Choroba dwubiegunowa – przyczyny, objawy, leczenie

Choroba dwubiegunowa to poważne zaburzenie psychiczne, które może znacząco wpłynąć na jakość życia. Zrozumienie jej objawów, przyczyn i metod leczenia jest kluczowe dla skutecznego radzenia sobie z tym schorzeniem.

Czym jest choroba dwubiegunowa?

Choroba dwubiegunowa, znana również jako zaburzenie afektywne dwubiegunowe (ChAD), to złożone zaburzenie psychiczne charakteryzujące się naprzemiennymi cyklami skrajnych stanów emocjonalnych. Pacjenci doświadczają okresów głębokiej depresji, przeplatanych epizodami manii lub hipomanii. Ta cykliczność nastrojów stanowi kluczowy element definiujący chorobę dwubiegunową.

W trakcie epizodów depresyjnych osoby dotknięte ChAD mogą odczuwać skrajne przygnębienie, utratę zainteresowań i energii, czy doświadczać kryzysu\myśli samobójczych. Z kolei w fazie maniakalnej lub hipomaniakalnej pojawiają się stany intensywnej euforii, nadmiernego optymizmu i zwiększonej aktywności. Ta huśtawka emocjonalna może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie, relacje międzyludzkie i ogólną jakość życia pacjentów. Co ważne, epizody manii mogą wydawać się dla osób z zewnątrz, czymś pozytywnym, natomiast osobom z ChAD najczęściej sprawiają ogromny ból i trudności.

Jakie są objawy choroby dwubiegunowej?

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, które znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie osoby dotkniętej tym zaburzeniem. Kluczowe symptomy obejmują:

Wahania nastroju

Występowanie naprzemiennych epizodów depresji i manii lub hipomanii, charakteryzujących się skrajnymi stanami emocjonalnymi.

Epizody maniakalne

Okresy intensywnie podwyższonego nastroju, nadmiernej energii, gonitwy myśli i podejmowania ryzykownych decyzji.

Epizody depresyjne

Fazy głębokiego obniżenia nastroju, utraty zainteresowań, problemów z motywacją i koncentracją oraz myśli samobójczych w skrajnych przypadkach.

Zaburzenia snu

Zmniejszona potrzeba snu podczas epizodów maniakalnych lub nadmierna senność w fazie depresyjnej.

Nieoczywiste oblicza choroby dwubiegunowej – jak rozpoznać wczesne oznaki?

Choroba dwubiegunowa, często postrzegana przez pryzmat dramatycznych zmian nastroju, może manifestować się w sposób bardziej subtelny i trudny do rozpoznania. Nieoczywiste sygnały tego zaburzenia mogą przejawiać się w codziennym funkcjonowaniu osoby dotkniętej ChAD, często mylone z cechami charakteru lub przejściowymi trudnościami życiowymi. Pacjenci mogą doświadczać okresów intensywnej kreatywności i produktywności, które na pierwszy rzut oka wydają się pozytywne, ale w rzeczywistości są zwiastunem nadchodzącej fazy maniakalnej.

Rozpoznanie tych nieoczywistych sygnałów wymaga szczególnej uwagi ze strony bliskich oraz specjalistów. Zmiany w rytmie snu, nagłe zainteresowanie nowymi hobby czy projekty, które wydają się nierealistyczne, mogą być subtelnymi wskazówkami rozpoczynającej się fazy maniakalnej. Natomiast wycofanie społeczne, problemy z koncentracją czy nieuzasadnione poczucie winy mogą sygnalizować nadchodzącą depresję. Zrozumienie tych mniej oczywistych aspektów choroby dwubiegunowej jest kluczowe dla wczesnej interwencji i skutecznego zarządzania tym złożonym zaburzeniem.

Czy wiesz, że choroba dwubiegunowa dotyka nawet od 2 do nawet 11% populacji?

Choroba dwubiegunowa to poważne zaburzenie psychiczne, które wymaga profesjonalnej pomocy. Szybkie skorzystanie z porady specjalisty daje wiele korzyści:

Dokładna diagnoza i indywidualny plan leczenia;

Kompleksowe podejście do terapii;

Monitorowanie stanu zdrowia i zapobieganie nawrotom;

Wsparcie w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami.

Specjaliści pracujący z osobami wykazującymi objawy choroby dwubiegunowej

Choroba afektywna dwubiegunowa to złożone zaburzenie, które nie powinno być ciężarem dźwiganym w samotności. Nasz zespół, składający się z wysoce wykwalifikowanych psychiatrów i psychoterapeutów, specjalizuje się w prowadzeniu pacjentów przez zawiłości tej choroby ku stabilizacji i poprawie jakości życia.

Kamila Szulc

Psycholożka

Anna Stępniewska

Psycholożka, Psychoterapeutka

Marta Staszczyk

Psycholożka

Magdalena Ziomko

Psycholożka, Psychoterapeutka certyfikowana

Justyna Czerniawska (Karkus)

Psycholożka, Psychoterapeutka w trakcie szkolenia

Lena Zielska

Psycholożka, Psychoterapeutka certyfikowana

Nie wiesz, jak wybrać psychologa?

Skorzystaj z naszego Formularza, który zaproponuje Ci specjalistów na miarę Twoich potrzeb i możliwości.

Najczęściej zadawane pytania o chorobę dwubiegunową

Choroba afektywna dwubiegunowa często rodzi wiele wątpliwości, zarówno u osób doświadczających jej objawów, jak i ich najbliższego otoczenia. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania, które mogą pomóc w lepszym zrozumieniu tej złożonej przypadłości oraz metod radzenia sobie z nią. Warto pamiętać, że choroba dwubiegunowa ma wiele twarzy i każdy przypadek jest unikalny. Dlatego kluczowe jest, aby zawsze szukać indywidualnej konsultacji u specjalisty, który może dostosować podejście do konkretnej sytuacji pacjenta.

Choroba dwubiegunowa jest złożonym zaburzeniem psychicznym, którego etiologia nie jest jeszcze w pełni poznana. Badania wskazują jednak na wieloczynnikowe podłoże tego schorzenia, obejmujące zarówno predyspozycje genetyczne, jak i czynniki środowiskowe. Badacze zgadzają się, że na rozwój choroby dwubiegunowej wpływa kombinacja różnych elementów, takich jak zmiany w funkcjonowaniu mózgu, zaburzenia równowagi biochemicznej organizmu, stresujące wydarzenia życiowe czy traumy. Warto podkreślić, że sama obecność czynników ryzyka nie oznacza automatycznie rozwoju choroby - jest to raczej wynik skomplikowanej interakcji między genami a środowiskiem.

Wczesne rozpoznanie choroby dwubiegunowej (ChAD) ma kluczowe znaczenie dla skuteczności leczenia i poprawy jakości życia pacjentów. Im szybciej zostanie postawiona prawidłowa diagnoza, tym większe są szanse na efektywne kontrolowanie objawów, zapobieganie poważnym konsekwencjom zdrowotnym i społecznym, minimalizowanie ryzyka hospitalizacji oraz poprawę długoterminowych rokowań. ChAD to przewlekłe zaburzenie, którego objawy mogą początkowo być subtelne lub mylone z innymi problemami psychicznymi, dlatego tak istotna jest świadomość społeczna dotycząca wczesnych sygnałów ostrzegawczych.

Wczesna diagnoza umożliwia szybsze wdrożenie odpowiedniej farmakoterapii i psychoterapii, co może znacząco wpłynąć na stabilizację nastroju i zapobieganie nawrotom. Proces diagnostyczny wymaga szczegółowej oceny klinicznej przeprowadzonej przez doświadczonego psychiatrę, obejmującej wywiad z pacjentem, analizę historii rodzinnej oraz ocenę objawów w kontekście kryteriów diagnostycznych. Precyzyjna i szybka diagnoza jest kluczowa, ponieważ umożliwia natychmiastowe rozpoczęcie leczenia, co może znacząco wpłynąć na przebieg choroby i jakość życia pacjenta.

Rokowania w chorobie dwubiegunowej są zróżnicowane i zależą od wielu czynników, takich jak wczesność rozpoznania, skuteczność leczenia oraz wsparcie społeczne. Badania pokazują, że osoby, u których ChAD zostało wcześnie zdiagnozowane i którzy konsekwentnie stosują się do zaleceń terapeutycznych, mają lepsze rokowania i wyższą jakość życia. Właściwe leczenie może znacząco zmniejszyć częstotliwość i intensywność epizodów maniakalnych i depresyjnych, co przekłada się na ogólną poprawę funkcjonowania.

Jakość życia osób z chorobą dwubiegunową może być znacznie poprawiona dzięki kompleksowemu podejściu do leczenia. Oprócz farmakoterapii i psychoterapii, istotne są również zmiany stylu życia, takie jak optymalna aktywność fizyczna, zdrowe odżywianie się, utrzymywanie prawidłowego rytmu dobowego oraz budowanie sieci wsparcia społecznego i rodzinnego. Mimo że ChAD jest chorobą przewlekłą, przy odpowiednim leczeniu i wsparciu, wiele osób z tym zaburzeniem może prowadzić satysfakcjonujące i produktywne życie, realizując się zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej.

Leczenie choroby dwubiegunowej (ChAD) to kompleksowy proces, którego głównym celem jest stabilizacja nastroju pacjenta i poprawa jego jakości życia. Skuteczna terapia opiera się na dwóch głównych filarach: farmakoterapii i psychoterapii. Farmakoterapia stanowi podstawę leczenia, z kluczową rolą leków stabilizujących nastrój. W zależności od fazy choroby, mogą być również stosowane leki przeciwpsychotyczne lub przeciwdepresyjne. Dobór odpowiednich leków i ich dawek wymaga indywidualnego podejścia i regularnego monitorowania stanu pacjenta.

Psychoterapia, szczególnie terapia poznawczo-behawioralna (CBT) oraz terapia interpersonalna i rytmu społecznego (IPSRT), stanowi ważne uzupełnienie farmakoterapii. Istotną rolę odgrywa również psychoedukacja, która pomaga pacjentom i ich rodzinom lepiej zrozumieć chorobę i aktywnie uczestniczyć w procesie leczenia. Wsparcie rodziny i bliskich oraz regularna opieka lekarska są kluczowe dla skutecznego kontrolowania ChAD. Kompleksowe podejście, łączące wszystkie te elementy, daje najlepsze szanse na poprawę jakości życia pacjentów z chorobą dwubiegunową.

Masz więcej pytań na temat choroby dwubiegunowej?

Jeśli potrzebujesz dodatkowych informacji o chorobie dwubiegunowej lub szukasz wsparcia informacyjnego, możesz całodobowo i anonimowo porozmawiać z naszym systemem, który został opracowany we współpracy z ekspertami w dziedzinie psychiatrii, aby dostarczać rzetelnych informacji o ChAD. Pamiętaj jednak, że ta forma kontaktu nie zastępuje konsultacji z lekarzem - w przypadku podejrzenia choroby dwubiegunowej zawsze należy skonsultować się ze specjalistą w celu postawienia diagnozy i ustalenia odpowiedniego leczenia.

Dodatkowe materiały

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź naszego Bloga, a także Forum Psychologiczne! Znajdziesz tam merytoryczne artykuły, odpowiedzi Specjalistów_ek, praktyczne przykłady i wskazówki oraz wiele inspiracji.

Czy choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) może być dziedziczna?

Ojciec moich dzieci choruje na chorobę afektywną dwubiegunową. Nie jesteśmy ze sobą, ale przeszłam z nim dużo. Dzieci mają kolejno 4-latka i 2,5. Czytałam, że ta choroba może być dziedziczna. Chciałabym zapytać, kiedy mogę spodziewać się ewentualnie pierwszych objawów? Kiedy reagować?

Czy ChAD może zniknąć/ przyjąć łagodniejszą formę? Czy to, co przeżywam, to właśnie to?

Czy CHAD może "zniknąć" bez farmakoterapii? Kiedy miałam 18 lat, zdiagnozowano u mnie CHAD. Było to oczywiste, dla mnie, szkolnej pedagog i dla pani psychiatry. Pamiętam, że było wtedy na pewno lepiej z lekami niż bez leków. Depresje były wtedy bardzo głębokie i nawet zgodziłam się na pobyt w szpitalu psychiatrycznym. Anhedonia, pesymizm, zaniedbanie higieny osobistej (nie kąpałam się wiele dni), myśli s, samookaleczanie, nie ma wątpliwości, że to depresja. Ciężko natomiast obiektywnie ocenić czy znajdowałam się w stanach manii czy nie (ale tak pewnie bywa u każdego chorego na CHAD). Jednak patrząc na to, że często robiłam ryzykowne rzeczy, miałam problem z alkoholem i marihuaną, Pewnego dnia, nawet pamiętam datę, był to 25 luty 2022, pokłóciłam się z rodzicami, kiedy ich odwiedzałam, mieszkałam wtedy sama w wynajmowanym mieszkaniu. Chciałam wyjść z domu i wrócić do mieszkania pieszo w nocy. Mama nie chciała mnie wypuścić i dostałam ataku szału, w wyniku którego siostra miała siną twarz i mama też miała parę siniaków. Chciałam wyjść z domu w kiepskim stanie psychicznym, ale mama i siostrą musiały mnie trzymać siłą, żebym nie wyszła z domu. Tamtą noc spędziłam u rodziców w domu. Następnego dnia przemyślałam to wszystko i uznałam, że mocno przesadziłam. Postanowiłam wtedy, że nie będę już nikomu mówić o swoich problemach i będę udawać, że u mnie wszystko w porządku. Nie zwierzałam się z problemów nawet chłopakowi, z którym obecnie mieszkam. W depresji płakałam cicho po kątach, tak, żeby nie widział. Po jakimś czasie ten mój CHAD chyba się wyleczył(?). Jednak nadal w momentach, w których sobie nie radzę mam takie myśli, że jedynym rozwiązaniem problemów byłaby śm*erć. Czasem też zdarza mi się łączyć leki z alkoholem, żeby się dobrze poczuć. Raz mam taki okres, że uważam się za tą najgorszą, brzydka i głupią. Innym razem uważam, że jestem ładna i mądra a moja samoocena szybuje w kosmos. Daje radę jednak normalnie pracować i studiować, normalnie żyć. Czuję też, że jakby trzymam wszystkie te objawy za ścianą. Urojenia też nadal towarzyszą mi w gorszym czasie. Potrafię jednak wziąć to na logikę, tłumacząc sobie, że to tylko urojenia, niestety mimo to, czuję lęk. Raz czuję, że wszystko idzie mi świetnie a innym razem czuję się jakbym nigdzie nie pasowała. Obecnie jednak czuję dziwną pustkę i spokój i mam wrażenie, że jestem kimś innym. Tak jakbym stworzyła sobie osobne miejsce w umyśle na przeżywanie wszystkich negatywnych rzeczy. Nadal też ciągnie mnie do używek i zdarzają się spontaniczne popijawy w ciągu tygodnia, kiedy muszę iść do pracy następnego dnia. Dodam, ze leki na CHAD przestałam brać 3 lata temu bo byłam zbyt leniwa, żeby pójść po receptę do psychiatry. W 2022 też zdiagnozowano u mnie ADHD. Pytanie brzmi: czy to może być ten CHAD z łagodniejszymi objawami? Czy powinnam wrócić do leczenia? Czy możliwe, żeby z wiekiem ten CHAD przyjął taką formę? Taką łagodniejszą? Nie wiem co o tym myśleć, a wizytę u psychiatry mam dopiero we wrześniu.

Traumatyczne dzieciństwo i bardzo trudna dorosłość. Nie umiem znaleźć pracy, choruję.

Dzień dobry. Może opowiem od początku . Dzieciństwa nie miałam wcale . Od ojca bicie i złe traktowanie , matka nie umiała go wygonić z domu . Mając 12 lat podjęłam próbę s i marzyłam o śmierci . Nie było na jedzenie , w klasie dokuczali, bo bieda , a o wycieczkach klasowych czy zielonej szkole mogłam zapomnieć . Ojciec pił i bił za to, że żyje i powtarzał, że jestem zerem. Życie dorosłe także pokazało swoje złe oblicze . Pracowałam u pracodawcy, gdzie płacił grosze, a sam się bogacił ( dziś jest bankrutem ) , nie mogę znaleźć normalne pracy i mam dosyć już żebrania o pracę . Dorobiłam się także nadciśnienia tętniczego oraz Chad. Mam 35 lat. Jestem po próbach s i po 6 razie przestałam to liczyć już nawet . Renty także nie chcą przyznać, dlatego, że pracodawca nie płacił do ZUS na mnie składek, a byłam zarejestrowana przez niego do ZUS do ubezpieczenia . Nie stać mnie nawet na leki tak naprawdę, a co chwilę coś nowego i drogiego mi wciskają . Już mam dosyć takiej tułaczki i żebrania o pracę, bo nikt mnie nie chce .. może mam kompetencje, ale mój wygląd zdecydowanie odstrasza, mimo że nie mam nigdzie tatuażu ani kolczyków . Od 12 roku życia modlę się o śmierć .. mam nadzieję, że w końcu moje modlitwy zostaną wysłuchane . Boje się kogokolwiek prosić o pomoc, bo wiem jak to będzie wyglądać . Zamiast pomocy czy cokolwiek to naślą mops czy policję i tyle z tego będzie, a to nie tędy droga . Więc wolę odpuścić ..

Czy postanowiono mi błędną diagnozę? Powinnam wrócić na terapię? Czy to niedojrzałość emocjonalna?

Witam serdecznie. Ostatnio zaczęłam analizować swoją historię choroby. Stwierdzono u mnie od 2013 r. ChAD . W 2011 zaczęłam się źle czuć. Dostawałam ataków paniki, miałam silne lęki , bałam się niemal wszystkiego. Ze stresu często wymiotowałam. Poszłam do lekarza, lekarz stwierdził, że to przejściowe problemy, dostałam lek z grupy SSRI i neuroleptyk. Było lepiej, uspokoiłam się , znalazłam nową miłość ....nagle spadek nastroju, zakończyłam związek, zaczęłam dużo spać , byłam płaczliwa, wszystko mnie przerastało. Poszłam do lekarza już z siostrą, opowiedziała jak wyglądam z jej perspektywy, że podejrzewa u mnie Chad, lekarka zdecydowanie wykluczyła jej podejrzenia, aby to mógł być Chad. Dostałam diagnozę o niedojrzałości emocjonalnej . Poszłyśmy do innego lekarza, znowu siostra opowiedziała co się ze mną dzieje, co się działo i co przypuszcza. Lekarz po zadaniu pytań, stwierdził że to Chad, że siostra miała rację. Leczyłam się u niego od 2013- 2024 roku. Po niemiłych słowach od niego .... znalazłam sobie nowego psychiatrę, do którego poszłam, bo na terapii Pani psycholog zasugerowała epizod mieszany. Pani doktor dała mi kilka innych leków i po nich.... Umarłam, byłam tu na ziemi, ale czułam, że tak jakby mnie nie było . Nie czułam nic, spałam całe dnie, nie interesowałam się dzieckiem, życiem niczym.... Po tym jak obudziłam się popołudniu i nagle mnie olśniło... Wzięłam do ręki wydrukowaną historię choroby, wszystko przeczytałam , zaczęłam analizować leki, moje samopoczucie w danych latach, zaczęłam czytać o niedojrzałości emocjonalnej i tak ! Wszystko jakby się zgadzało... Wydaje mi się, że leczyli mnie na Chad, a wystarczyłoby wysłać mnie wtedy na terapię oraz podać lek na lęki.... Zaczęłam stopniowo schodzić z antydepresantów... I czuję się nareszcie dobrze. Czuję jakbym powróciła, czuję tu i teraz, cieszę się małą rzeczą, zaczęłam opiekować się moim dzieckiem, spędzać z nim mądrze czas, rozmawiać. Byłam u lekarza, przyznałam się do odstawiania niektórych leków. Lekarz przepisał pregabalinę, ponieważ przez ten czas męczyły mnie natrętne myśli katastroficzne. Po dwóch tygodniach brania jest lepiej. Nie śpię w dzień, wykonuję obowiązki, zaczynam się uśmiechać. Czyżby postawili mi błędną diagnozę? Co mogą mi Państwo powiedzieć o niedojrzałości emocjonalnej....czy powinnam wrócić na terapię?

Chciałabym założyć rodzinę, jednak powstrzymuję się ze względu na zaburzenie psychiczne - proszę o radę

Choruję od ponad 20 lat na CHAD, mam 39 lat i jestem w stabilnym związku. Czy kobieta w mojej sytuacji może zostać matką? Zastanawiam się czy dam radę podołać tak dużej odpowiedzialności, jak bycie mamą. Pragniemy z partnerem mieć dziecko, ale mamy duże wątpliwości... Proszę o poradę Z góry dziękuję i pozdrawiam.

Bezpłatne konsultacje – choroba dwubiegunowa

Rozumiejąc złożoność choroby dwubiegunowej (ChAD) i wyzwania związane z jej diagnozą, specjaliści oferują możliwość bezpłatnej pierwszej konsultacji. Zdajemy sobie sprawę, że podjęcie decyzji o rozpoczęciu leczenia może być trudne, szczególnie w kontekście wahań nastroju charakterystycznych dla ChAD.

Kiedy warto skorzystać z konsultacji?

Gdy zauważasz u siebie lub bliskiej osoby naprzemienne okresy wzmożonej aktywności (mania) i głębokiego przygnębienia (depresja);

Kiedy doświadczasz nagłych zmian w poziomie energii, rytmie snu lub apetycie;

Jeśli masz trudności z kontrolowaniem impulsów lub podejmujesz ryzykowne decyzje w okresach podwyższonego nastroju;

Gdy wahania nastroju znacząco wpływają na twoje relacje osobiste lub funkcjonowanie zawodowe.

Potrzebujesz bezpłatnej pomocy?

Nie zwlekaj – umów się na bezpłatną pierwszą konsultację już dziś. Wczesna diagnoza i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia są kluczowe dla skutecznego zarządzania chorobą dwubiegunową i poprawy jakości życia.

Zobacz również

Depresja – przyczyny, objawy i skuteczne leczenie

OCD - Czym jest zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne?

TwójPsycholog

Schizofrenia - przyczyny, objawy i leczenie

TwójPsycholog

Bibliografia

•

Geddes, J. R., & Miklowitz, D. J. (2013). Treatment of bipolar disorder. The Lancet, 381(9878), 1672-1682.

•

Grande, I., Berk, M., Birmaher, B., & Vieta, E. (2016). Bipolar disorder. The Lancet, 387(10027), 1561-1572.

•

Yatham, L. N., Kennedy, S. H., Parikh, S. V., Schaffer, A., Bond, D. J., Frey, B. N., ... & Berk, M. (2018). Canadian Network for Mood and Anxiety Treatments (CANMAT) and International Society for Bipolar Disorders (ISBD) 2018 guidelines for the management of patients with bipolar disorder. Bipolar disorders, 20(2), 97-170.

•

Goodwin, G. M., Haddad, P. M., Ferrier, I. N., Aronson, J. K., Barnes, T. R. H., Cipriani, A., ... & Young, A. H. (2016). Evidence-based guidelines for treating bipolar disorder: Revised third edition recommendations from the British Association for Psychopharmacology. Journal of Psychopharmacology, 30(6), 495-553.

•

Malhi, G. S., Bassett, D., Boyce, P., Bryant, R., Fitzgerald, P. B., Fritz, K., ... & Singh, A. B. (2015). Royal Australian and New Zealand College of Psychiatrists clinical practice guidelines for mood disorders. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 49(12), 1087-1206.