OCD - Czym jest zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne?

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) to schorzenie psychiczne, które może znacząco wpłynąć na jakość życia. Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmaga się z objawami OCD, warto szukać profesjonalnej pomocy.

Czym jest zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD)?

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) to stan psychiczny, który objawia się występowaniem obsesji i kompulsji. Obsesje to uporczywe, niechciane myśli, obrazy lub impulsy, które pojawiają się w umyśle osoby i wywołują uczucie lęku, niepokoju i dyskomfortu. W odpowiedzi na te obsesje, osoby z OCD czują przymus wykonywania kompulsji, czyli powtarzalnych zachowań lub czynności umysłowych. Te kompulsje mają na celu złagodzenie lęku wywołanego obsesjami lub spełnienie określonych reguł, które osoba czuje się zobowiązana przestrzegać.

Osoby cierpiące na OCD doświadczają znacznego cierpienia i dyskomfortu, co poważnie wpływa na ich codzienne życie. Próby zapanowania nad obsesjami i kompulsjami często prowadzą do wzrostu niepokoju, co sprawia, że osoby te czują się zmuszone do ich wykonywania. Mimo że są świadome irracjonalności swoich myśli i działań, nie potrafią się od nich uwolnić. OCD może przyjmować różne formy, a jego objawy mogą dotyczyć takich tematów jak lęk przed zanieczyszczeniem czy zachowaniami niemoralnymi. Leczenie zaburzenia często obejmuje psychoterapię oraz w niektórych przypadkach farmakoterapię, co może znacząco poprawić jakość życia osób dotkniętych tym schorzeniem.

Jakie są objawy zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD)?

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) charakteryzuje się szeregiem objawów, które istotnie wpływają na codzienne funkcjonowanie osoby dotkniętej tym zaburzeniem. Kluczowe symptomy obejmują:

Obsesje

Nawracające, niechciane i intruzywne myśli, obrazy lub impulsy, które wywołują znaczny niepokój i lęk.

Kompulsje

Powtarzające się zachowania lub czynności umysłowe, które osoba czuje przymus wykonywania w odpowiedzi na obsesje lub zgodnie z określonymi regułami.

Rytuały

Złożone, często dziwaczne czynności wykonywane w ściśle określony sposób, mające na celu zmniejszenie napięcia lub zapobieżenie wyimaginowanemu zagrożeniu.

Unikanie

Celowe unikanie sytuacji, miejsc lub osób, które mogą wyzwalać obsesyjne myśli lub kompulsywne zachowania.

Obsesje i Kompulsje - cykl lęku i ulgi u osób z OCD

Jednym z najbardziej charakterystycznych aspektów zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD) jest cykl, w którym obsesje prowokują lęk, a następnie kompulsje mają na celu przyniesienie ulgi. Osoby dotknięte tym zaburzeniem doświadczają natrętnych, niechcianych myśli (obsesji), które wywołują intensywny niepokój, lęk lub poczucie winy.

Ta uciążliwa myśl generuje przymus wykonania określonej czynności (kompulsji), która ma na celu zneutralizowanie lęku wywołanego obsesją lub zapobieżenie wyimaginowanemu zagrożeniu. Niestety, ta ulga jest krótkotrwała, a cykl obsesji i kompulsji powtarza się, prowadząc do chronicznego stresu i zaburzeń w codziennym funkcjonowaniu. Osoby z OCD mają trudności z przerwaniem tego cyklu, co dodatkowo pogarsza ich jakość życia i relacje interpersonalne.

Utrzymanie porządku - częsty stereotyp o OCD

OCD, szczególnie w popkulturze i mediach społecznościowych, wiązany jest z potrzebą utrzymania porządku, co oczywiście może być jednym z obszarów manifestacji OCD, jednak sama chęć utrzymania czystości czy układania przedmiotów w określony sposób, nie może być uznawane za OCD. Jest to poważne zaburzenie, które obejmuje też takie objawy, jak obsesyjne myśli wokół niepewności, co do własnej tożsamości, pamięci czy przeszłości. Przykładem może być ogromny lęk przed zrobieniem komuś krzywdy bez pamiętania takiego zdarzenia, czy też myśli, w których osoba z OCD ogromnie obawia się, że mierzy się z pedofilią - co jest całkowitą nieprawdą.

Czy wiesz, że... zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) może dotykać nawet 2% populacji kraju?

Korzyści z udania się do specjalisty w celu leczenia OCD:

Skuteczna redukcja objawów: Profesjonalna pomoc, w tym psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) i terapia ekspozycyjna, może znacząco zmniejszyć nasilenie obsesji i kompulsji;

Poprawa jakości życia: Leczenie OCD prowadzi do lepszego funkcjonowania w życiu codziennym, pracy i relacjach społecznych;

Zapobieganie powikłaniom: Wczesna interwencja minimalizuje ryzyko rozwoju dodatkowych problemów, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe;

Długotrwałe efekty: Odpowiednie leczenie, zwłaszcza psychoterapia, może przynieść trwałe korzyści i nauczyć pacjenta skutecznych strategii radzenia sobie z objawami OCD.

Specjaliści wspierający osoby z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (OCD)

Prezentujemy zespół doświadczonych psychologów i terapeutów, którzy specjalizują się w pracy z osobami zmagającymi się z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym. Stosują oni sprawdzone i skuteczne metody terapeutyczne, aby pomóc pacjentom w radzeniu sobie z OCD i poprawie jakości ich życia.

Kamila Szulc

Psycholożka

Magdalena Żukowska

Psycholożka

Sebastian Starczewski

Psycholog, Psychoterapeuta w trakcie szkolenia

Jakub Redo

Psycholog

Irena Kalużna-Stasik

Psycholożka, Coach certyfikowana

Marta Staszczyk

Psycholożka

Nie wiesz, jak wybrać psychologa?

Skorzystaj z naszego Formularza, który zaproponuje Ci specjalistów na miarę Twoich potrzeb i możliwości.

Najczęstsze pytania dotyczące zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD)

Przygotowaliśmy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, które pomogą lepiej zrozumieć specyfikę tego zaburzenia oraz możliwości uzyskania wsparcia i profesjonalnej pomocy. Odpowiedzi te zostały opracowane przy udziale doświadczonych psychologów i terapeutów specjalizujących się w OCD:

Diagnoza OCD opiera się na kryteriach zawartych w międzynarodowych systemach klasyfikacji chorób i zaburzeń psychicznych, takich jak ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób) oraz DSM-IV (Podręcznik Diagnostyczny i Statystyczny Zaburzeń Psychicznych). Według ICD-10, aby zdiagnozować OCD, pacjent musi doświadczać obsesji lub kompulsji (lub obu) przez większość dni, przez co najmniej dwa tygodnie. Te obsesje i kompulsje muszą być uznawane przez pacjenta za własne myśli i impulsy, a co najmniej jedna z nich musi być postrzegana jako nadmierna lub nieracjonalna. Dodatkowo, pacjent próbuje im stawiać opór, a samo doświadczanie obsesji lub kompulsji nie jest przyjemne, powodując cierpienie lub zakłócając codzienne funkcjonowanie.

DSM-IV przedstawia podobne kryteria, kładąc nacisk na czasochłonność objawów (ponad godzinę dziennie) oraz ich negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie. Kluczowe jest, aby objawy OCD były wyraźnie zdefiniowane i nie były lepiej wytłumaczone przez inne zaburzenia psychiczne. Rzetelna diagnoza wymaga szczegółowego wywiadu z pacjentem oraz oceny jego funkcjonowania w różnych obszarach życia.

Leczenie zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD) wymaga kompleksowego podejścia, które łączy różne metody terapeutyczne. Najskuteczniejszym sposobem pomocy pacjentom z OCD jest leczenie zespołowe, które może przynieść stosunkowo szybką poprawę samopoczucia. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest uznawana za jedną z najbardziej efektywnych metod leczenia OCD. Kluczowym elementem CBT w leczeniu OCD jest technika ekspozycji i powstrzymania reakcji (ERP), polegająca na stopniowym wystawianiu pacjenta na sytuacje wywołujące lęk oraz powstrzymywaniu go od wykonywania kompulsywnych zachowań. Badania wskazują, że CBT jest skuteczna u około 70% pacjentów z OCD, co czyni ją pierwszym wyborem w leczeniu tego zaburzenia.

W przypadkach, gdy sama psychoterapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub gdy objawy OCD są szczególnie nasilone, stosuje się farmakoterapię. Najczęściej przepisywaną grupą leków w leczeniu OCD są selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Leki te pomagają w regulacji poziomu serotoniny w mózgu, co może prowadzić do zmniejszenia objawów OCD. Farmakoterapia w OCD zwykle wymaga dłuższego czasu, aby przynieść widoczne efekty - często od 8 do 12 tygodni. Leczenie farmakologiczne powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza psychiatry, który może dostosować dawki i rodzaje leków do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD) często nie występuje w izolacji, ale może współistnieć z innymi zaburzeniami psychicznymi. Ta koegzystencja różnych zaburzeń znacząco wpływa na jakość życia pacjentów, komplikując proces diagnostyczny i terapeutyczny. Najczęściej OCD współwystępuje z zaburzeniami lękowymi oraz depresyjnymi czy zaburzeniami odżywiania. Badania wskazują, że około jednej trzeciej pacjentów z OCD doświadcza również objawów depresji.

OCD wykazuje silny związek z zaburzeniami lękowymi. Często osoby cierpiące na OCD doświadczają okresów obniżonego nastroju, które mogą przerodzić się w pełnoobjawową depresję. Zaburzenia lękowe, takie jak fobia społeczna czy zespół lęku uogólnionego, często towarzyszą OCD, tworząc skomplikowaną sieć wzajemnie powiązanych objawów. Pacjenci z OCD i towarzyszącymi zaburzeniami depresyjnymi, lękowymi czy odżywiania mogą wymagać bardziej złożonego podejścia terapeutycznego, łączącego różne metody leczenia, takie jak terapia poznawczo-behawioralna ukierunkowana na OCD, techniki specyficzne dla leczenia depresji lub zaburzeń lękowych oraz farmakoterapia adresująca objawy obu zaburzeń.

Wsparcie i edukacja odgrywają kluczową rolę w procesie leczenia i radzenia sobie z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (OCD). Osoby dotknięte tym zaburzeniem często potrzebują kompleksowej pomocy, która wykracza poza standardowe leczenie medyczne. Wsparcie społeczne, profesjonalna pomoc psychologiczna oraz dostęp do rzetelnych informacji na temat OCD są niezbędne dla skutecznego zarządzania objawami i poprawy jakości życia.

W ostatnich latach znacząco poprawiła się dostępność informacji na temat OCD w języku polskim. Istnieje coraz więcej wiarygodnych źródeł online, publikacji naukowych i popularnonaukowych, które dostarczają rzetelnej wiedzy na temat tego zaburzenia. Polskie stowarzyszenia i organizacje zajmujące się zdrowiem psychicznym regularnie organizują kampanie edukacyjne, webinary i warsztaty poświęcone OCD. Edukacja nie tylko pomaga w lepszym zrozumieniu OCD, ale także zachęca do szukania profesjonalnej pomocy i zmniejsza stygmatyzację związaną z zaburzeniami psychicznymi. Rodzina, przyjaciele oraz grupy wsparcia mogą stanowić bezcenne źródło zrozumienia, empatii i praktycznej pomocy. Osoby z OCD często czują się osamotnione w swoich zmaganiach, dlatego możliwość dzielenia się doświadczeniami z innymi, którzy przechodzą przez podobne trudności, może być niezwykle korzystna.

Masz więcej pytań dotyczących zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD)?

Jeśli masz dodatkowe pytania dotyczące zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD), nasz specjalistyczny chat jest dostępny dla Ciebie 24/7. Możesz bezpiecznie i anonimowo porozmawiać z naszym systemem, który został zaprogramowany przez ekspertów w dziedzinie zdrowia psychicznego, aby dostarczać wiarygodnych informacji i wsparcia.

Dodatkowe materiały

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź naszego Bloga, a także Forum Psychologiczne! Znajdziesz tam merytoryczne artykuły, odpowiedzi Specjalistów_ek, praktyczne przykłady i wskazówki oraz wiele inspiracji.

Nerwica natręctw - OCD. Jakie są objawy? Jak wygląda leczenie?

Magdalena Dąbrowska

Uczucie niepokoju - skąd się bierze i co z nim robić?

Magdalena Dąbrowska

Jak radzić sobie z OCD: Wyzwania leczenia SSRI i psychoterapii

Dzień dobry, od około 2 tygodni przyjmuję leki z grupy SSRI na OCD, choruję na nie od wielu lat ale dopiero przez ostatnie około 2 lata przyjęło największe nasilenie. Uczęszczam też na psychoterapię. Problem jest taki, że nie wierzę w to, że mogę całkowicie wyzdrowieć. Po tym jak zaczęłam przyjmować leki czuję mniejsze napięcie i przede wszystkim zmniejszyła się u mnie psychosomatyka, ale nadal nie jest tak jak powinno być. Zdarzają się sytuacje gdy nadal bardzo paraliżuje mnie lęk, wszyscy oczekują, że teraz przez to, że biorę leki to będę żyć normalnie. Tylko co dla nich znaczy normalnie? Chodzę do szkoły, wychodzę czasami z rodziną w weekend. Nie spotykam się ze znajomymi, bo czuję się dla nich ciężarem. Obecnie mam przerwę świąteczną i wpadłam w jakiś dołek, jak chodzę do szkoły to czuję się średnio ale w domu jak widać też, z dnia na dzień coraz bardziej smutna. Rodzina ciągle mówi, że nie działa psychoterapia, na którą chodzę jakieś 2 razy w miesiącu, ciągłe komentarze, że nie ma niby poprawy mnie dobijają i wtedy przez 2 tygodnie tam nie chodzę. Miałam kiedyś terapię z inną osobą, tam chodziłam co tydzień ale kompletnie mi to nie pomogło, a potem wręcz szkodziło, ale mam wrażenie, że moim rodzicom bardziej się podobała ta poprzednia terapia, bo cytuję: "Mówiła im o czym rozmawiamy i były efekty" , lecz ten efekt trwał może dwa tygodnie. Obecnie efekty są lepsze dla mnie przede wszystkim mentalnie, przykro mi gdy rodzina jest tak niewierząca w efekty obecnej psychoterapii, bo idzie ona wolniej. Nikt nie pamięta jak chociażby na początku zeszłego roku bałam się wręcz wyjść z łóżka a teraz robię prawie wszystko, czego ode mnie wymagają ludzie wokół. Obawiam się tego, że leki całkowicie nie zadziałają, mam wrażenie, że czasami okłamuję sama siebie i terapeutę jak jest dobrze. Zawsze jak idę na sesję to faktycznie jest w miarę w porządku, lecz dosłownie dzień po zawsze coś się dzieje, nie wiem nawet jak to działa, że tak się dzieje... Bardzo chcę już żyć bez lęku w irracjonalnych sytuacjach, sam schemat myślenia przy OCD aż tak mi nie przeszkadza, wcześniej miałam sporo jego elementów ale nie odczuwałam lęku i żyło mi się doskonale. Nie wiem już co robić, nie chcę trafić do szpitala, ale pewnie tak będzie jak leki nie będą działać jeszcze lepiej, bardzo się boję dłużej nie żyć według tego "normalnego życia", którego wymagają ode mnie inni, bo pewnie sami mnie tam zamkną na żądanie...

Czy OCD może się zmniejszyć po porodzie? Wpływ hormonów na nasilenie objawów w ciąży

Witam, mam pytanie. Cierpię na OCD od 5 lat, teraz jestem w ciąży i choroba się tylko nasiliła u mnie przez hormony.. czy po porodzie gdy hormony się unormują jest szansa na jakiś cud, że choroba ustanie lub zmiejszy się z znacznym stopniu ?

OCD - czy zanik pamięci jest jednym z objawów?

Dzień dobry, czy przy zaburzeniach lękowych (OCD) może występować jakiegoś rodzaju zanik pamięci? Wydarzenia sprzed rozpoczęcia tych problemów pamiętam, chociaż czasami wydają mi się zmyślone, natomiast to co robiłam np. wczoraj wydaje mi się bardzo mało wyraźne, nawet nierealne, jakby wcale się mogło nie wydarzyć, po prostu tego nie pamiętam. Jak próbuje się skupić na książce, jakimś zadaniu to paręnaście razy muszę czytać to samo, bo myślę, że to też zapomnę. Mam przy tym też stany derealizacji i depersonalizacji, jeśli to ma jakieś znaczenie. Nie mam z kim tego omówić, bo obecnie nie mam jak pójść na terapię przez brak terminów, a psychiatra nieco zignorował moje objawy. Z góry dziękuję za pomoc.

Poczucie winy z powodu natrętnych myśli. Stwierdzone OCD.

Hej. Teoretycznie cierpię na nerwice natręctw myślowych, coś takiego. Psychiatra to nazwał "zespół natręctw myślowych", przypisał fluoksetyne. W internecie czytam o swoim zaburzeniu jako o "zaburzeniach obsesyjno kompulsywnych z przewaga natrętnych myśli bądź ruminacji" jakoś tak. Bardzo kocham moja dziewczynę. Jednak od pewnego czasu dręczą mnie pewne wątpliwości odnośnie moich myśli z przeszłości wobec innych kobiet. Przypominają mi się sytuacje, w których lubiłem jakaś kobietę (będąc w związku z tą moją aktualną) i rozmawiałem normalnie jak człowiek z człowiekiem, rozmowy pełne uśmiechu, normalne, bez żadnych podtekstów. Nagle przypominają mi się pewne myśli, które wówczas zachodziły w mojej głowie odnośnie tych osób. Nie mam pojęcia czy te myśli faktycznie były, czy sobie wkręcam, czy one cokolwiek dla mnie znaczyły. Czuje się jakbym zdradził mentalnie swoją dziewczynę. Mówię jej o tym, ona daje mi wsparcie, ale i tak nie potrafię otrząsnąć się z panującego we mnie poczucia winy wobec niej. Co mam zrobić, co mam zmienić?

Czy przy OCD mogą występować ataki paniki?

Dzień dobry, czy przy OCD mogą występować ataki paniki? Albo jeśli występują, to oznacza, że jest to jeszcze jakiś inny lęk np. fobia?

Bezpłatne konsultacje dla osób z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (OCD)

W odpowiedzi na potrzeby osób zmagających się z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (OCD), specjaliści oferują bezpłatne konsultacje. Zdajemy sobie sprawę, że aspekty finansowe mogą stanowić znaczną przeszkodę w podjęciu decyzji o rozpoczęciu terapii, dlatego pragniemy ułatwić ten pierwszy, często najtrudniejszy krok.

Kiedy warto skorzystać z konsultacji?

•

Gdy doświadczasz natrętnych, niechcianych myśli (obsesji) lub przymusu wykonywania powtarzalnych czynności (kompulsji), które zakłócają Twoje codzienne funkcjonowanie.

•

Kiedy poświęcasz dużo czasu na obsesyjne myśli lub kompulsywne zachowania, co utrudnia Ci realizację obowiązków i czerpanie radości z życia.

•

Jeśli zauważasz, że Twoje objawy OCD powodują znaczny niepokój, lęk lub poczucie winy, wpływając negatywnie na Twoje relacje i samopoczucie.

•

Gdy masz trudności z przerwaniem cyklu obsesji i kompulsji, czując się uwięzionym w powtarzających się schematach myślenia i zachowania.

Potrzebujesz bezpłatnej pomocy?

Zapoznaj się z dostępnymi specjalistami i umów się na bezpłatną pierwszą konsultację już dziś - podejmij ten ważny krok w kierunku poprawy swojego zdrowia psychicznego i odzyskania kontroli nad swoim życiem.