Left Arrowwróć do obszarów pomocy

Zaburzenia lękowe - przyczyny, objawy i skuteczne wsparcie

Zaburzenia lękowe to powszechny problem zdrowia psychicznego wpływający na jakość życia. Omawiamy objawy, przyczyny i metody leczenia. Sprawdź, jak rozpoznać sygnały ostrzegawcze i znaleźć profesjonalną pomoc.

zaburzenia lękowe
Explanation default

Czym są zaburzenia lękowe?

Zaburzenia lękowe, znane również jako nerwica, to grupa schorzeń psychicznych charakteryzujących się nadmiernym i długotrwałym poczuciem lęku oraz niepokoju. Osoby cierpiące na te zaburzenia doświadczają intensywnego lęku lub obawy w sytuacjach, które obiektywnie nie stanowią zagrożenia, co znacząco wpływa na ich codzienne funkcjonowanie. Objawy zaburzeń lękowych mogą być zarówno psychiczne, jak i fizyczne, obejmując ciągłe uczucie napięcia, drażliwość, problemy ze snem, przyspieszone bicie serca, pocenie się oraz trudności z oddychaniem. W skrajnych przypadkach osoby z zaburzeniami lękowymi mogą doświadczać napadów paniki - nagłych epizodów intensywnego lęku, którym towarzyszą silne objawy fizyczne.

Warto podkreślić, że zaburzenia lękowe to nie to samo co przejściowy stres czy obawy związane z codziennymi wyzwaniami. Jest to przewlekły stan, który może prowadzić do poważnych ograniczeń w życiu osobistym, zawodowym i społecznym. Mimo to, istnieje pozytywny aspekt - zaburzenia lękowe są uznawane za uleczalne, a współczesna medycyna oferuje szereg skutecznych metod terapeutycznych. Dzięki odpowiedniemu leczeniu i wsparciu, osoby cierpiące na zaburzenia lękowe mogą znacząco poprawić jakość swojego życia i odzyskać kontrolę nad codziennym funkcjonowaniem.

Jakie są objawy zaburzeń lękowych?

Zaburzenia lękowe charakteryzują się szerokim spektrum objawów, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie osoby dotkniętej tym schorzeniem. Główne symptomy obejmują:

Smutek

Nieustanne poczucie napięcia i zagrożenia

Osoba odczuwa stałe fizyczne i emocjonalne napięcie, nawet w bezpiecznych sytuacjach, jakby nieustannie oczekiwała niebezpieczeństwa.
Smutek

Niepokój

Przejawia się jako uporczywe, trudne do opanowania zamartwianie się codziennymi sprawami, często bez wyraźnego powodu lub nieproporcjonalnie do rzeczywistego ryzyka.
Smutek

Intensywne podniecenie psychoruchowe

Objawia się np. nerwowym chodzeniem, drżeniem rąk, niekontrolowanymi ruchami ciała lub trudnościami w pozostaniu w bezruchu, nawet gdy sytuacja tego nie wymaga.
Smutek

Uczucie bezradności

Przekonanie o braku wpływu na własne życie lub sytuację, któremu często towarzyszy rezygnacja z podejmowania działań ze strachu przed porażką.

Nietypowe objawy zaburzeń lękowych

Zaburzenia lękowe, oprócz typowych symptomów, mogą manifestować się poprzez szereg nietypowych objawów, które często są trudne do powiązania z lękiem. Wśród nich można wymienić częste odbijanie, ból szczęki, szumy uszne czy nawet wysypkę skórną. Niektórzy pacjenci doświadczają również uczucia fantomowych wibracji, podobnych do drgań telefonu komórkowego, mimo braku rzeczywistego bodźca. Te nietypowe objawy mogą być mylone z innymi schorzeniami, co utrudnia prawidłową diagnozę.

Inne rzadkie manifestacje lęku obejmują nadmierne ziewanie, uczucie pieczenia skóry, a nawet odczuwanie fantomowych zapachów. U niektórych osób mogą wystąpić problemy z podejmowaniem decyzji, nawet w codziennych sprawach, co jest związane z nadmiernym zamartwianiem się konsekwencjami. Zimne dłonie i stopy, mimo ciepłej temperatury otoczenia, również mogą być sygnałem zaburzeń lękowych, wynikającym z reakcji "walcz lub uciekaj". Warto pamiętać, że objawy te mogą występować pojedynczo lub w kombinacji, a ich intensywność może się zmieniać w czasie.

Czy wiesz, że ponad 30% osób cierpi w swoim życiu choć raz na zaburzenia lękowe?

Dlaczego warto porozmawiać o tym z terapeutą:

    1
  1. Terapia pomaga zidentyfikować źródła lęku i nauczyć się skutecznych strategii radzenia sobie z nim;

  2. 2
  3. Rozmowa z profesjonalistą pozwala uzyskać obiektywne spojrzenie na problem i wsparcie w trudnych momentach;

  4. 3
  5. Terapia zwiększa samoświadomość i pomaga zmienić negatywne wzorce myślenia na bardziej produktywne;

  6. 4
  7. Specjalista może pomóc w budowaniu odporności psychicznej i lepszym radzeniu sobie ze stresem w codziennym życiu;

  8. 5
  9. Wczesne rozpoczęcie leczenia zwiększa szanse na skuteczne opanowanie objawów i poprawę jakości życia.

zaburzenia lękowe

Specjaliści pracujący z osobami z zaburzeniami lękowymi

Przedstawiamy wyselekcjonowaną grupę doświadczonych psychoterapeutów, którzy specjalizują się w pracy z osobami zmagającymi się z zaburzeniami lękowymi. W swojej praktyce wykorzystują metody o potwierdzonej skuteczności, które pomagają stopniowo oswoić lęk i odzyskać kontrolę nad emocjami.

Kamila Szulc

Kamila Szulc

Psycholożka
Anna Stępniewska

Anna Stępniewska

Psycholożka, Psychoterapeutka
Magdalena Żukowska

Magdalena Żukowska

Psycholożka
Sebastian Starczewski

Sebastian Starczewski

Psycholog, Psychoterapeuta w trakcie szkolenia
Weronika Wrońska

Weronika Wrońska

Psycholożka
Jakub Redo

Jakub Redo

Psycholog

Nie wiesz, jak wybrać psychologa?

Skorzystaj z naszego Formularza, który zaproponuje Ci specjalistów na miarę Twoich potrzeb i możliwości.

Najczęstsze pytania dotyczące zaburzeń lękowych

Zebraliśmy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące zaburzeń lękowych, które pomogą lepiej zrozumieć specyfikę tych zaburzeń oraz możliwości uzyskania profesjonalnej pomocy. Odpowiedzi opracowaliśmy z doświadczonymi psychoterapeutami i psychiatrami specjalizującymi się w leczeniu zaburzeń lękowych.

Zaburzenia lękowe manifestują się poprzez szereg objawów psychicznych i fizycznych. Do tych pierwszych należą: uporczywe uczucie niepokoju, nadmierne zamartwianie się, trudności z koncentracją oraz natrętne, często katastroficzne myśli. W skrajnych przypadkach występują napady paniki, charakteryzujące się nagłym, intensywnym strachem i poczuciem utraty kontroli.

Objawy fizyczne obejmują przyspieszone bicie serca, nadmierne pocenie się, drżenie rąk, zawroty głowy oraz napięcie mięśniowe. Często pojawiają się również problemy żołądkowe, takie jak nudności czy biegunka, a także zaburzenia snu i chroniczne zmęczenie. Niektóre osoby doświadczają również ataków hiperwentylacji lub uczucia duszności.

Osoby cierpiące na zaburzenia lękowe często wykazują tendencję do unikania sytuacji, które wywołują u nich lęk. Może to obejmować izolowanie się od kontaktów społecznych, unikanie miejsc publicznych czy rezygnację z podróży. W codziennym życiu mogą wykazywać zwiększoną drażliwość, mieć trudności z podejmowaniem decyzji lub wycofywać się z aktywności, które wcześniej sprawiały im przyjemność.

Charakterystyczne jest również poszukiwanie ciągłego upewnienia od innych osób oraz wykonywanie zachowań kompulsywnych, takich jak wielokrotne sprawdzanie zamknięcia drzwi czy mycie rąk. W sytuacjach szczególnie stresujących mogą reagować gwałtownie, np. uciekając z pomieszczenia lub próbując za wszelką cenę "uspokoić" otoczenie.

Przyczyny zaburzeń lękowych są złożone i obejmują czynniki biologiczne, psychologiczne oraz środowiskowe. Do biologicznych należą predyspozycje genetyczne, zaburzenia w funkcjonowaniu neuroprzekaźników (szczególnie serotoniny) oraz nadreaktywność części mózgu odpowiedzialnych za reakcje lękowe. Niektóre choroby somatyczne, jak nadczynność tarczycy, również mogą przyczyniać się do rozwoju zaburzeń lękowych.

Czynniki psychologiczne obejmują traumatyczne doświadczenia, szczególnie w dzieciństwie, style wychowania (np. nadopiekuńczość rodziców) oraz długotrwały stres. Wpływ środowiska, takie jak presja społeczna, problemy finansowe czy konflikty w relacjach, również odgrywa istotną rolę. Często zaburzenia lękowe są wynikiem kombinacji tych czynników, co sprawia, że każdy przypadek jest indywidualny.

Kluczowe w życiu z osobą cierpiącą na zaburzenia lękowe jest okazywanie wsparcia i zrozumienia bez oceniania. Ważne jest, aby słuchać i okazywać empatię, unikając przy tym prób "naprawiania" problemu czy bagatelizowania uczuć osoby chorej. Zachęcaj do szukania profesjonalnej pomocy, ale nie naciskaj, jeśli osoba nie jest na to gotowa. Możesz wspierać proces leczenia, np. towarzysząc w ćwiczeniach relaksacyjnych czy w stopniowej ekspozycji na sytuacje lękowe.

Jednocześnie ważne jest, aby zachować własne granice i dbać o swoje potrzeby. Nie rezygnuj całkowicie z własnych planów i aktywności, aby dostosować się do ograniczeń osoby chorej. Unikaj wzmacniania zachowań unikowych, ale też nie zmuszaj do konfrontacji z lękami wbrew woli. Rozważ szukanie wsparcia dla siebie, np. w grupach wsparcia dla bliskich osób z zaburzeniami psychicznymi lub u terapeuty, aby uniknąć wypalenia i lepiej radzić sobie z wyzwaniami.

Masz więcej pytań na temat zaburzeń lękowych?

Jeśli masz więcej pytań dotyczących zaburzeń lękowych, nasz specjalistyczny chat jest dostępny dla Ciebie przez całą dobę. Możesz bezpiecznie i całkowicie anonimowo porozmawiać z naszym systemem, który został zaprogramowany przez ekspertów w dziedzinie zdrowia psychicznego, aby udzielać rzetelnych informacji i wsparcia.

Dodatkowe materiały

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź naszego Bloga, a także Forum Psychologiczne! Znajdziesz tam merytoryczne artykuły, odpowiedzi Specjalistów_ek, praktyczne przykłady i wskazówki oraz wiele inspiracji.

OCD - myśli natrętne dotyczące zabójstwa, wysoki lęk. Nie umiem sobie poradzić.
Dzień dobry. Zadawałem już tutaj kiedyś pytanie. Można podejrzeć je tutaj: https://twojpsycholog.pl/forum/pytanie/poczucie-winy-z-powodu-natretnych-mysli-2542 Cierpię na natręctwa, lęki, nie wiem dokładnie na co. Byłem u psychiatry, powiedział mi, że mam zespół natrętnych myśli i lęków, coś takiego. W zasadzie od dziecka to już u siebie zaobserwowałem. Gdy byłem mały, byłem na turnieju piłkarskim, spojrzałem się przypadkowo na spodnie trenera, w miejsce członka i zacząłem mieć natrętną myśl o jego członku. Oczywiście tej myśli mieć nie chciałem, nie mogłem się jej pozbyć. Potem do tego doszła natrętna myśl o stosunku z 7 lat młodsza siostra. Też nie chciałem mieć tej myśli. Podzieliłem się tym z mamą, ona mnie jakoś uspokoiła i potem był spokój na parę lat (tak mniemam). Mam przebłysk, że w gimnazjum podzieliłem się raz z kumplem po pijaku, że boję się trochę z nim spać, bo się boję, że mógłbym mu coś zrobić (w domyśle zabić), on na to zareagował względnie niespokojnie, ale jakoś ten temat się wyciszył, normalnie położyliśmy się spać, oczywiście nic się nie stało. W tym okresie generalnie bałem się dość chodzić spać, obawiając się, że lunatykując kogoś zabiję bądź coś w tym stylu. Na studiach (z psychologii nomen omen, z których już zrezygnowałem - chyba na szczęście dla moich potencjalnych pacjentów) zacząłem mieć natrętne myśli dotyczące zabójstwa. Czytałem coś tam w internecie, jakąś książkę przeczytałem i względnie sobie poradziłem. Czasami te myśli wracały, ale potrafiłem sobie poradzić z nimi jakimiś mini-kompulsjami, mini-rytuałami, np. poprzez śpiewanie sam do siebie po cichu, że to nieprawda i potem z czasem to jakoś mijało. No i od 1,5 roku jestem z dziewczyną, z którą zacząłem bardzo dużo podróżować. Każdy wyjazd wiązał się z lękiem przed położeniem się spać oraz z natrętnymi myślami o zabójstwie - ale jakoś sobie radziłem. Każdy następny wyjazd wiązał się też z rozwijaniem się skrupulatyzmu - potrafiłem nawet wysyłać zdjęcia do księdza koszulki, którą kupiłem chrześniaczce, na której była katedra Duomo i motylek. Pytałem się, czy mogę jej to wręczyć, bo przecież tu jest motylek, który jest symbolem ideologii New Age. Ksiądz nawet nie wiedział, o co chodzi, a gdy mu doprecyzowałem właśnie z tą ideologią New Age, to mi odpisał, że przecież tu nie chodzi o tego typu kontekst motylka. Albo np. kupiłem misia dla chrześniaczki, a potem się zastanawiałem cały czas, czy jego oczy to nie są "Oczy Proroka", też wysyłałem zdjęcia i pytanie do księdza, też odpowiedź oczywista. Nawet teraz zastanawiałem się, jak napisać "Oczy Protoka" czy z dużych, czy z małych, bo jeśli to nie jest akceptowalne w religii chrześcijańskiej, to przez Boga również, a więc jeśli to czy powinienem to pisać wielką literą? W cudzysłowie czy nie? Czy napisanie tego wielką literą to grzech? Czy mała to grzech? Czy to zniewaga symbolu kogoś innego, a zatem brak szacunku? Nie zastanawiałem się pisząc to oczywiście aż tak literalnie jak tu teraz opisuje, tylko bardziej podświadomie - zauważyłem to, wymazując te słowo kilkukrotnie, bo zastanawiałem się właśnie, jak powinienem to napisać. Trochę absurd. Odkąd jestem z dziewczyną, przestałem nadużywać alkoholu, jak robiłem to przed związkiem, ale lubiłem też sobie całkiem wypić na wyjazdach. Nie wiem, czy to mnie nie wyniszczyło. Jak byliśmy na jednym z wyjazdów, strasznie się bałem, że pewien człowiek mnie opętał, bo coś gadał do mnie dialektem indyjskim, dziwnie wyglądał (przerażająco dla mnie), rękę tak do mnie wystawiał. Wróciliśmy do kraju, poszedłem z tydzień-dwa później do Kościoła na niedzielną Mszę, i zacząłem się strasznie bać, że jestem opętany, że zwariuję, że będę zabijał ludzi, nie mogłem złapać oddechu. Wytrzymałem całą Mszę, usilnie się modląc, żeby wszystko było w porządku. Pojechałem autem do dziewczyny, mówiąc, że nie wiem co mi jest i że jadę do siebie. Pojechałem do siebie, ale jadąc po drodze musiałem się zatrzymać, bo czułem, że tracę czucie w całym ciele. Myślałem, że umieram, byłem pewny. Mrowienie wszędzie, hiperoddech, uczucie zawału - przyjechała karetka, ludzie mi pomogli - diagnoza: atak paniki, wszystko w porządku. Po tym wydarzeniu wszystko się nawarstwiło. Zacząłem się bać następnego ataku (nie było go dotychczas więcej), bardzo się bałem natrętnych myśli, które nawróciły mocno i nie mogłem sobie z nimi poradzić (na początku szczególnie z zabójstwem, czułem nawet objaw somatyczny, cała napięta prawą dłoń i się bardzo bałem, że ta dłoń zrobi właśnie coś złego). Ruminacje myślowe, które zostały wspomniane w pytaniu zadanym ostatnim razem (do teraz zresztą je mam, przypominają mi się różne myśli, to tworzy wyrzuty sumienia). Teraz też mam natrętne myśli, lęk, że mogę zostać pedofilem. Nigdy nie interesowały mnie dzieci, jeśli chodzi o pornografię, to preferencje miałem normalne, nawet bardziej dojrzałe kobiety mnie interesowały. Nigdy nie obejrzałem dziecięcego porno, nie wyrządziłem nikomu krzywdy i nie mam zamiaru, ale boję się, że jestem pedofilem. Miałem coś takiego, że widząc dziecko obojętnie jakie, nawet mu się nie przyglądałem, to czułem taki przepływ energii przez penisa, nie że podniecenie ani wzwód, tylko bardziej to utożsamiałem z takim strachem jak wtedy z tą ręką - że ta ręka mnie bolała gdy miałem natręctwa o zabójstwie, ale gdy uspokoiłem natręctwa i lęk, to uspokoił się także i ból w ręce. Z tym też sobie poradziłem, ale ten lęk powrócił i strasznie się boję, naprawdę mnie nie interesują żadne dzieci i nie chciałbym nikomu krzywdy żadnej jakiejkolwiek zrobić, tylko że to się uwiarygadnia na różne sposoby i sam zaczynam w siebie wątpić. Trochę się boję pójść na terapię, leki przyjmuję Fluoxetin, nawet pomaga, ale bez szału. Na co dzień ogólnie względnie nieźle sobie radzę, nie wspomniałem o pozytywnych skutkach ataku paniki; odstawienie na stałe alkoholu, mocne zainwestowanie w sport, trening (obecnie przygotowuje się do półmaratonu praskiego w Warszawie we wrześniu, a generalnie poczułem na tyle dużą zajawkę, że w przyszłości planuje triathlon, duathlon, biegi górskie itd., bardzo dużo trenuje) Skończę w tym roku 22 lata. Niby radzę sobie coraz lepiej i sobie uzmysławiam, że to natręctwa, zresztą czytałem w internecie o tych wszystkich moich natręctwach i nie tylko ja tak mam, ale czasami znowu wpadam w błędne koło i przegrywam. Natręctwa, które najbardziej mi doskwiera to na ogół te z zabójstwem (natrętne myśli + lęk). Potem ruminacje myślowe o tym, że mogłem mentalnie zdradzić moją kobietę Aktualnie mi doskwiera bardzo mocny lęk przed zostaniem pedofilem Inne natręctwa z jakimi się zmagałem to: - natrętne myśli o powołaniu kapłańskim (mimo że przecież nie chciałem), - lęk przed opętaniem, strach że jestem opętanym faktycznie, strach że zaraz zwariuję i zacznę wyrządzać krzywdę innym Brak dostrzegalnych kompilacji, może jedynie drobne rytuały, wmawianie sobie, że to nieprawda, "łamanie" palcami w różne strony, modlitwa, ostatnio też dużo rozmawiam z dziewczyną, mówię jej praktycznie o wszystkim, ale też nie chcę na nią takiego ciężaru zrzucać. Niemniej nie potrafię sobie z tym poradzić na dłuższą metę finalnie zawsze przegrywam. Potem już myślę, że wygrywam, że już jest ok, że sobie radzę i znowu przegrywam. I bardzo się boję.

Bezpłatne konsultacje w sprawie zaburzeń lękowych

Wychodząc naprzeciw potrzebom osób zmagających się z zaburzeniami lękowymi, Specjaliści oferują bezpłatne konsultacje. Rozumiemy, że kwestie finansowe mogą stanowić istotną barierę w podjęciu decyzji o rozpoczęciu terapii, dlatego chcemy ułatwić ten pierwszy, często najtrudniejszy krok.

Kiedy warto?

    1
  1. Gdy doświadczasz nadmiernego, nieuzasadnionego lęku w codziennych sytuacjach;

  2. 2
  3. Kiedy Twoje obawy znacząco wpływają na jakość życia i utrudniają normalne funkcjonowanie;

  4. 3
  5. Jeśli cierpisz z powodu ataków paniki lub masz silny lęk przed określonymi sytuacjami czy obiektami;

  6. 4
  7. Gdy odczuwasz ciągłe napięcie, niepokój i trudności z relaksacją.

Potrzebujesz bezpłatnej pomocy?

Sprawdź dostępnych specjalistów i umów się na pierwszą darmową konsultację już dziś – zrób krok w kierunku lepszego życia

Zobacz również

Bibliografia

    1
  1. Frontiers in Psychiatry (2024). Rising global burden of anxiety disorders among adolescents and young adults: A 30-year trend analysis: https://www.frontiersin.org/journals/psychiatry/articles/10.3389/fpsyt.2024.1489427/full

  2. 2
  3. Psychiatric Times (2024). Stress and Anxiety Disorders Research Roundup: May 10, 2024: https://www.psychiatrictimes.com/view/stress-and-anxiety-disorders-research-roundup-may-10-2024

  4. 3
  5. JAMA Network (2023). Anxiety Disorders: A Review - Kompleksowy przegląd dotyczący epidemiologii, patofizjologii, diagnostyki i leczenia zaburzeń lękowych, wskazujący na wysoką chorobowość w populacji USA: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36573969/

  6. 4
  7. Terlizzi et al. (2024). Symptoms of Anxiety and Depression Among Adults: United States, 2019 and 2022: https://www.cdc.gov/nchs/data/nhsr/nhsr213.pdf

Logo twójpsycholog
BadgeCheckIconZweryfikowano treść

TwójPsycholog

Powyższe informacje nie zastępują kontaktu z lekarzem

Zobacz, którzy specjaliści udostępniają bezpłatne konsultacje psychologiczne i łatwo umów pierwszą wizytę.