wróć do nurtów terapeutycznych
Czym jest psychologia procesu?
Psychologia procesu to integracyjne podejście terapeutyczne rozwinięte przez Arnolda Mindella. Łączy ono pracę z różnymi kanałami doświadczenia – zarówno świadomymi, jak i nieświadomymi sygnałami, doświadczeniami cielesnymi, marzeniami sennymi, relacjami i zjawiskami społecznymi. Nie ogranicza się do jednego wymiaru ludzkiego życia, lecz postrzega wszystkie jego przejawy jako części szerszego, dynamicznego procesu.
Podejście to pomaga odkryć i podążać zarówno za „procesem pierwotnym” (tym, z czym się identyfikujemy), jak i za „procesem wtórnym” – czyli sygnałami marginalizowanymi, wypieranymi lub trudnymi. Kluczowe jest tu rozwijanie „świadomości na krawędzi” – zdolności do dostrzegania i integrowania wszystkich aspektów doświadczenia, także tych niechcianych, niejasnych czy paradoksalnych.
Psychoterapeuta pracujący w nurcie psychologii procesu wspiera klienta w rozpoznawaniu i wzmacnianiu subtelnych, często nieświadomych sygnałów, które pojawiają się w różnych kanałach: od snów i fantazji, przez doznania cielesne, aż po dynamikę relacyjną i role społeczne. Psychoterapia ta jest szczególnie pomocna przy chronicznych symptomach fizycznych, konfliktach relacyjnych, kryzysach tożsamości, poczuciu zagubienia czy trudnych doświadczeniach egzystencjalnych i społecznych.
Psychologia procesu uczy, jak żyć z większą świadomością złożoności własnego doświadczenia, integrować jego pozornie sprzeczne aspekty i odnajdywać sens oraz mądrość ukrytą nawet w niepokojących symptomach i konfliktach – prowadząc do głębszego poczucia spójności i twórczej adaptacji do zmieniających się warunków życia.
Dla kogo jest psychoterapia w nurcie psychologii procesu?
Psychoterapia w nurcie psychologii procesu jest szczególnie pomocna dla osób, które poszukują podejścia integrującego wiele wymiarów doświadczenia oraz wspierającego odkrywanie sensu ukrytego w trudnościach życiowych. Może być pomocna dla tych, którzy:
Jak wygląda terapia w nurcie psychologii procesu?
Psychologia procesu integruje różne wymiary ludzkiego doświadczenia, traktując je jako fragmenty większej całości. Jej celem jest rozwijanie „świadomości na krawędzi” – umiejętności dostrzegania i podążania za sygnałami pojawiającymi się na granicy świadomości. Prowadzi to do większej integracji, wolności wewnętrznej i autentyczności.
Zazwyczaj terapia obejmuje:
- •
Podążanie za bieżącym doświadczeniem – terapeuta zwraca uwagę na to, co dzieje się tu i teraz w kanałach werbalnym, cielesnym, relacyjnym, wyobrażeniowym i środowiskowym.
•Pracę z „podwójnymi sygnałami” – eksplorację zarówno procesu pierwotnego, jak i wtórnego, które mogą ujawniać się w przejęzyczeniach, mimowolnych ruchach, napięciach ciała czy snach.
•Amplifikację i odgrywanie ról – wzmacnianie subtelnych sygnałów oraz eksperymentowanie z różnymi częściami siebie, postaciami ze snów czy aspektami relacji.
•Uwzględnienie kontekstu społecznego i duchowego – włączenie szerszych uwarunkowań kulturowych, systemowych oraz archetypowych aspektów doświadczenia.
•Pracę z napięciem i konfliktem – rozpoznawanie przeciwieństw jako potencjalnych źródeł transformacji, a nie przeszkód.
Terapeuta w tym nurcie jest elastyczny, dostosowując metody do indywidualnego procesu klienta. Może sięgnąć po rozmowę, pracę z ciałem, ruchem, symptomami, wyobraźnią czy dynamiką relacyjną. To podejście daje przestrzeń na odkrywanie sensu ukrytego w każdym aspekcie życia – również tym trudnym lub niechcianym.
Specjaliści pracujący w nurcie psychologii procesu
Terapeuci procesu to osoby łączące wiedzę psychologiczną z umiejętnością podążania za unikalnym doświadczeniem klienta. Wspierają rozpoznawanie snów, symptomów, relacji i konfliktów jako części większej całości, która dąży do wyrażenia i integracji.
W pracy korzystają z rozmowy, pracy z ciałem, ruchem, odgrywaniem ról, snami i dynamiką relacyjną. Towarzyszą Ci w odkrywaniu sensu i mądrości zawartej w tym, co trudne i nieznane – z poszanowaniem Twojego rytmu i unikalnej ścieżki rozwoju.
Psychologia procesu - porównanie z innymi nurtami
| Cecha | Ten trend | Inne trendy |
|---|---|---|
| Podążanie za procesem | ✅ Fundament podejścia | ❌ Zwykle strukturalne prowadzenie |
| Interpretacja snów, symptomów | ✅ Stały element pracy | ❌ Rzadko |
| Praca z ruchem, głosem, rysunkiem | ✅ Podstawa podejścia | ❌ Rzadko stosowane |
| Praca z rolami wewnętrznymi | ✅ Tak | 🔄 Zaleźnie od nurtu |
| Praca z kanałami świadomości | ✅ Stały element pracy | ❌ Rzadko |
Najczęściej zadawane pytania o psychologię procesu
Psychologia procesu budzi wiele pytań wśród osób rozważających jej rozpoczęcie. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, które pomogą lepiej zrozumieć to podejście terapeutyczne. Odpowiedzi zostały opracowane we współpracy z doświadczonymi psychoterapeutami pracującymi w nurcie psychologii procesu. Pamiętaj, że każda sytuacja jest indywidualna – w razie wątpliwości warto skonsultować się bezpośrednio ze specjalistą.
To fundamentalna zasada psychologii procesu. Polega na uważnym śledzeniu naturalnego biegu doświadczenia – także tego, co z pozoru marginalne, nietypowe czy niepasujące. Terapeuta nie narzuca kierunku, lecz z ciekawością i pokorą towarzyszy temu, co się wyłania.
Przykład: podczas rozmowy o relacji romantycznej możesz nagle poczuć napięcie w brzuchu, przypomnieć sobie sen lub zauważyć coś w otoczeniu. Terapeuta może zaprosić Cię do eksploracji tego „zakłócenia”, traktując je jako potencjalnie znaczący sygnał.
Podążanie za procesem wymaga postawy niewiedzenia – czyli gotowości do odkrywania znaczeń bez uprzednich założeń.
Psychologia procesu wypracowała oryginalne podejście do pracy z konfliktami, znane jako „facylitacja zorientowana na proces”. Konflikty traktowane są nie jako coś do zażegnania, lecz jako okazja do ujawnienia marginalizowanych głosów i energii w systemie.
Facylitator pomaga uczestnikom rozpoznać zarówno jawne stanowiska, jak i tzw. „role duchów” – aspekty obecne w polu relacji, ale przez nikogo nie wyrażane (np. lęk, współczucie, wstyd). Praca ta prowadzi często do pogłębienia świadomości i powstania nowych, niespodziewanych rozwiązań.
Czas trwania jest bardzo indywidualny i zależy od charakteru trudności, celów klienta oraz tempa pracy. Może obejmować:
- •
krótkoterminową pracę (np. 5–10 sesji) nad konkretnym tematem,
•długoterminowy proces obejmujący wiele wymiarów życia,
•intensywne warsztaty zamiast regularnych sesji.
Co ważne – struktura terapii często odzwierciedla jej filozofię: jest elastyczna, zmienna, kontraktowana etapami i oparta na dialogu.
To metaforyczne określenie granicy świadomości – miejsca, gdzie pojawiają się sny, symptomy, dziwne zjawiska, zakłócenia. Są one jak „duchy” – jeszcze nie w pełni rozpoznane aspekty naszego Ja.
W psychologii procesu symptomy traktowane są nie jako wrogowie, ale jako posłańcy. Amplifikując je – czyli wzmacniając i eksplorując – można odkryć ich głębsze znaczenie. Przykład: chroniczny ból pleców może sygnalizować potrzebę wsparcia lub większej siły psychicznej. Taka praca może prowadzić do transformacji – nie poprzez „usunięcie objawu”, ale przez włączenie jego mądrości w życie.
Masz więcej pytań na temat psychologii procesu?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o psychologii procesu lub potrzebujesz wsparcia informacyjnego, nasz specjalistyczny chat jest dostępny dla Ciebie przez całą dobę. Możesz bezpiecznie i anonimowo porozmawiać z systemem zaprojektowanym we współpracy z ekspertami w dziedzinie zdrowia psychicznego, który dostarczy Ci rzetelnych informacji oraz pomocnych wskazówek.
Pamiętaj jednak, że chat nie zastępuje konsultacji ze specjalistą. Jeśli rozważasz rozpoczęcie terapii lub zmagasz się z trudnościami, warto porozmawiać bezpośrednio ze specjalistą.
Dodatkowe materiały
Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź naszego Bloga, a także Forum Psychologiczne! Znajdziesz tam merytoryczne artykuły, odpowiedzi Specjalistów_ek, praktyczne przykłady i wskazówki oraz wiele inspiracji.
Zaburzenia psychosomatyczne - czym są i jak je leczyć?
Mam kryzys – czyli właściwie co?
Uczucie niepokoju - skąd się bierze i co z nim robić?
"Domyśl się albo foch!", czyli o biernej agresji
Kontrakt terapeutyczny - jak sporządzić i na co zwrócić uwagę?
Bezpłatne konsultacje – psychologia procesu
Zastanawiasz się, czy psychoterapia w nurcie psychologii procesu będzie dla Ciebie odpowiednia? Zrób pierwszy krok i skorzystaj z bezpłatnej konsultacji ze specjalistą. Decyzja o podjęciu terapii integrującej różne wymiary doświadczenia może budzić pytania i ciekawość. Dlatego specjaliści oferują darmowe konsultacje, abyś mógł poczuć się pewniej przed podjęciem decyzji o terapii.
Psychoterapeuci pracujący w nurcie psychologii procesu pomagają odkryć głębszy sens i potencjał ukryty w trudnościach, konfliktach i symptomach. Postrzegają je nie jako problemy do wyeliminowania, ale jako części szerszego procesu dążącego do wyrażenia i integracji. Elastycznie łączą różne metody pracy – od rozmowy, przez eksplorację snów i symptomów, po pracę z ciałem i dynamiką relacji. Konsultacja to szansa, by porozmawiać o Twojej sytuacji i zobaczyć, czy ten nurt może wspierać Twój proces rozwoju – bez presji i zobowiązań.
Kiedy warto skorzystać z bezpłatnej konsultacji?
- •
Gdy mierzysz się z trudnościami, które powracają mimo prób ich rozwiązania różnymi metodami.
•Jeśli doświadczasz niepokojących symptomów fizycznych, których przyczyny medyczne nie zostały jednoznacznie określone.
•Kiedy przeżywasz intensywne sny, synchroniczności lub niezwykłe doświadczenia, które chcesz lepiej zrozumieć.
•Gdy czujesz wewnętrzny konflikt lub rozdarcie między różnymi częściami siebie.
•Jeśli szukasz terapii, która uwzględnia nie tylko osobiste trudności, ale także ich szerszy kontekst relacyjny, społeczny czy duchowy.
Potrzebujesz bezpłatnej rozmowy z psychoterapeutą w nurcie psychologii procesu?
Nie odkładaj tego na później – umów się na bezpłatną, pierwszą konsultację już dziś. Wczesne wsparcie to większa szansa na skuteczną i krótszą terapię.
Zobacz również
Bibliografia
- •
Mindell, A. (2000). Psychologia procesu. Teoria i praktyka. Poznań: Zysk i S-ka.
•Mindell, A. (2001). Śniące ciało. Białystok: Wydawnictwo Medium.
•Mindell, A. (2004). Siedząc w ogniu. Jak transformować konflikty w grupach, organizacjach i społeczeństwie. Białystok: Wydawnictwo Medium.
•Mindell, A. (2003). Komunikacja na krawędzi. Białystok: Wydawnictwo Medium.
•Mroczyński, M., & Szuba, J. (2020). W poszukiwaniu procesu. Wprowadzenie do psychologii zorientowanej na proces. Warszawa: ENETEIA.
•Diamond, J., & Jones, L. S. (2004). A Path Made by Walking: Process Work in Practice. Portland: Lao Tse Press.
•Goodbread, J. (1997). The Dreambody Toolkit. Portland: Lao Tse Press.
Zweryfikowano treść
Powyższe informacje nie zastępują kontaktu z lekarzem
Zobacz, którzy specjaliści udostępniają bezpłatne konsultacje psychologiczne i łatwo umów pierwszą wizytę.
