Odpowiedz jako specjalista
WsteczJak poradzić sobie z żałobą po 20 latach od śmierci bliskiej osoby?
Kryzys w 20 rocznicę śmierci brata - nieprzepracowana żałoba czy kwestia rocznicy? Dobry wieczór. 20 lat temu (i prawie miesiąc temu) zginął mój starszy o 8 lat brat. Okoliczności wypadku były okropne, jechał jako pasażer z przyjacielem, przyjaciel nie odniósł poważnych obrażeń, natomiast mój brat poniósł śmierć na miejscu. Jako rodzina dowiedzieliśmy się o tym w środku nocy, nagły telefon, krzyk mamy, która odebrała połączenie, potem cała noc niedowierzania, płaczu, krzyków. Najgorsza noc w moim życiu. Miałam wtedy 13 lat, mój brat 21. Byliśmy ze sobą bardzo blisko związani, on się mną dużo opiekował, ja byłam w niego zapatrzona jak w obrazek, był dla mnie zawsze wzorem. Pierwsze miesiące były dla nas - rodziców i mnie (byliśmy najbliższą rodziną we czwórkę, czyli rodzice, brat i ja) koszmarne. Dużo płaczu, dużo żalu. Z czasem przywykliśmy do tego, co się stało. Do tej pory często o bracie wspominamy, pojawia się w wielu rozmowach. Uważam, że czas nie leczy ran, tylko powoduje właśnie, że zaczynamy żyć z uwzględnieniem tej nowej rzeczywistości. Co roku czas w okolicach wypadku był dla mnie ciężki. W tym roku od miesiąca nie mogę sobie natomiast z tym poradzić. Bardzo dużo myślę o samym wypadku i jego okolicznościach, o sprawcy. O bracie w mega fajnych wspomnieniach, ale też o tym ile go omija i mnie razem z nim. Mam trzyletnią córeczkę i dobija mnie, że nigdy nie pozna wujka. Mam też męża, z którym nie do końca mogę porozmawiać na ten temat, w dobie dzisiejszego świata, gdzie praca wiedzie pierwsze skrzypce ciężko o chwilę na taką rozmowę o uczuciach. No ale właśnie - jak już rozmawiamy, to mąż potrafi mi powiedzieć, że „przecież minęło już 20 lat, po co rozpamiętywać”, „przecież czas leczy rany” itd. Nie chcę być egoistką, boję się trochę, że w całej tej tragedii siebie stawiam na pierwszym planie. Ale czy mąż ma rację? Czy coś jest ze mną nie tak, że po 20 latach te uczucia i wspomnienia tak mocno wróciły? Z czego to może wynikać? Pomyślałam, że chciałabym się spotkać ze sprawcą, że może w jakiś sposób rozmowa z nim pozwoliłaby mi przejść dalej. Mąż nie podziela mojego postrzegania i uważa, że to zły pomysł. „Przecież minęło 20 lat, masz teraz swoją rodzinę i na nią powinnaś patrzeć”… Nie chcę robić z siebie ofiary, ale dla 13-letniej dziewczyny tak nagle odejście brata, na które nijak nie można się było przygotować, nastawiło chyba całe przyszłe życie. Co mam zrobić, żeby było lepiej? Czy faktycznie moje cierpienie w tym momencie rzutuje na rodzinę? Nie uchylam się od żadnych obowiązków, śmieje się z córką, żyję normalnie, poza momentami, kiedy dziecko pójdzie spać czy jestem sama i dopadają mnie wspomnienia.
Anonimowo
1 miesiąc temu
Izabela Piórkowska
Dzień dobry,
to, że po 20 latach wspomnienia o bracie wróciły z taką siłą, nie oznacza, że coś z Panią jest nie tak. To raczej oznaka, że brat był dla Pani ważny i wpisał się w Pani życie. Czas nie leczy ran, ale może uczyć żyć z tym, co się wydarzyło. Pozwala dzięki nowym doświadczeniom zyskiwać nową perspektywę na stratę. Każdy żałobę przeżywa indywidulanie, to naturalne, że się wspomina osobę zmarłą, pojawiają się wówczas czasem trudne emocje. Mam wrażenie, że potrzebuje Pani od męża wsparcia, może warto mu o tym powiedzieć, to nie jest egoizm, ma Pani prawo czuć po swojemu i dzielić się tym z bliską osobą, to może dać ulgę.
Pomysł rozmowy ze sprawcą to też coś indywidualnego – niektórym osobom taka konfrontacja daje ukojenie i poczucie domknięcia, inni wybierają inne formy symbolicznego pożegnania (np. napisanie listu, którego się nie wysyła, odwiedzenie miejsca pamięci, zapalenie znicza, porozmawianie z bratem przy jego grobie). Warto wsłuchać się w siebie i zadać sobie pytanie, co konkretnie chciałaby Pani dzięki temu spotkaniu uzyskać? Jak miałaby wyglądać ta rozmowa, żeby naprawdę pomogła?
Potrafi się Pani uśmiechać, dba o rodzinę i jednocześnie tęskni za bratem – to pokazuje, że ma Pani w sobie życie i wrażliwość. Może pomocne byłoby też spotkanie z terapeutą – nie po to, by „cofnąć się do żałoby”, lecz by bezpiecznie przyjrzeć się temu, co ta rocznica poruszyła, i znaleźć sposób, by przejść przez to łagodniej.
Pamięć o bracie to część Pani historii, życiowej narracji, a nie ciężar, który trzeba „w końcu upuścić”. Czasem właśnie akceptacja tego, że żal niekiedy wraca, może przynieść spokój.
1 miesiąc temu
Nadal nie znasz odpowiedzi na nurtujące Cię kwestie?
Umów się na wizytę do jednego z naszych Specjalistów!
Patrycja Stajer
Dzień dobry,
Pomyślałam sobie, że może teraz nadszedł czas, kiedy mogłaby Pani porozmawiać o stracie ważnej dla siebie osoby - podczas własnej psychoterapii.
Może Pani szukać pomocy w ramach NFZ (no Poradnie Zdrowia Psychicznego) bądź prywatnie.
29 dni temu
Joanna Cichosz
To, co Pani przeżywa, jest zupełnie naturalną reakcją na tę stratę. Nagła śmierć brata w dzieciństwie zostawia ślad, który może wracać po latach, szczególnie w okolicach rocznic i na nowych etapach życia (np. narodziny córki). To nie oznacza, że „coś jest z Panią nie tak”, to raczej efekt silnej więzi i ogromnego bólu, który nie znika wraz z czasem. Rocznice często ponownie uruchamiają emocje, zwłaszcza jeśli żałoba była trudna do przeżycia w wieku 13 lat, kiedy dopiero kształtowała się emocjonalna odporność. To, że teraz jest Pani bardziej poruszona, nie świadczy o egoizmie, to po prostu część żałoby. Reakcje męża mogą natomiast wynikać z bezradności, a nie z tego, że ma Pani "przestać czuć”. Nie wszyscy potrafią rozmawiać o bólu otwarcie.
Myśl o spotkaniu ze sprawcą jest zrozumiała, ale to krok, który warto omówić ze specjalistą, aby sprawdzić, czego Pani w tym szuka i czy to może pomóc. Można taką rozmowę odbyć również bardziej symbolicznie, np. w postaci napisania listu, którego Pani nie wyśle.
To, że funkcjonuje Pani na co dzień, świadczy o dużej sile, ale nie musi Pani dźwigać tej historii sama. Rozmowa z psychologiem mogłaby dać Pani przestrzeń do uporządkowania tych myśli i emocji, a finalnie do odczucia ulgi.
Joanna Cichosz - psycholożka, interwentka kryzysowa
27 dni temu
Zobacz podobne
Dzień dobry. Problem dotyczy mojego narzeczonego. Znamy sie krótko, 4 miesiące, oboje jestesmy po 30tce i chcieliśmy założyć rodzinę. Do tej pory było wszystko bardzo dobrze, oboje się bardzo kochamy, to nie jest tylko zauroczenie jednak po jego wyznaniu nie wiem co robić. Powiedział mi że jest uzależniony od alkoholu I hazardu. Przegrał 40 tys. zł.
Okłamywał mnie, nie mam do niego zaufania i nie wierzę mu.
Nie wiem czy nadal chcę z nim być mimo że go bardzo kocham.
Nie mieszkamy razem, oboje jesteśmy wierzący, więc nie miałam jak się przekonać że jest uzależniony zwłaszcza od hazardu. Natomiast alkoholu nie pił już rok - przynajmniej tak mówi ale nie umiem mu ani zaufać ani uwierzyć.
Boje się że w przyszłości przegrałby nasze pieniądze czy dom.
Pomyślałam nawet o tym że jeśliby poszedł na terapię i nie grał i nie pił np. 10 czy 15 lat to może się zdarzyć jakiś kryzys w naszym życiu czy też jakaś choroba moja czy np naszych dzieci jakby się pojawiły i on sobie z tym nie poradzi - np. chciałby zebrać pieniądze na leczenie i zacznie grać i pić.
Oboje nie możemy liczyć na wsparcie najbliższych. Ja jestem jedynaczką a moi rodzice nie żyją.
Jego mama żyje ale to starsza już Pani, która wychowała 6 dzieci sama gdyż jego ojciec nie żyje (był alkoholikiem, odebrał sobie życie).
Po takiej dawce negatywnych informacji mój stan emocjonalny jest kiepski.
Zupełnie nie wiem co robić. Nie stać mnie na to żeby iść prywatnie i zapytać psychologa czy psychiatrę o to co robić a na NFZ czeka się bardzo długo dlatego postanowiłam napisać do Państwa.
Proszę o pomoc.
Aleksandra
Jak radzić sobie z OCD: Wyzwania leczenia SSRI i psychoterapii
Dzień dobry, od około 2 tygodni przyjmuję leki z grupy SSRI na OCD, choruję na nie od wielu lat ale dopiero przez ostatnie około 2 lata przyjęło największe nasilenie. Uczęszczam też na psychoterapię. Problem jest taki, że nie wierzę w to, że mogę całkowicie wyzdrowieć. Po tym jak zaczęłam przyjmować leki czuję mniejsze napięcie i przede wszystkim zmniejszyła się u mnie psychosomatyka, ale nadal nie jest tak jak powinno być. Zdarzają się sytuacje gdy nadal bardzo paraliżuje mnie lęk, wszyscy oczekują, że teraz przez to, że biorę leki to będę żyć normalnie. Tylko co dla nich znaczy normalnie? Chodzę do szkoły, wychodzę czasami z rodziną w weekend. Nie spotykam się ze znajomymi, bo czuję się dla nich ciężarem. Obecnie mam przerwę świąteczną i wpadłam w jakiś dołek, jak chodzę do szkoły to czuję się średnio ale w domu jak widać też, z dnia na dzień coraz bardziej smutna. Rodzina ciągle mówi, że nie działa psychoterapia, na którą chodzę jakieś 2 razy w miesiącu, ciągłe komentarze, że nie ma niby poprawy mnie dobijają i wtedy przez 2 tygodnie tam nie chodzę. Miałam kiedyś terapię z inną osobą, tam chodziłam co tydzień ale kompletnie mi to nie pomogło, a potem wręcz szkodziło, ale mam wrażenie, że moim rodzicom bardziej się podobała ta poprzednia terapia, bo cytuję: "Mówiła im o czym rozmawiamy i były efekty" , lecz ten efekt trwał może dwa tygodnie. Obecnie efekty są lepsze dla mnie przede wszystkim mentalnie, przykro mi gdy rodzina jest tak niewierząca w efekty obecnej psychoterapii, bo idzie ona wolniej. Nikt nie pamięta jak chociażby na początku zeszłego roku bałam się wręcz wyjść z łóżka a teraz robię prawie wszystko, czego ode mnie wymagają ludzie wokół. Obawiam się tego, że leki całkowicie nie zadziałają, mam wrażenie, że czasami okłamuję sama siebie i terapeutę jak jest dobrze. Zawsze jak idę na sesję to faktycznie jest w miarę w porządku, lecz dosłownie dzień po zawsze coś się dzieje, nie wiem nawet jak to działa, że tak się dzieje... Bardzo chcę już żyć bez lęku w irracjonalnych sytuacjach, sam schemat myślenia przy OCD aż tak mi nie przeszkadza, wcześniej miałam sporo jego elementów ale nie odczuwałam lęku i żyło mi się doskonale. Nie wiem już co robić, nie chcę trafić do szpitala, ale pewnie tak będzie jak leki nie będą działać jeszcze lepiej, bardzo się boję dłużej nie żyć według tego "normalnego życia", którego wymagają ode mnie inni, bo pewnie sami mnie tam zamkną na żądanie...
Niska samoocena - jak sobie pomóc?
Jak poradzić sobie z niską samooceną?
Mój chłopak oświadczył, że jest gejem.
Mój chłopak oświadczył, że jest gejem.
Jesteśmy razem dwa lata. Nigdy nie było między nami jakoś świetnie jeżeli chodzi o sferę łóżkową. Nigdy nie uprawialiśmy seksu. Myślałam, że to wynika z naszego braku doświadczenia. Powiedział mi to pod wpływem alkoholu. Początkowo wzięłam to za żart, bo po prostu się tego nie spodziewałam, ale następnego dnia potwierdził swoje słowa. Zaproponował mi przyjaźń.
Jestem w rozsypce. Wiem, że dla niego to wyznanie też nie było proste. Musiało go to kosztować wiele odwagi i nerwów. Mimo tego czuje się wykorzystana -spędziliśmy wiele pięknych chwil razem i nie wyobrażam sobie, że mógłby nagle stać się tylko moim kolegą. Bardzo go pokochałam. Dostawałam od niego wiele pięknych prezentów, wierszy, kwiatów. Zastanawiam się, na ile to wszystko było dawane szczerze... nie umiem sobie poradzić z tą sytuacją. Nie chce bez niego żyć. Nie potrafię. Nigdy kogoś tak bardzo nie pokochałam, nigdy nie czułam się przy kimś tak dobrze i bezpiecznie. Po prostu obdarzyłam go najszczerszym uczuciem.
Nie mam pojęcia co teraz ze sobą zrobić. Zaakceptować jego prośbę przyjaźni, czy nie? Jestem osobą wysoko wrażliwą, od kilku dni nie robię nic innego, tylko płaczę. Pojawiają się u mnie najgorsze myśli i scenariusze. Chciałabym usnąć i się nie budzić. Mam wrażenie, że nikogo już nigdy nie pokocham, ani nikt nie pokocha mnie, tak ja jego.
Mili Panstwo,
zapytam otoz zmarl moj maz,chorowal bardzo dlugo, ja bylam w ogromnym stresie, nie jadlam, schudlam, od kilku dni mam dolegliwosci w brzuchu a mianowicie cos mnie uciska,raz z jednej ,raz z drugiej strony, raz w podbrzuszu, nie boli, ale robi mi potworny strach, choruje na nerwice lekowa od bardzo dawna. Boje sie o swoja przyszlosc, bylam u lekarza, proponuje odczekac, przezyc ta strate... Co sadzicie Panstwo?
Toksyczny związek – jak go rozpoznać i zakończyć?
Czy zastanawiasz się, czy Twój związek jest zdrowy? Nie każda trudność jest toksyczna, ale jeśli czujesz lęk, winę, wątpisz w siebie, boisz się mówić, co myślisz – warto się zatrzymać. Tutaj dowiesz się, jak rozpoznać toksyczny związek i jak go zakończyć.