Wstecz
Odpowiedz jako specjalista
Justyna Karaś
Dzień dobry!
Zarówno PTSD (Zespół Stresu Pourazowego), jak i C-PTSD (Złożony Zespół Stresu Pourazowego) są reakcjami na trudne, obciążające doświadczenia, które rozumiemy jako traumatyczne dla danej osoby. Różnica między dwoma typami reakcji leży w rodzaju rodzaju doświadczonej traumy (lub traum), długości jej odziaływań i jej wpływu na codzienne funkcjonowanie.
PTSD jest zespołem specyficznych symptomów, które mogą pojawić się po przeżyciu ekstremalnego, traumatycznego zdarzenia, zagrażającemu życiu lub zdrowiu. Najczęściej rozwija się na skutek pojedynczego zdarzenia, o ograniczonym czasie trwania, tj. wypadek, pożar, katastrofa masowa, napaść. PTSD może objawiać się m.in. się nawracającymi wspomnieniami traumy (koszmary senne, natrętne myśli i wspomnienia), a także unikaniem bodźców z nią związanych oraz silnym pobudzeniem (drażliwość, bezsenność, nadmierna czujność). Pojawiają się także negatywne zmiany w myśleniu i nastroju, takie jak poczucie winy, wstydu, oderwanie od rzeczywistości, czy trudność w odczuwaniu pozytywnych emocji.
C-PTSD pojawia się na skutek długotrwałej ekspozycji na stres i cierpienie, innymi słowy doznawania chronicznej, długofalowej traumy. C-PTSD wiąże się z doświadczaniem przemocy domowej, chronicznym dręczeniem przez opiekuna we wczesnym dzieciństwie, czy wykorzystaniem (fizycznym, emocjonalnym, seksualnym). Jest skutkiem ekspozycji na długotrwającą, interpersonalną traumę. Oprócz objawów PTSD osoba z diagnozą C-PTSD może doświadczać długofalowo trudności w regulacji emocji, zmian w postrzeganiu siebie i innych oraz trudności w relacjach z innymi. Zespół ten często współwystępuje z innymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja lub zaburzenia lękowe.
Podsumowując, różnica między PTSD a C-PTSD jest jak różnica między burzą a długą zimą. PTSD jest jak gwałtowna burza: uderza nagle, zostawia po sobie zniszczenia, ale kiedy minie, można zacząć odbudowę. C-PTSD to jak długa, surowa zima, trwająca miesiącami lub latami, wyniszczająca stopniowo ciało i umysł. Może sprawić, że człowiek przyzwyczaja się do zimna i zapomina, jak to jest czuć ciepło, ale jest to doświadczenie, które go zmienia.
W obu przypadkach warto szukać wsparcia specjalisty psychotraumatologa. Doświadczanie objawów PTSD lub C-PTSD sprawia, że codzienne życie staję się trudne; jakby przeszłość trwała w teraźniejszości, a ciało i umysł wciąż są w trybie jej przetrwania. Jednak doświadczona trauma nie musi definiować przyszłości - odpowiednia terapia pomaga odzyskać kontrolę, odbudować poczucie bezpieczeństwa i nauczyć się żyć bez poczucia ciągłego napięcia.
Marta Górska
PTSD (zespół stresu pourazowego) i złożone PTSD (C-PTSD, complex PTSD) to zaburzenia psychiczne, które rozwijają się w wyniku traumatycznych doświadczeń. Mają podobne objawy, ale różnią się przyczynami i nasileniem skutków.
• PTSD – wynika z pojedynczej traumy, skupia się głównie na flashbackach i nadmiernej czujności.
• C-PTSD – wynika z długotrwałej traumy, obejmuje także problemy z emocjami, samooceną i relacjami.
PTSD
• wypadek samochodowy,
• napaść,
• klęska żywiołowa,
• doświadczenie wojny,
• śmierć bliskiej osoby w traumatycznych okolicznościach.
Objawy PTSD:
• natrętne wspomnienia (flashbacki),
• koszmary senne,
• unikanie miejsc lub sytuacji przypominających o traumie,
• nadmierna czujność,
• trudności ze snem i koncentracją.
Przykład: Osoba, która przeżyła poważny wypadek samochodowy, może unikać prowadzenia auta, mieć koszmary związane z wypadkiem i reagować paniką na dźwięk klaksonu.
Złożone PTSD (C-PTSD)
C-PTSD powstaje w wyniku długotrwałej, powtarzającej się traumy, zwłaszcza w sytuacjach, gdzie ofiara nie miała możliwości ucieczki lub obrony, np.:
• przemoc domowa (fizyczna, psychiczna, seksualna),
• wieloletnie zaniedbanie emocjonalne w dzieciństwie,
• długotrwała przemoc w relacjach (np. toksyczny związek),
• niewola, tortury, wykorzystywanie.
Oprócz objawów PTSD dochodzą:
• trudności w regulacji emocji (nagłe wybuchy gniewu, poczucie pustki),
• niska samoocena i poczucie wstydu („jestem bezwartościowy/a”),
• problemy w relacjach (trudności w zaufaniu, poczucie wyobcowania),
• dysocjacja (oderwanie się od rzeczywistości w stresujących momentach).
Przykład: Osoba, która dorastała w rodzinie, gdzie była regularnie poniżana i bita, może w dorosłym życiu mieć trudności z budowaniem zdrowych relacji, odczuwać chroniczny lęk i mieć tendencję do samookaleczania.
Pozdrawiam
Marta Górska
Nadal nie znasz odpowiedzi na nurtujące Cię kwestie?
Umów się na wizytę do jednego z naszych Specjalistów!
Dobierz psychologa
Zobacz podobne
Witam, mam 22 lata. W wieku 11 lat doświadczyłam nadużyć seksualnych, ze strony mojego kuzyna W wieku 16 lat opowiedziałam o tym, co się wydarzyło. Stwierdzono u mnie PTSD. Przeszłam terapie Poznawczo-behawioralną.
Była to metoda przedłużonej ekspozycji. Terapia ta dała mi ukojenie i poczułam się lepiej, objawy, jakie mi towarzyszyły znikły. Teraz w wieku 22 lat doświadczam wiele trudności.
Mam problemy z zaufaniem do mężczyzn. Problemy z bliskością, nie lubię, ciężko mi się przełamać. Cały czas jestem w trybie czuwania .. Gdziekolwiek idę, rozglądam się czy nikt za mną nie idzie. Kiedy jakiś mężczyzna idzie za mną dłużą chwilę, odczuwam lęk i strach zmieniam drogę.. Zatrzymuje się, żeby zobaczyć czy ta osoba pójdzie za mną, boję się, że ta osoba może mi coś zrobić. W każdym napotkanym mężczyźnie widzę zagrożenie. Mam w głowie dużo scenariuszy co może mi się stać, że ten mężczyzna może mnie chcieć skrzywdzić.
Gdy jakiś mężczyzna siada koło mnie w autobusie, cała się napinam, w myślach doszukuje się jakiegoś planu z jego strony, że może coś mi zrobić. Nie wiem, czemu się tak zachowuje, to przychodzi tak samo od siebie. Wcześniej przed rozpoczęciem terapii nie doświadczyłam nigdy takich zachowań.
Czy to są w dalszym ciągu objawy PTSD?
Jeśli tak to, jak to możliwe, że było dobrze, a po latach nagle nie jest? Po tylu latach dalej jak o nim pomyślę, to czuje wielką nienawiść i złość do niego... o to, co mi zrobił.
Czy to jest naturalne to, co czuje już tyle lat?
Czy to uczucie pozostanie już ze mną zawsze? Czy kiedyś osłabnie
Czym różni się opór od blokady?
Po czym poznać, że to blokada czy opór?
Oba mogą być nieświadome i stać się świadome, gdy je rozumiemy.