wróć do nurtów terapeutycznych
Czym jest terapia EMDR?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) to terapia oparta na badaniach neurobiologicznych, która wykorzystuje bilateralną stymulację (najczęściej w formie ruchów oczu) do przetwarzania traumatycznych lub dysfunkcyjnych wspomnień i doświadczeń zakodowanych w układzie nerwowym. Opracowana przez Francine Shapiro, bazuje na założeniu, że traumatyczne doświadczenia mogą być przechowywane w sposób dysfunkcyjny, wpływając na obecne funkcjonowanie.
Podejście to pomaga przetworzyć trudne wspomnienia poprzez aktywowanie naturalnych mechanizmów przetwarzania informacji w mózgu. Terapeuta prowadzi klienta przez ustrukturyzowany protokół, w którym ruchy oczu lub inna forma bilateralnej stymulacji są stosowane podczas skupiania się na traumatycznym wspomnieniu – jego obrazach, myślach, emocjach i doznaniach w ciele – co umożliwia "odblokowanie" zablokowanej informacji i jej adaptacyjne przetworzenie. Celem jest zmniejszenie emocjonalnego ładunku wspomnienia i integracja go w szerszą sieć pamięciową.
Terapeuta EMDR wspiera Cię w bezpiecznym przetwarzaniu traumatycznych wspomnień bez konieczności szczegółowego opowiadania o nich oraz w budowaniu zasobów i technik stabilizacji. Terapia ta jest szczególnie skuteczna w leczeniu PTSD, traumy (zarówno jednorazowej, jak i złożonej), fobii, lęków, żałoby, uzależnień oraz innych trudności, u których podłoża leżą nieprzepracowane, trudne doświadczenia.
EMDR umożliwia głęboką przemianę poprzez modyfikację sposobu, w jaki traumatyczne doświadczenia są przechowywane i przetwarzane przez mózg, prowadząc do uwolnienia od przeszłości i otwarcia na nowe, zdrowsze wzorce myślenia, odczuwania i zachowania.
Dla kogo jest EMDR?
Terapia EMDR jest szczególnie pomocna dla osób, które doświadczyły traumatycznych przeżyć wpływających na obecne funkcjonowanie lub zmagają się z trudnościami emocjonalnymi opornymi na inne formy terapii. Jest skuteczna m.in. dla tych, którzy:
Jak wygląda terapia EMDR?
EMDR to ustrukturyzowane podejście terapeutyczne, które wykorzystuje bilateralną stymulację (najczęściej ruchy oczu) do przetwarzania trudnych wspomnień i doświadczeń. Jej celem jest dezaktywacja emocjonalnego ładunku traumatycznych wspomnień i ich adaptacyjne przetworzenie, co prowadzi do redukcji objawów i poprawy ogólnego funkcjonowania.
Zazwyczaj:
- •
Składa się z ośmiu faz – proces rozpoczyna się od zebrania historii, budowania stabilizacji i zasobów, przez identyfikację wspomnień do przetworzenia, po integrację osiągniętych zmian. Terapeuta prowadzi klienta przez ten ustrukturyzowany protokół, dostosowując tempo do jego indywidualnych potrzeb.
•Wykorzystuje bilateralną stymulację – podczas sesji przetwarzania terapeuta prowadzi serię bilateralnych stymulacji, najczęściej w formie ruchów oczu (śledzenie palca lub świetlnego punktu), ale także przez naprzemienne dotyki (np. tapowanie dłoni) lub dźwięki. Ta stymulacja aktywuje naturalny mechanizm przetwarzania informacji w mózgu.
•Pracuje z różnymi elementami wspomnienia – podczas przetwarzania klient koncentruje się na obrazach związanych z traumą, negatywnych przekonaniach o sobie, emocjach i odczuciach w ciele. Stopniowo dochodzi do dezaktywacji ładunku emocjonalnego i integracji adaptacyjnych przekonań.
•Buduje stabilizację i zasoby – istotną częścią terapii jest rozwijanie technik radzenia sobie i stabilizacji, które pomagają zarządzać trudnymi emocjami między sesjami i wzmacniają ogólną odporność psychiczną.
•Nie wymaga szczegółowej narracji traumy – w przeciwieństwie do niektórych form terapii, EMDR nie wymaga, aby klient opowiadał szczegółowo o traumatycznych doświadczeniach. Wystarczy przywołanie kluczowych elementów wspomnienia i śledzenie wewnętrznego procesu.
W EMDR terapeuta jest aktywnym przewodnikiem, który pomaga aktywować naturalne mechanizmy zdrowienia mózgu. Dzięki temu traumatyczne wspomnienia tracą swoją intensywność emocjonalną i zostają zintegrowane jako część przeszłości, a nie stale powracające przeżycia. W rezultacie zmniejszają się objawy stresu pourazowego, lęku czy innych trudności emocjonalnych, a zwiększa się poczucie sprawczości i wewnętrznej integracji.
Specjaliści pracujący metodą EMDR
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) to oparte na dowodach naukowych podejście terapeutyczne skoncentrowane na przetwarzaniu traumatycznych wspomnień i trudnych doświadczeń. Nasi specjaliści to certyfikowani psychoterapeuci EMDR, którzy łączą dogłębną znajomość neurobiologii traumy i protokołów terapeutycznych z wrażliwością i umiejętnościami budowania bezpiecznej relacji terapeutycznej.
Terapeuci EMDR pomagają zidentyfikować i przetworzyć kluczowe wspomnienia leżące u podłoża obecnych trudności oraz negatywne przekonania o sobie, które ukształtowały się w wyniku trudnych doświadczeń. Tworzą bezpieczną przestrzeń, w której możesz pracować z traumą bez konieczności szczegółowego opowiadania o niej, wykorzystując naturalne mechanizmy samouzdrawiania mózgu.
W pracy wykorzystują bilateralną stymulację (najczęściej w formie ruchów oczu), ustrukturyzowany protokół terapeutyczny oraz techniki stabilizacji i budowania zasobów. Pomagają przekształcić traumatyczne wspomnienia w neutralne lub pozytywne doświadczenia pamięciowe, wspierając integrację adaptacyjnych przekonań o sobie i świecie. Proces ten umożliwia uwolnienie się od przeszłości i otwarcie na nowe, zdrowsze wzorce myślenia, odczuwania i zachowania. Zawsze z głębokim poszanowaniem Twojego tempa, granic i indywidualnych potrzeb w procesie zdrowienia.
Terapia EMDR - porównanie z innymi nurtami
| Cecha | Ten trend | Inne trendy |
|---|---|---|
| Stymulacja bilateralna (ruchy oczu, dźwięki, dotyk) | ✅ Fundament podejścia | ❌ Nieobecne |
| Praca z pamięcią traumatyczną | ✅ Tak | 🔄 Sporadycznie spotykane |
| Szybkie łagodzenie objawów pourazowych | ✅ Często po kilku sesjach | 🔄 Zazwyczaj dłuższy proces |
| Terapia traumy i PTSD | ✅ Priorytet działania | ❌ Rzadziej |
| Minimalna interwencja ze strony terapeuty | ✅ Tak | 🔄 Zależnie od podejścia |
Najczęściej zadawane pytania o terapię EMDR
EMDR budzi wiele pytań wśród osób rozważających jej rozpoczęcie. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, które pomogą lepiej zrozumieć to podejście terapeutyczne. Odpowiedzi zostały opracowane we współpracy z doświadczonymi psychoterapeutami pracującymi w metodzie EMDR. Pamiętaj, że każda sytuacja jest indywidualna – w razie wątpliwości warto skonsultować się bezpośrednio ze specjalistą.
EMDR nie jest formą hipnozy. Podczas całego procesu pozostajesz w pełni świadomy i masz kontrolę nad tym, co się dzieje. Nie jesteś wprowadzany w trans ani nie otrzymujesz sugestii, jak w hipnozie. Możesz w każdej chwili przerwać proces, jeśli tego potrzebujesz.
Co do ruchów oczu – początkowo ich skuteczność była tajemnicą nawet dla twórczyni metody, Francine Shapiro. Obecnie badania wskazują, że bilateralna stymulacja (nie tylko ruchy oczu, ale także naprzemienne dźwięki czy dotyki) aktywuje podobne mechanizmy neurologiczne co faza REM snu, podczas której mózg naturalnie przetwarza emocjonalne doświadczenia dnia. Ruchy oczu angażują zasoby uwagi, co częściowo odciąża pamięć roboczą, pozwalając jednocześnie na uzyskanie dostępu do sieci pamięciowej i jej reorganizację. Ta biologiczna podstawa wyjaśnia, dlaczego EMDR działa nawet u osób sceptycznych – efekt nie opiera się na sugestii czy wierze w metodę, ale na neurobiologicznych mechanizmach przetwarzania informacji.
To jedno z najczęstszych obaw, ale proces EMDR różni się znacząco od ponownego przeżywania traumy. Kluczową zasadą jest utrzymywanie tzw. "podwójnej świadomości" – jednocześnie przywołujesz aspekty trudnego wspomnienia, ale pozostajesz zakotwiczony w teraźniejszości, w bezpiecznym gabinecie z terapeutą.
Podczas przetwarzania możesz doświadczać elementów traumatycznego wspomnienia, ale zwykle dzieje się to w mniej intensywny sposób niż w oryginale. Co więcej, wspomnienie szybko zaczyna się zmieniać, tracąc emocjonalny ładunek. Wielu klientów opisuje to jako "oglądanie filmu o sobie" zamiast bycia w środku traumatycznego doświadczenia.
Terapeuta EMDR zawsze upewnia się, że masz wystarczające umiejętności stabilizacji i zasoby przed rozpoczęciem przetwarzania traumy. Faza przygotowania jest kluczowa i może zająć kilka sesji, aby zapewnić Ci bezpieczeństwo podczas całego procesu.
Tempo zmian w EMDR jest bardzo indywidualne i zależy od kilku czynników: złożoności traumy, czasu jej trwania, wieku w jakim wystąpiła, oraz ogólnych zasobów i wsparcia, jakim dysponujesz. Niektórzy doświadczają znaczącej ulgi już po 1-3 sesjach przetwarzania, szczególnie gdy pracują nad traumą jednorazową i względnie niedawną (np. wypadek samochodowy).
W przypadku traumy złożonej, wielokrotnej lub wczesnej (z dzieciństwa) proces może wymagać więcej czasu – zazwyczaj od kilku do kilkunastu sesji przetwarzania, rozłożonych na kilka miesięcy. Ważne jest jednak, że nawet w tych złożonych przypadkach postęp często jest zauważalny już na wczesnych etapach terapii.
Standardowy protokół EMDR dla pojedynczej traumy to około 8-12 sesji, ale może być krótszy lub dłuższy. Warto pamiętać, że przetwarzanie często kontynuuje się między sesjami – możesz zauważyć nowe wglądy, sny lub stopniowe zmniejszanie się objawów w dniach następujących po sesji.
Tak, choć EMDR została pierwotnie opracowana do leczenia PTSD, jej zastosowanie znacznie się rozszerzyło. Metoda ta okazała się skuteczna w leczeniu szerokiego spektrum trudności, które mogą nie być powszechnie kojarzone z traumą, ale mogą mieć podłoże w negatywnych doświadczeniach życiowych.
EMDR wykorzystuje się z powodzeniem w leczeniu:
- •
Zaburzeń lękowych i fobii
•Depresji
•Żałoby i reakcji na stratę
•Uzależnień
•Bólu chronicznego
•Zaburzeń odżywiania
•Niskiego poczucia własnej wartości
•Trudności w relacjach interpersonalnych
Kluczowym elementem jest zidentyfikowanie wczesnych doświadczeń, które przyczyniły się do powstania negatywnych przekonań na temat siebie ("Nie jestem wystarczająco dobry", "Nie zasługuję na miłość"), leżących u podłoża wielu trudności psychologicznych. EMDR pomaga przetwarzać te doświadczenia i zastępować dysfunkcyjne przekonania bardziej adaptacyjnymi.
Masz więcej pytań na temat terapii EMDR?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o terapii EMDR lub potrzebujesz wsparcia informacyjnego, nasz specjalistyczny chat jest dostępny dla Ciebie przez całą dobę. Możesz bezpiecznie i anonimowo porozmawiać z systemem zaprojektowanym we współpracy z ekspertami w dziedzinie zdrowia psychicznego, który dostarczy Ci rzetelnych informacji oraz pomocnych wskazówek.
Pamiętaj jednak, że chat nie zastępuje konsultacji ze specjalistą. Jeśli rozważasz rozpoczęcie terapii lub zmagasz się z trudnościami, warto porozmawiać bezpośrednio ze specjalistą.
Dodatkowe materiały
Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź naszego Bloga, a także Forum Psychologiczne! Znajdziesz tam merytoryczne artykuły, odpowiedzi Specjalistów_ek, praktyczne przykłady i wskazówki oraz wiele inspiracji.
Terapia EMDR– uznana metoda leczenia traumy
Czym jest trauma i jak sobie z nią poradzić?
Introwertyzm, wycofanie czy fobia społeczna? Rozróżnienie pojęć i porady.
Myśli rezygnacyjne i samobójcze w żałobie
Jak poradzić sobie z żałobą i stratą?
Bezpłatne konsultacje – terapia EMDR
Zastanawiasz się, czy terapia EMDR będzie dla Ciebie odpowiednia? Zrób pierwszy krok i skorzystaj z bezpłatnej konsultacji ze specjalistą. Decyzja o podjęciu terapii wykorzystującej ruchy oczu do przetwarzania traumy może budzić pytania i ciekawość. Dlatego specjaliści oferują darmowe konsultacje, abyś mógł poczuć się pewniej przed podjęciem decyzji o terapii.
Certyfikowani terapeuci EMDR pomagają przetwarzać trudne wspomnienia i doświadczenia, które mogą leżeć u podłoża obecnych trudności emocjonalnych. Pracują w oparciu o ustrukturyzowany, oparty na dowodach naukowych protokół terapeutyczny, który wykorzystuje bilateralną stymulację (najczęściej ruchy oczu) do aktywowania naturalnych mechanizmów przetwarzania informacji w mózgu.
Kiedy warto skorzystać z bezpłatnej konsultacji?
- •
Gdy doświadczyłeś traumatycznych przeżyć, które nadal wpływają na Twoje codzienne funkcjonowanie.
•Jeśli zmagasz się z uporczywymi objawami lęku, atakami paniki, fobiami lub natrętnie powracającymi myślami.
•Kiedy masz negatywne przekonania o sobie ("nie jestem wystarczająco dobry", "jestem bezwartościowy"), których nie potrafisz zmienić mimo racjonalnych argumentów.
•Gdy przeszedłeś przez trudne doświadczenia życiowe (np. stratę, rozstanie, konflikt), które pozostawiły emocjonalny ślad trudny do przepracowania.
•Jeśli wcześniejsze terapie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, szczególnie gdy trudności wydają się mieć głębsze, emocjonalne podłoże.
Potrzebujesz bezpłatnej rozmowy z terapeutą EMDR?
Nie odkładaj tego na później – umów się na bezpłatną, pierwszą konsultację już dziś. Wczesne wsparcie to większa szansa na skuteczną i krótszą terapię.
Zobacz również
Bibliografia
- •
Shapiro, F. (2001). Eye Movement Desensitization and Reprocessing: Basic Principles, Protocols, and Procedures (2nd ed.). New York: Guilford Press.
•Shapiro, F., & Forrest, M. S. (2016). EMDR: The Breakthrough Therapy for Overcoming Anxiety, Stress, and Trauma. New York: Basic Books.
•Siegel, D. J. (2019). EMDR w praktyce klinicznej (tłum. J. Dąbrowska). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
•Kowalewska, E. (2021). Terapia EMDR – skuteczność i zastosowania. Psychiatria Polska, 55(1), 123–136.
Zweryfikowano treść
Powyższe informacje nie zastępują kontaktu z lekarzem
Zobacz, którzy specjaliści udostępniają bezpłatne konsultacje psychologiczne i łatwo umów pierwszą wizytę.
