Czy psycholog może się promować? O marce osobistej psychologa i psychoterapeuty

Marka osobista to pojęcie, które zdobywa coraz większe znaczenie w różnych obszarach zawodowych, w tym także w pracy psychologów i psychoterapeutów. Budowanie własnego wizerunku może budzić pytania natury etycznej, szczególnie w zawodach związanych z pomocą psychologiczną. Jednak odpowiednio zarządzana i świadomie kształtowana marka osobista nie tylko wspiera rozwój kariery, ale również przyczynia się do budowy zaufania i wiarygodności w oczach pacjentów/klientów i współpracowników czy koleżanek i kolegów po fachu.

Czym jest marka osobista, dlaczego jest ważna i jak należy ją tworzyć w sposób etyczny? Na te pytania odpowiem w tym artykule.

Marka osobista – lustro, przez które patrzy na Ciebie świat

Budowanie marki osobistej, znane również z angielskiego (nazwy tej używa się też w polskim marketingu) jako personal branding, to proces kształtowania i promowania własnego wizerunku w sposób świadomy i strategiczny. Według Petersa (1997), każdy z nas jest marką, a kluczem do sukcesu jest zarządzanie sobą z perspektywy marketingowej. Strawińska (2020) definiuje markę osobistą jako „strategię tworzenia marki poprzez własne nazwisko”.

W kontekście zawodu psychologa i psychoterapeuty, marka osobista obejmuje aspekty takie jak profesjonalizm, kompetencje, sposób komunikacji oraz zgodność z zasadami etyki zawodowej. Jak zauważa Montoya i Vandehey (2018), marka osobista to „ekspresja tego, co reprezentujesz, i tego, jak inni odbierają twoją unikalną wartość”. Marka osobista to także reputacja, na której opiera się zaufanie klientów/pacjentów, kluczowe dla pracy specjalisty w branży zdrowia psychicznego.

Korzyści z budowania marki osobistej w zawodzie psychologa i psychoterapeuty

Budowanie marki osobistej w zawodzie psychologa i psychoterapeuty może mieć wiele korzyści zarówno na poziomie zawodowym, jak i osobistym. Poniżej przedstawiam najważniejsze z nich:

1. Wyróżnienie na rynku Rynek usług psychologicznych dynamicznie się rozwija, przyciągając wielu nowych specjalistów. Według badań przeprowadzonych przez Meta (2021), osoby poszukujące specjalistów często kierują się ich obecnością w internecie oraz opiniami innych użytkowników. Silna marka osobista, wsparta profesjonalną stroną internetową i aktywnością w mediach społecznościowych, pozwala wyróżnić się spośród innych specjalistów i nie tylko przyciągnąć na moment, ale i budować zaufanie – zatrzymywać na dłużej (a, w dalszej perspektywie, zamienić obserwatora w naszego klienta/pacjenta).

2. Wiarygodność i zaufanie Jak zauważa Gander (2014), „autentyczność jest kluczowym elementem budowania marki osobistej”. Klienci i pacjenci chętniej wybierają specjalistów, którzy prezentują spójny i przemyślany wizerunek. Budowa wiarygodności zaczyna się od świadomej komunikacji, w której unika się m.in. obietnic nierealnych efektów terapii.

3. Rozwój sieci kontaktów zawodowych Silna marka osobista sprzyja nawiązywaniu relacji z innymi profesjonalistami, co może prowadzić do współpracy, poleceń i udziału w projektach branżowych. Przykładem może być udział w konferencjach psychologicznych czy publikacja artykułów naukowych lub popularnonaukowych w internecie czy prasie, które wzmacniają wizerunek eksperta.

4. Rozwój zawodowy Budowanie marki osobistej pozwala na skuteczniejsze promowanie swoich osiągnięć i umiejętności, co może prowadzić do rozwoju kariery. Jak wskazuje Chimkowska (2022), „świadoma praca nad marką osobistą otwiera drzwi do nowych możliwości zawodowych, zarówno w pracy z klientami, jak i w działalności edukacyjnej”.

Jak mówić o sobie, żeby nie brzmieć jak reklama?

Promowanie to wszystkie działania mające na celu zwiększenie świadomości, zainteresowania oraz pozytywnego postrzegania określonej osoby, produktu lub usługi. W odniesieniu do marki osobistej, promowanie polega na komunikowaniu swoich wartości, osiągnięć i kompetencji w sposób, który przyciąga uwagę i buduje zaufanie odbiorców. Jak wskazuje Kotler (2002), promocja jest jednym z kluczowych elementów marketingu, obejmującym narzędzia takie jak reklama, public relations (PR) czy sprzedaż osobista.

Marketing to z kolei proces planowania i realizacji koncepcji, ustalania ceny, promocji oraz dystrybucji idei, dóbr i usług w celu stworzenia wymiany zaspokajającej cele jednostek i organizacji. Kotler i Keller (2012) definiują marketing jako „proces społeczny i zarządczy, dzięki któremu poszczególne osoby i grupy otrzymują to, czego potrzebują i pragną, poprzez tworzenie, oferowanie i wymianę posiadających wartość produktów z innymi”. W kontekście marki osobistej, marketing obejmuje strategie i działania mające na celu promowanie siebie jako profesjonalisty w określonej dziedzinie.

Rozwój osobisty - jak skutecznie rozwijać siebie i osiągać cele

Chcesz skutecznie rozwijać siebie i osiągać cele? Poznaj kluczowe aspekty rozwoju osobistego, które pomogą Ci w realizacji Twoich ambicji. Dowiedz się, jak wykorzystać swój potencjał i stać się najlepszą wersją siebie!

Dowiedz się więcej

Etyczne aspekty budowania marki osobistej

Budowanie marki osobistej w branży zdrowia psychicznego wymaga szczególnej uwagi na aspekty etyczne. Zasady poufności, rzetelność w komunikacji oraz unikanie obietnic nierealnych efektów terapii to fundamenty, które powinny przyświecać każdemu specjaliście. Walczak-Skałecka (2018) zauważa, że „marka osobista to więcej niż wizerunek i promocja; obejmuje również wartości i etykę zawodową”.

Jak etycznie budować markę osobistą psychologa?

Budowanie marki osobistej w zawodzie psychologa wymaga szczególnej wrażliwości i zgodności z zasadami etyki zawodowej. Psychologowie, jako specjaliści odpowiedzialni za zdrowie psychiczne swoich klientów, muszą kierować się zasadami poufności, rzetelności oraz autentyczności, jednocześnie dbając o swój profesjonalny wizerunek. Jak więc zbudować etykę własnej marki?

1. Zgodność z zasadami etyki zawodowej Kodeks etyki psychologa podkreśla znaczenie poufności, szacunku dla pacjenta/klienta oraz unikania działań mogących narazić ich na szkodę. Przy tworzeniu treści promocyjnych i budowaniu wizerunku należy:

• unikać ujawniania informacji o klientach, nawet w formie anonimowej case study, chyba że posiada się ich pisemną zgodę;

• nie obiecywać natychmiastowych efektów terapii lub gwarancji skuteczności – bo sukces terapii zależy od wielu czynników, nie tylko pracy psychologa.

2. Transparentność i szczerość Komunikacja z klientami/pacjentami powinna być przejrzysta i zgodna z prawdą. Jak podkreśla Walczak-Skałecka (2018), psychologowie powinni unikać przesadnego podkreślania swoich osiągnięć czy posługiwania się tytułami naukowymi, jeśli nie są one zgodne z rzeczywistością. Warto prezentować swoje kwalifikacje, ale w sposób autentyczny i zrozumiały.

3. Używanie języka wspierającego i neutralnego W komunikacji marketingowej psychologowie powinni unikać języka stygmatyzującego lub wzbudzającego nieuzasadnione obawy. Przykłady:

• Zamiast: „Jeśli nie zgłosisz się na terapię, twoje problemy się pogłębią”, użyj: „Terapia może być krokiem do poprawy jakości życia”.

• Zamiast obiecywać „całkowite wyleczenie”, lepiej skupić się na „możliwości poprawy radzenia sobie z xyz”.

4. Dbanie o równowagę między autentycznością a profesjonalizmem Psycholog może dzielić się swoimi wartościami, podejściem do pracy oraz zainteresowaniami zawodowymi, ale zawsze powinien unikać nadmiernej prywatności. Publikowanie zdjęć z życia osobistego czy opinii na kontrowersyjne tematy może zaszkodzić wizerunkowi. Warto:

• tworzyć treści edukacyjne, które podkreślają profesjonalizm i zaangażowanie w rozwój psychologii, jednocześnie unikając treści głośnych i niepoprawnych, np. ,,Jeśli masz te 3 objawy, to masz\naprawdopodobniej masz ADHD!" ;

• udzielać się w mediach branżowych, na konferencjach czy w podcastach, budując wizerunek eksperta - nie jest to proste, jednak uczestnictwo bierne w szkoleniach czy konferencjach i rozmowy w kuluarach są bardzo dobrym krokiem.

5. Zgodność wizualna i merytoryczna Psycholog powinien dbać o spójność swojej marki, zarówno w aspekcie wizualnym (logo, kolory, czcionki), jak i merytorycznym (język, sposób komunikacji). Warto zadbać, aby strona internetowa, wizytówki oraz media społecznościowe tworzyły jednolity obraz specjalisty. Spójność wizualna zwiększa zaufanie i rozpoznawalność. Jednocześnie zadbaj o swój komfort w wyborze całej oprawy :)

6. Unikanie agresywnych praktyk marketingowych Agresywne kampanie, takie jak przesadne obietnice efektów terapii, natarczywe reklamy czy stosowanie clickbaitowych (ciekawych, kontrowersyjnych – „klikalnych”) tytułów, mogą wpłynąć negatywnie na postrzeganie psychologa jako profesjonalisty. Lepszym rozwiązaniem jest tworzenie wartościowych treści edukacyjnych, które naturalnie przyciągają uwagę klientów.

7. Edukowanie zamiast reklamowania Psychologowie powinni skupić się na dzieleniu się wiedzą i edukowaniu swoich odbiorców, np. poprzez artykuły, filmiki czy webinary. Takie podejście buduje ich pozycję eksperta w sposób naturalny i zgodny z zasadami etyki. Pamiętaj o kwestii studium przypadków - nie ujawniaj niczego nawet anonimowo (bez zgody).

8. Stałe podnoszenie kwalifikacji Uczestnictwo w szkoleniach, konferencjach i kursach to nie tylko sposób na rozwój zawodowy, ale także element budujący markę osobistą. Informowanie o zdobytych kwalifikacjach i nowych umiejętnościach w sposób odpowiednio skromny i rzetelny zwiększa wiarygodność psychologa.

9. Oddzielenie życia zawodowego od prywatnego Choć autentyczność jest ważna, psycholog powinien dbać o zachowanie granicy między swoim życiem osobistym a zawodowym. Publikowane treści powinny być związane z pracą, a nie życiem prywatnym, aby utrzymać profesjonalny wizerunek.

10. Regularna analiza własnych działań Przykładowo na Instagramie dostępne są raporty ze statystykami, a dla większych marek przydatna może być współpraca z profesjonalistą od SEO. Psychologowie powinni regularnie sprawdzać, jakie działania przynoszą najlepsze efekty, i dostosowywać swoje strategie promocyjne do zmieniających się potrzeb odbiorców - te z kolei są niezwykle dynamiczne, ze względu na ogrom trendów pojawiających się w social mediach.

Słowem podsumowania

Budowanie marki osobistej jest nieodzownym elementem pracy psychologa i psychoterapeuty w dzisiejszym świecie – czy się tego chce czy nie. Świadome i etyczne kształtowanie własnego wizerunku przyczynia się do zwiększenia zaufania klientów/pacjentów, wyróżnienia na tle koleżanek i kolegów po fachu oraz otwiera nowe możliwości rozwoju zawodowego.

Bibliografia:

• Chimkowska, A. (2022). Autentyczny personal branding.

• Gander, M. (2014). Managing your personal brand. Perspectives: Policy and Practice in Higher Education, 18(3), 99–102. https://doi.org/10.1080/13603108.2014.913538

• Kotler, P. (2002). Marketing Management. Prentice Hall.

• Kotler, P., & Keller, K. L. (2012). Marketing Management. Pearson Education.

• Meta (2021). Consumer behavior in digital health services.

• Montoya, P., & Vandehey, T. (2018). The Brand Called You.

• Peters, T. (1997). The brand called you. Fast Company.

• Strawińska, A. B. (2020). Historia i definicja terminu personal branding. Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku.

• Walczak-Skałecka, D. (2018). Etyczne aspekty personal brandingu. Rocznik Naukowy Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie.