Diagnoza autyzmu u dorosłych: Kroki, proces i gdzie szukać pomocy
Alicja

Martyna Jarosz
Pani Alicjo,
Pierwszy krok to kontakt z psychologiem lub psychiatrą w Pani miejscowości lub okolicy specjalizującym się w diagnozie autyzmu u dorosłych. Proces obejmuje wywiad, testy, obserwację i może trwać kilka tygodni. Warto wybrać ośrodek z doświadczeniem w pracy z dorosłymi. Pomocy można szukać w poradniach zdrowia psychicznego lub prywatnych gabinetach.
Martyna Jarosz - psycholog

Maria Krawczyk
Dzień dobry,
Wielu specjalistów poleca na początek wykonanie bezpłatnego, dostępnego w internecie testu przesiewowego - do wyboru:
- Test AQ,
- Aspie Quiz,
- GQ-ASC (dla dziewczynek i kobiet),
- RAADS-R.
Najwyższym standardem jest diagnoza przeprowadzana przez zespół diagnostyczny (najczęściej jest to psycholog diagnosta i lekarz psychiatra, czasem także pedagog, psychoterapeuta, logopeda). Zazwyczaj zawiera poniższe etapy:
• Wywiad z udziałem osoby badanej (życie codzienne, zainteresowania, emocje, nadwrażliwości, relacje z rodziną i bliskimi, funkcjonowanie w szkole/pracy, dzieciństwo, dawny i aktualny sposób radzenia sobie z codziennością).
• Wywiad z udziałem rodzica/krewnej_ego/partnera_ki/bliskiej osoby, czasem także nauczyciela_ki, psychoterapeuty_ki, najlepiej kogoś, kto pamięta wczesny etap rozwoju osoby badanej (przebieg ciąży, rozwój psychoruchowy, edukacyjny i społeczny).
• Badanie pod kątem występowania cech spektrum autyzmu - najczęściej jest to badanie ADOS-2 (protokół obserwacji do diagnozy spektrum autyzmu), ale może to być także swobodna rozmowa, rozmowa na zadany temat, badania kwestionariuszowe, próby kliniczne, testy psychologiczne i neuropsychologiczne itp.
• Spotkanie osoby badanej z lekarzem psychiatrą oraz psychologiem diagnostą w celu postawienia ostatecznej diagnozy (i wydania zaświadczenia lekarskiego), omówienia przebiegu procesu diagnostycznego i uzyskanych wyników w ew. testach i badaniach.
Dla osoby badanej proces trwa zazwyczaj kilka tygodni/miesięcy (w sumie kilka godzin). Zespół diagnostyczny konsultuje się na poszczególnych etapach przeprowadzania diagnozy.
Do diagnozy należy dostarczyć dotychczasową dokumentację medyczną.
Diagnoza może być wykonana w ramach NFZ, choć terminy oczekiwania, zwłaszcza w dużych miastach, jest bardzo długi. Istnieją także prywatne ośrodki diagnostyczne.
Warto zadbać, by diagności byli doświadczeni w diagnozowaniu kobiet - w ich przypadku częstym zjawiskiem jest maskowanie objawów, co może wpłynąć na ostateczną diagnozę w przypadku diagnostów niemających właściwego doświadczenia z tym zjawiskiem.
Wszystkiego dobrego!
Maria Krawczyk
---
Opracowując odpowiedź, korzystałam z informacji zawartych na stronie Fundacji Synapsis i Autyzm StartUp! oraz z książki Ewy Furgał, Autentyczna w spektrum.

Aleksandra Żochowska
Dzień dobry,
to ważne, że zdecydowała się Pani napisać i że szuka Pani dla siebie wsparcia. W pierwszej kolejności warto zgłosić się do psychologa lub psychiatry, którzy mają doświadczenie w diagnozowaniu spektrum autyzmu u dorosłych. W opisach profilu specjalistów bądź na ich stronach internetowych zwykle podane są takie informacje. Może Pani wpisać w wyszukiwarkę frazy "diagnoza spektrum autyzmu dorośli + nazwa miasta".
Poniżej przesyłam listę różnych zespołów diagnozujących spektrum u dorosłych wraz z lokalizacją, kosztami, czasem oczekiwania i orientacyjnym czasem trwania całego procesu diagnostycznego:
https://docs.google.com/spreadsheets/d/1xgsLTYSaYQR7OvUWeckKNg6AzSc-MSP8ccyMFS24D2s/htmlview?fbclid=IwY2xjawNHLClleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFkQzU0cFZsVzE1UzluaVoxAR5oBOxQWAkQsKv7tcGGDHLSLrwJp0qRKgiQlXJsnFjNFjSdFQX8Xed0OkAi5w_aem_puTvHyNV2o9U_DOTE1gQSw#gid=0
Pozdrawiam ciepło,
Aleksandra Żochowska

Tatiana Szczepaniak
Dzień dobry, proces diagnostyczny będzie się różnił w zależności od wykonującej diagnozę placówki.
Są dwie drogi:
1. Na skróty - można udać się na wizytę do lekarza psychiatry, który po zbadaniu pacjenta i zebraniu wywiadu postawi rozpoznanie autyzmu lub je wykluczy albo skoeruje na testy psychologiczne.
2. Znalezienie psychologa diagnosty osób dorosłych, który przeprowadza diagnozę spektrum autyzmu - wywiad, testy psychologiczne, obserwacja. Na koniec procesu psycholog wystawia opinię i z nią można udać się do lekarza psychiatry po wystawienie rozpoznania. Mam nadzieję, że pomogłam. Tatiana Szczepaniak

Karolina Rak
Dzień dobry,
Aby wykonać diagnozę autyzmu należy udać się do psychologa specjalizującego się w tym zagadnieniu. Najczęściej używanym narzędziem diagnostycznym jest ADOS-2. Jest to protokół prowadzenia badania, który bedzie obejmował rozmowę z diagnostą oraz wykonywanie zadań. Ponadto psycholog dla całościowej oceny powinien zebrać wywiad dotyczący powodów zgłoszenia, objawów oraz innych istotnych danych dotyczących rozwoju i obecnego funkcjonowania.
Pozdrawiam,
Karolina Rak
Psycholożka i psychoterapeutka in spe

Altea Leszczyńska
Dzień dobry,
diagnoza spektrum autyzmu u osoby dorosłej to proces kilkuetapowy. W pierwszej kolejności warto zgłosić się do psychologa lub psychiatry, którzy zajmują się diagnozą dorosłych – najlepiej w ośrodkach specjalizujących się w spektrum autyzmu. Proces zwykle obejmuje szczegółowy wywiad, testy psychologiczne, czasami konsultację psychiatryczną oraz analizę dotychczasowej dokumentacji.
Całość może trwać od kilku spotkań do kilku tygodni, w zależności od miejsca i dostępności specjalistów. Ważne jest, aby zwrócić uwagę, czy diagnoza jest prowadzona w oparciu o aktualne standardy i narzędzia (np. ADOS-2, wywiad rozwojowy, testy poznawcze).
Pozdrawiam ciepło,
Altea Leszczyńska
psycholog, psychotraumatolog

Katarzyna Świdzińska
Pierwszym krokiem będzie umówienie się na konsultację do specjalisty – najlepiej psychologa klinicznego, psychiatry lub neurologa, który ma doświadczenie w diagnozowaniu osób dorosłych w spektrum. Diagnozę można przeprowadzić prywatnie lub w ramach NFZ. W przypadku ścieżki prywatnej zwykle jest szybciej, ale wiąże się to z kosztami.
Sama diagnoza to proces, który obejmuje kilka spotkań. Na początku przeprowadzany jest szczegółowy wywiad – bardzo często sięga on dzieciństwa i wczesnych relacji społecznych. Mogą być też wykorzystane specjalistyczne testy i kwestionariusze, które pomagają uchwycić funkcjonowanie w różnych obszarach życia. Czasem potrzebna jest dodatkowa konsultacja psychiatryczna lub neurologiczna, by wykluczyć inne przyczyny trudności. Całość może trwać od kilku dni do kilku tygodni, zależnie od ośrodka i indywidualnej sytuacji.
Ważne jest, aby zwrócić uwagę, czy specjalista rzeczywiście zna się na diagnozowaniu autyzmu u dorosłych, bo nie każdy psycholog ma takie doświadczenie. Dobrze, jeśli diagnoza opiera się na rzetelnych narzędziach, nie tylko na samej rozmowie. Po otrzymaniu diagnozy (lub jej wykluczeniu) warto też dopytać o możliwe formy wsparcia, indywidualnego lub grupowego, jeśli będzie taka potrzeba.
Pozdrawiam,
Katarzyna Świdzińska, Psycholog

Alicja Szymańska
Dzień dobry.
Rozumiem, że zależy Pani na uzyskaniu rzetelnego potwierdzenia diagnozy i wskazówek dotyczących samego procesu.
W przypadku diagnozy spektrum autyzmu u osoby dorosłej pierwszym krokiem zwykle jest zgłoszenie się do specjalisty zajmującego się diagnozowaniem zaburzeń ze spektrum u dorosłych – może to być lekarz psychiatra, psycholog kliniczny. Warto upewnić się, że dana placówka ma doświadczenie właśnie w pracy z osobami dorosłymi, ponieważ diagnoza dorosłych różni się od diagnozy dzieci.
Proces zazwyczaj obejmuje kilka etapów. Najpierw przeprowadzany jest szczegółowy wywiad dotyczący historii życia – dzieciństwa, funkcjonowania w relacjach społecznych, edukacji, pracy. Często włącza się w to rozmowę z osobą bliską, jeśli to możliwe. Kolejny krok to badania psychologiczne – testy, kwestionariusze, a także obserwacja zachowania. Istotna jest też ocena psychiatryczna, która pozwala wykluczyć lub uwzględnić inne możliwe trudności.
Cały proces diagnostyczny nie odbywa się zwykle na jednej wizycie – trwa od kilku spotkań do nawet kilku miesięcy, w zależności od dostępności specjalistów, złożoności obrazu i organizacji pracy placówki. Dobrze jest przygotować się, zbierając jak najwięcej informacji o historii rozwoju – np. świadectwa szkolne, dawne opinie psychologiczne, a także opis trudności zauważanych przez bliskich.
Na co warto zwrócić uwagę? Przede wszystkim na to, aby diagnoza była prowadzona kompleksowo, a nie opierała się wyłącznie na krótkiej rozmowie czy pojedynczym teście. Ważne, by specjalista uwzględniał szeroki kontekst życia, trudności, ale też mocne strony.
Pozdrawiam
Alicja Szymańska
Psycholog

Nadal nie znasz odpowiedzi na nurtujące Cię kwestie?
Umów się na wizytę do jednego z naszych Specjalistów!
Dobierz psychologaZobacz podobne
Witam, mam bardzo nurtujące pytanie, ponieważ chciałem się dowiedzieć o takiej hipotetycznej sytuacji czy gdy ktoś powie psychologowi o przestępstwie, jakim jest korespondowanie i wysyłanie treści pornograficznych do 14-latki, to psycholog ma prawo nie dotrzymać tajemnicy zawodowej i powiadomić w tym przypadku służby?
Nie umiem sobie poradzić z toksycznością w mojej rodzinie.
Siostra pije, druga siostra ma tendencję do obgadywania moich życiowych decyzji z mamą, a mama nie rozumie, że mogę chcieć żyć inaczej niż ona.
Nie mieć dzieci, nie mieć obowiązku gotowania codziennie obiadu. Korzystam z życia z moim mężem, nie jestem udręczoną matką tak, jak moja mama i siostra. Mama powiedziała mi, że gdyby mogła cofnąć czas to zdecydowałaby się na jedno dziecko, nie trójkę, bo ma z nami już dorosłymi tylko udrękę.
Ciągle myślę o tym, że mama ma złe zdanie o sposobie, jakim żyje. Często też myślę o tym, że moja siostra woli żyć moim życiem, zamiast zająć się swoim.
Jestem bardzo rozgoryczona, rozżalona. Kiedyś bardzo lubiłam całymi dniami siedzieć w domu, mówiły "wyszła byś do ludzi, a nie w domu siedzisz". Teraz jak zaczęłam korzystać z życia z mężem też jest mi to wytykane, bo jak to tak można z życia korzystać. Mówiłam im o tym, że mam prawo żyć po swojemu i im nic do tego jak żyje. Mówiłam o swoich uczuciach. Strasznie się tym przejmuje, czuję niesprawiedliwość, że nie pozwalają mi żyć na moich zasadach. Nie śpię po nocach, bo analizuje każde ich przykre słowa. Podjęłam pracę nad sobą, wspomagam się materiałami terapeutycznymi. Chce przerwać schemat jakim przesiąkły moja mama czy siostra. Chce być inna. Myśleć pozytywnie, przepracować wszystkie trudne emocje które mam w sobie, dla siebie i mojego męża.