Left Arrowwróć do obszarów pomocy

Nieśmiałość - jak ją zrozumieć i siebie wspierać?

Czujesz się niekomfortowo wśród ludzi, trudno Ci nawiązywać znajomości lub wyrażać swoje zdanie? To może być nieśmiałość. Poznaj jej przyczyny, skutki i sposoby przezwyciężania w naszym artykule!

nieśmiałość
Explanation default

Czym jest nieśmiałość?

Nieśmiałość to złożony stan psychiczny, charakteryzujący się nadmiernym poczuciem dyskomfortu, lęku i napięcia w sytuacjach społecznych. Problem ten dotyka 2-5 procent społeczeństwa, znacząco wpływając na ogólne samopoczucie. Osoby nieśmiałe często obawiają się, że w obecności innych mogą zrobić coś, co je ośmieszy, poniży lub wprawi w zakłopotanie.

Nieśmiałość może przejawiać się w różnych formach i nasileniu – od lekkiego skrępowania w nowych sytuacjach po silny lęk przed jakimikolwiek interakcjami społecznymi. Często prowadzi to do unikania kontaktów z innymi ludźmi, wycofywania się z życia towarzyskiego i zawodowego, dyskomfortu podczas przebywania w centrum uwagi oraz ograniczenia możliwości rozwoju osobistego i zawodowego.

Jakie są objawy nieśmiałości?

Nieśmiałość objawia się na wielu płaszczyznach, zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej. U osób nieśmiałych można zaobserwować szereg reakcji, które są bezpośrednim skutkiem odczuwania dyskomfortu w sytuacjach społecznych. Najczęstsze z objawów to:

SYMPTOM_1

Lęk przed oceną przez innych

Osoba nieśmiała obawia się, że zostanie skrytykowana, wyśmiana lub odrzucona.
SYMPTOM_2

Unikanie kontaktu wzrokowego

Nieśmiali często spuszczają wzrok lub unikają patrzenia innym w oczy podczas rozmowy.
SYMPTOM_3

Przyspieszone bicie serca i pocenie się

W sytuacjach społecznych pojawiają się fizyczne objawy stresu, takie jak kołatanie serca i nadmierna potliwość czy czerwienienie się.
SYMPTOM_4

Uczucie zakłopotania i skrępowania

Osoby nieśmiałe odczuwają silny dyskomfort i napięcie w obecności innych ludzi.
SYMPTOM_5

Ciche mówienie lub trudności z płynnym wypowiadaniem się

Nieśmiałość objawia się małomównością, ściszonym głosem lub jąkaniem się.
SYMPTOM_6

Niska samoocena

Nieśmiali często mają obniżone poczucie własnej wartości i wątpią w swoje możliwości.
7

Unikanie kontaktów społecznych

Kiedy relacje z innymi, czy to w grupie, czy w rozmowie jeden na jeden, stają się wyzwaniem, zupełnie naturalne jest to, że możemy chcieć ich unikać - taka reakcja może chwilowo przynieść ulgę, ale z czasem nasilać lęk i wpływać negatywnie na samoocenę.

Skutki nieśmiałości w życiu codziennym

Nieśmiałość może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie, zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej. Osoby nieśmiałe często rezygnują z udziału w spotkaniach towarzyskich, unikają wystąpień publicznych oraz niechętnie podejmują inicjatywę w nowych sytuacjach. To sprawia, że ich relacje międzyludzkie są ograniczone, a możliwości nawiązywania nowych znajomości – znacznie mniejsze.

Nieśmiałość może być hamująca w spełnianiu marzeń i celów. W życiu zawodowym nieśmiałość może prowadzić do trudności w prezentowaniu własnych pomysłów, proszeniu o awans czy angażowaniu się w projekty zespołowe. Osoby nieśmiałe często pozostają niezauważone, mimo posiadanych kompetencji i umiejętności. W dłuższej perspektywie może to skutkować poczuciem niespełnienia, frustracją oraz zahamowaniem rozwoju osobistego i zawodowego. Czasem osoby nieśmiałe mogą nie wykorzystywać w pełni swojego potencjału.

Darmowy test na fobię społeczną (Skala lęku społecznego Leibowitza)

Test LSAS to narzędzie służące do oceny lęku społecznego oraz unikania sytuacji społecznych. Składa się z 24 pytań dotyczących scenariuszy społecznych. Każde pytanie podzielone jest na dwa aspekty: nasilenia strachu lub lęku oraz unikania sytuacji.

Test Image

Czy wiesz, że nawet do 60% nastolatków i dorosłych może doświadczać nieśmiałości w codziennym życiu?

Udanie się do specjalisty z tym problemem może przynieść korzyści takie, jak:

  • Bezpieczna przestrzeń do wyrażania emocji. Psycholog pomaga otwarcie mówić o trudnościach i lękach, co sprzyja lepszemu zrozumieniu siebie.

  • Nauka skutecznych strategii radzenia sobie. Terapia uczy rozpoznawania i zmiany negatywnych myśli oraz rozwija umiejętności radzenia sobie w sytuacjach społecznych.

  • Rozwijanie umiejętności społecznych. Dzięki ćwiczeniom i wsparciu można poprawić komunikację, pewność siebie i łatwiej nawiązywać relacje z innymi.

  • Praca nad przyczynami nieśmiałości. Psycholog pomaga zidentyfikować źródła problemu, takie jak wcześniejsze doświadczenia czy obniżona samoocena.

  • Wzrost poczucia własnej wartości. Regularne spotkania wspierają budowanie pozytywnego obrazu siebie i większą pewność w kontaktach z ludźmi.

  • Zmniejszenie stresu w sytuacjach społecznych. Terapia pozwala stopniowo oswajać się z wyzwaniami i czerpać więcej radości z kontaktów z innymi.

Borderline

Specjaliści pracujący z osobami zmagającymi się z nieśmiałością

Przedstawiamy wyselekcjonowaną grupę doświadczonych psychologów i psychoterapeutów, którzy specjalizują się w pracy z osobami nieśmiałymi oraz skutecznie wspierają w radzeniu sobie z nieśmiałością.

Filip Matuszewski

Filip Matuszewski

Psycholog, Psychoterapeuta certyfikowany
Adriana Weremij

Adriana Weremij

Psycholożka, Psychoterapeutka w trakcie szkolenia
Dominika Małocha

Dominika Małocha

Psychoterapeutka
Katarzyna Makarska

Katarzyna Makarska

Psycholożka, Psychoterapeutka certyfikowana
Aneta Włodarczyk-Polak

Aneta Włodarczyk-Polak

Psychoterapeutka certyfikowana
Olga Węglerska

Olga Węglerska

Psycholożka, Psychoterapeutka w trakcie szkolenia

Nie wiesz, jak wybrać psychologa?

Skorzystaj z naszego Formularza, który zaproponuje Ci specjalistów na miarę Twoich potrzeb i możliwości.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące nieśmiałości

Nieśmiałość to zjawisko, które dotyka zarówno dzieci, młodzież, jak i dorosłych. Może utrudniać codzienne funkcjonowanie, relacje z innymi oraz rozwój osobisty i zawodowy. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące przyczyn, skutków i sposobów radzenia sobie z nieśmiałością. Odpowiedzi zostały opracowane przez doświadczoną psycholożkę.

Nieśmiałość wynika z połączenia czynników genetycznych, osobowościowych i środowiskowych. Wrażliwa natura, skłonność do intensywnego przeżywania emocji czy niska samoocena mogą zwiększać ryzyko jej wystąpienia.

Ważną rolę odgrywa także środowisko, w którym dorastamy – krytyczne postawy rodziców, brak pozytywnych wzorców komunikacji czy izolacja społeczna mogą sprzyjać rozwojowi nieśmiałości

Tak, dzieciństwo to kluczowy okres kształtowania się osobowości i umiejętności społecznych. Krytyczne lub nadopiekuńcze postawy rodziców oraz doświadczenia odrzucenia przez rówieśników mogą przyczyniać się do powstania nieśmiałości.

Brak bezpiecznego przywiązania do opiekunów, traumatyczne wydarzenia czy częste zmiany otoczenia również zwiększają ryzyko rozwoju nieśmiałości w późniejszym życiu.

Nieśmiałość może prowadzić do izolacji społecznej, trudności w nawiązywaniu relacji czy ograniczonych perspektyw zawodowych. Osoby nieśmiałe często unikają sytuacji wymagających autoprezentacji lub pracy zespołowej.

W dłuższej perspektywie nieśmiałość może skutkować obniżonym poczuciem własnej wartości i zahamowaniem rozwoju osobistego oraz zawodowego.

Tak, nieśmiałość często wiąże się z niską samooceną i tendencją do negatywnej oceny własnych umiejętności. Osoby nieśmiałe skupiają się na swoich subiektywnych niedoskonałościach i unikają sytuacji społecznych.

To błędne koło, w którym unikanie kontaktów z innymi dodatkowo pogłębia poczucie niepewności i obniża samoocenę.

Pokonanie nieśmiałości to proces, który wymaga cierpliwości i systematycznego działania. Pomocne są stopniowe wystawianie się na sytuacje społeczne, uczestnictwo w grupach zainteresowań czy trening asertywności. Pomocna może być praca nad zwiększaniem świadomości siebie poprzez rozpoznawanie automatycznych myśli i lęków - taką pomoc często oferuje podejście CBT w psychoterapii.

Warto także pracować nad akceptacją siebie, wzmacnianiem poczucia własnej wartości oraz korzystać z technik relaksacyjnych i wizualizacji.

Rodzice powinni tworzyć bezpieczne i akceptujące środowisko domowe, modelować pozytywne zachowania społeczne oraz zachęcać dziecko do udziału w różnych aktywnościach grupowych.

Ważne jest także chwalenie nawet drobnych postępów, cierpliwość i unikanie wywierania presji. Regularne rozmowy i aktywne słuchanie wzmacniają poczucie bezpieczeństwa u dziecka.

Masz więcej pytań na temat nieśmiałości?

Jeśli masz dodatkowe pytania dotyczące nieśmiałości, nasz specjalistyczny chat jest dostępny dla Ciebie przez całą dobę. Możesz bezpiecznie i całkowicie anonimowo porozmawiać z naszym systemem, który został zaprogramowany przez ekspertów w dziedzinie zdrowia psychicznego, aby udzielać rzetelnych informacji i wsparcia.

Dodatkowe materiały

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź naszego Bloga, a także Forum Psychologiczne! Znajdziesz tam merytoryczne artykuły, odpowiedzi Specjalistów_ek, praktyczne przykłady i wskazówki oraz wiele inspiracji.

Przeżywam straszny ból bycia człowiekiem, funkcjonowania. Czuję, że jestem aspołeczny.
Prawodopodnie pytanie, które tu zadam, będzie głupie. Tak naprawdę nie wiem czy to pytanie. czy po prostu moja potrzeba wyżalenia się komuś. Przechodząc do rzeczy, mam 21 lat i jestem żałosną, niedojrzałą osobą. Nie lubie swojego życia. Męczy mnie wstawanie z łóżka i wychodzenie do ludzi... no właśnie. Ludzie. To jest największy problem. Od zawsze byłem raczej typem samotnika. Rozwinąłem w sobie silny introwertyzm i poczucie wolności. Kontakty międzyludzkie mnie nużą - odczuwam je jako stratę czasu, ludzie mnie denerwują, to co mówią, to czym się martwią, to jak się śmieją... gdy ktoś nalega na spotkanie odczuwam wewnętrzną złość. Z perspektywy osoby trzeciej jestem miłym, nieśmiałym i lekko skrytym człowiekiem. Ale wewnętrznie nie jestem w stanie się do nikogo przywiązać. Kocham moją rodzinę, ale nikt poza nią mnie nie interesuje. Nie tęsknię za ludźmi, nie rozumiem, czemu wielu z nich ma silną potrzebę spędzania wspólnego czasu. I tu dochodzę do sedna problemu... jestem aromantyczny i aseksualny. Nigdy nie szukałem sobie partnera. W zeszłym roku jednak kogoś poznałem... to osoba bardzo miła, wyrozumiała, lecz niestety nie mogła zrozumieć mojej orientacji. Zaczęła namawiać mnie do próbowania ,,nowych rzeczy" potem wszystko działo się tak szybko... mój brak asertywności mnie zniszczył. Teraz tkwię w relacji, która doprowadza mnie do myśli rezygnacyjnych, mimo, że jest idealna. Partner mnie kocha. Tylko ja nie... nie czuję nic. A stosunki? Są traumatyczne. Zmuszam się. Naciskał, ale nigdy nie przekroczył granic. Sam je przekroczyłem. Czasem marzę, aby coś mi się stało, żeby nie musieć tego robić. Nie umiem wyjść z tej sytuacji. Nie chcę zranić partnera, nie chcę wyglądać na kogoś, kto go wykorzystał, porzucił. Partner to osoba po próbach samobójczych, depresji. Nigdy nie chciałem go zranić. Nienawidzę sie za to, że nie potrafię żyć i czuć jak inni ludzie. Czasem mam ochotę wskoczyć pod metro, gdy jadę na spotkanie z kimś... czasem mam ochotę zniknąć, uderzyć siebie ze złości, krzyczeć w niebo. Pozornie mam dobre życie, ale w środku gniję. Nie satysfakcjonuje mnie życie, które jest dla kogoś marzeniem. Czuję się przez to jeszcze gorzej. Nie mam ochoty wstawać, ani być częścią społeczeństwa. W kontaktach międzyludzkich czuję się jak aktor, który gra różne role. Nigdy nie zaznałem komfortu przy obcej osobie. Dodam, że problemy społeczne mam od dziecka, a dopiero w tym roku poszedłem z tym do psychiatry uniwersyteckiego. Podejrzewał fobieę społeczną, przypisał mi asentrę, polecił terapie, ale mnie na nią nie stać. Jestem biednym studentem, nie mam zarówno pieniędzy i czasu. Nawet nie wiem o co chcę zapytać. Może... czy to normalne? Nie wiem jaką mam obrać drogę, żeby nikogo nie skrzywdzić. Nie mam też motywacji do niczego, chcę żeby każdy człowiek na ziemi zostawił mnie w spokoju. Chcę gnić w samotności, upajać się nią. Skrycie nienawidzę być człowiekiem. Cielesną istotą. Doceniam piękno świata, ale nie czuję potrzeby w nim uczestniczyć. Jako dziecko miałem takie myśli... lubiłem obserwować inne bawiące się dzieci, ale ja sam nigdy się do nikogo nie odzywałem. Byłem wykluczony, trochę cierpiałem z tego powodu, ale to głównie z powodu braku przynależności. W głębi siebie cieszyłem się z samotności. Nie chciałem być oceniany. Przepraszam, jeśli pytanie jest za długie. Wiem, że to nie terapia. Chcę tylko wiedzieć czy jestem skończonym człowiekiem. Z góry dziękuję za wysłuchanie. To dla mnie bardzo ważne. Życzę osobie czytającej miłego dnia/wieczoru i tego co najważniejsze - zadowolenia z życia.
Córka jest pod presją rówieśniczą, do tego ojciec jej koleżanek namawia ją do nieakceptowalnych dla mnie spotkań.

Witam serdecznie. Mam problem z córką. Ma 13 lat. Zawsze była i jest poukładaną, wesołą i mega wrażliwą dziewczynką, często nieśmiałą ( wrażliwość ma niestety po mnie ). Córka kumpluje się z kilkoma koleżankami w klasie. Część z nich , te najbardziej jej bliskie, to osoby z bardzo mocnym charakterem. Moje dziecko musi przeważnie dopasowywać się do nich. Nie patrzą na jej zdanie. Dwie z nich organizują ostatnio praktycznie co tydzień "nocowanka". Rozumiem wszystko, ale wydaje mi się, że co tydzień to lekka przesada. Córka idzie do nich w sobotę ok. południa i wraca do domu w niedzielę również około południa. Wraca oczywiście niewyspana, więc resztę dnia przesypia.

 Ostatnio zabroniłam tych nocowanek tłumacząc, że nie może się to pojawiać aż tak często, że jest szkoła, nauka. Zaakceptowała. Jednak koleżanki nie. Zabraniam również córce chodzić w dziwne miejsca, typu opuszczone budynki, stacje pkp , perony ( te są bardzo oddalone od naszego małego miasteczka), ponieważ uważam, że to nie miejsce na spędzanie czasu, kręca się tam dziwni ludzie, bezdomni, pijani. Jednak " koleżanki" córki twierdzą inaczej, robią jej wyrzuty z tego powodu, odrzucają ją . Twierdzą, że ma chorych rodziców, bo nie pozwalają jej tam chodzić. Ponadto jeden z ojców tych koleżanek stwierdził, że coś ze mną nie tak, skoro nie pozwalam im tam chodzić. Zabrzmi to absurdalnie, ale on ich namawia na chodzenie tam, bo przecież to normalne w tym wieku i on będąc dzieckiem tam chodził i super to wspomina. Ostatnio córka wróciła zapłakana, załamana do domu, ponieważ powtórzyła się sytuacja wyżej opisywana. Przyznam, że jestem załamana. Nie wiem jak jej pomóc... a może to ze mną jest coś nie tak? Może ja wyolbrzymiam ..... Nie wiem co robić?

Jak sobie radzić z wycofaniem społecznym, brakiem motywacji i poczuciem wstydu?
Witam Od pewnego czasu , zaczęło się 3 lata zaczęłam mniej wychodzić z domu. Zaczęłam tracić chęci na cokolwiek. Powodem było moje bezrobocie, wstydziłam się tego. Nie pracowałam bo się bałam pracy, najbezpieczniej czułam się w domu,. Było mi głupio ,że mając trójkę dużych dzieci wciąż jestem na utrzymaniu męża. Tak zaczęłam powoli wycofywać się z życia społecznego. Mąż w pewnym momencie coraz bardziej zaczął naciskać na moją pracę, czy chociażby studia, cokolwiek, wolontariat. Byłam zawsze wycofana i nie przejawiałam żadnego zainteresowania , zaangażowania się w cokolwiek ani w pracę ani naukę. Wszystkiego się bałam(boje) a raczej wstydzę ludzi. Wstydzę się swojego wyglądu, swojego ciała, głosu, swojej mimiki, swoich ruchów. Koleżanka mi kiedyś powiedziała ,że jestem bez emocji. Były okresy ,że potrafiłam w coś bardzo się zaangażować, nie mogłam się od tego oderwać, np szycie na maszynie czy jazda motocyklem. Potrafiłam spędzać np przy szyciu całe dnie, Czytałam , oglądałam jak coś uszyć, zrobić wykrój itd. Tak samo z motocyklem. Czy grą na pianinie. Ze wszystkiego jednak zawsze po jakimś czasie rezygnowałam... Rok temu mąż z powodu mojego bezrobocia zostawił mnie z dziećmi, Po tym stałam się bardziej obojętna, Brakuje mi motywacji, nie mam celu, nic nie robię, leżę całymi dniami, nawet nie jestem w stanie obejrzeć żadnego filmu. Pracę jednak znalazłam. Ale mam ogromne problemy w kontaktach z ludźmi. Jako pracownik dobrze pracuje, ale nie potrafię odnaleźć się w grupie ludzi, wogole się nie odzywam jak wszyscy pijemy kawę, rozmawiam tylko jak jestem sam na sam z kimś. I widzę, że zaczynają dziwnie na to patrzeć . Mam wrażenie ,że jestem obgadywana i wyśmiewana. Pozatym nie lubię mojej pracy, nie tyle co nie lubię ale mam pracę w której trzeba być bardziej otwartym a ja jestem wycofana, nieśmiała, co mi bardzo utrudnia pracę. I przez to moja nieśmiałość zmuszam się żeby wogole tam iść. Mam wrażenie ,że robię wciąż z sobie idiotkę. Mam problemy ze snem. Rano po wypiciu kawy , wymiotuje ta kawę ale to tylko jak muszę iść do pracy. Obawiam się, że pewnego dnia nie wstanę rano i po prostu tam nie pójdę . Bo nie będę w stanie, Teraz rozsyłam CV i szukam czegoś innego, gdzie będzie mniejsza grupa ludzi, Mam coraz częściej myśli samobójcze, nie widzę sensu życia, wciąż chodzę spięta , całe moje ciało jest napięte, w pracy szczególnie, Wychodzę tylko na zakupy, czasami coś do ubrania kupię,w domu nie chce mi się sprzątać, gotować, (muszę się zmuszać żeby to zrobić) głównie leżę. Z dziećmi mam słaby kontakt, nie poswiecam im czasu, mało rozmawiam z nimi, nie mam siły ani chęci. I zawsze wszystko robie na ostatnią chwilę, wszytko odkładam na później. Przestałam dbać o higienę, myje się tylko przed wyjściem z domu. Wieczorem wogole się nie kąpie. Czy to depresja? Chory na depresję nie widzi podobno, że jest chory, nie wie co się z nim dzieje. Zaburzenia lękowe? Fobia społeczna,?? Pozdrawiam

Bezpłatne konsultacje dla osób zmagających się z nieśmiałością

Wychodząc naprzeciw potrzebom osób doświadczających nieśmiałości, specjaliści oferują bezpłatne konsultacje psychologiczne. Obawy przed pierwszym spotkaniem są naturalne – to nowa sytuacja i nowy specjalista. Jednak warto spróbować!

Kiedy warto skorzystać z bezpłatnej konsultacji?

  • Jeśli odczuwasz silny stres i napięcie podczas codziennych interakcji społecznych.

  • Gdy rozmowy z nieznajomymi są dla Ciebie wyjątkowo trudne i stresujące.

  • Jeśli masz trudności w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich i czujesz, że nieśmiałość ogranicza Twoje codzienne funkcjonowanie.

  • Kiedy unikasz sytuacji społecznych z obawy przed oceną lub odrzuceniem.

  • Jeśli nieśmiałość utrudnia Ci rozwój osobisty lub zawodowy.

Potrzebujesz bezpłatnej pomocy?

Sprawdź dostępnych specjalistów i umów się na bezpłatną pierwszą konsultację – zrób ten ważny krok w stronę większej pewności siebie i lepszego samopoczucia. Nieśmiałość nie musi być przeszkodą na drodze do szczęścia – z odpowiednim wsparciem możesz ją pokonać i cieszyć się pełnią życia.

Zobacz również

Darmowy test na fobię społeczną (Skala lęku społecznego Leibowitza)

Test LSAS to narzędzie służące do oceny lęku społecznego oraz unikania sytuacji społecznych. Składa się z 24 pytań dotyczących scenariuszy społecznych. Każde pytanie podzielone jest na dwa aspekty: nasilenia strachu lub lęku oraz unikania sytuacji.

Test Image

Bibliografia

  • A Dynamic Examination of the Associations between Shyness, Psychological Difficulties, and Stressful Life Events https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6602808/

  • It's not just the shy kids who get nervous in front a crowd, study shows https://ssri.psu.edu/news/its-not-just-shy-kids-who-get-nervous-front-crowd-study-shows

  • The Development of Shyness from Late Childhood to Adolescence https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/19485506211070674

  • Impact of Shyness on Self-Esteem: The Mediating Effect of Self-Presentation Styles https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8744881/

  • The Effects of Shyness and Self-Esteem on the Reported Academic Performance of Undergraduates https://www.academia.edu/8765746/The_Effects_of_Shyness_and_Self_Esteem_on_the_Reported_Academic_Performance_of_Undergraduates

Emilia Jędryka
BadgeCheckIconZweryfikowano treść

Emilia Jędryka

Powyższe informacje nie zastępują kontaktu z lekarzem

Zobacz, którzy specjaliści udostępniają bezpłatne konsultacje psychologiczne i łatwo umów pierwszą wizytę.