Studia psychologiczne, szkoły psychoterapii, szkolenia i studia podyplomowe - cała masa wieloletniej nauki wnosi przeróżne narzędzia do pracy Specjalistów_ek. Oparte na dowodach naukowych metody i podejścia terapeutyczne są bardzo różnorodne, dzięki czemu możliwa jest szeroka pomoc, przeróżnym osobom. Każdy_a Specjalista_tka to też człowiek z zainteresowaniami, pasjami, osobowością, a więc każdy_a z nich lepiej czuje się w jednej metodzie, a w innej mniej. Zapytaliśmy więc jaki jest Ich wybór z szerokiej gamy narzędzi pomocowych i dlaczego uważają je za wartościowe?

Jakie są Twoje ulubione techniki/narzędzia w pracy i dlaczego uważasz je za skuteczne?

Anonimowy_a Specjalista_tka 1: Autentyczność i dobrze postawione pytanie.

Anonimowy_a Specjalista_tka 2: Praca różnymi modalnościami ( szczególnie kreatywnymi) i w zespole.

Anna Strojna-Waszkowska: Używam, uprawiam TSR i technik z nim związanych, uważam, że słowa to magia i one opisują świat i nasze doświadczenia. Od nich wszystko się zaczyna...

Zuzanna Stokłosa: Aktualnie mojemu sercu najbliżej jest do filozofii Terapii Akceptacji i Zaangażowania (ACT), której elementy wykorzystuje na co dzień w gabinecie, jak i prywatnym życiu. Często praktykuję techniki defuzji, akceptacji oraz uważności.

Max Pawlicki: Nie uznaje tego za technikę i narzędzie. Podstawą mojego wsparcia jest miłość do ludzi i wspólne człowieczeństwo. Dużo korzystam z technik uważności i współczucia, aby pokazać tym którzy może chwilowo zapomnieli, że mają to w sobie - jak do tego wrócić. Narzędzia zawsze dobieram indywidualnie do potrzeb klienta. To co trafia do mnie, nie zawsze trafi do każdego klienta.

Agnieszka Toros: Techniki pracy poznawczo-behawioralnej, ponieważ uczą umiejętności, dzięki którym pacjent staje się swoim własnym terapeutą i uniezależnia się od wsparcia specjalisty.

Edyta Falenczyk: Techniki mindfulness (relaksacje czy techniki oddechowe), to na pewno te, które pomagają w pracy ze sportowcami oraz uważam je za szalenie ważny element sportowego życia, kiedy intensywność jest na wysokim poziomie i łatwo dochodzi do przebodźcowania. Chętnie sięgam także po narzędzia w pracy nad myślami (reframe myśli, dystansowanie, zmiana perspektywy).

Anonimowy_a Specjalista_tka 3: Lubię dialog sokratejski, bo pozwala pacjentowi powoli odkrywać własną prawdę o sobie i świecie, w swoim tempie, lubię techniki wyobrażeniowe pozwalające zmieniać przeżycia emocjonalne.

Oliwia Górko: Pracuję psychodynamicznie i jest to metoda, w której możemy się zagłębiać w różne zakamarki własnych doświadczeń, przekonań i mechanizmów.

Michał Figura: Znam ich wiele, ale zdecydowanie najbardziej lubię używać tych, które mogą przynieść korzyść konkretnemu klientowi, ponieważ uważam, że terapeuta powinien być elastyczny w swojej pracy..

Daniel Masłowski: Wybieram takie techniki, które są zbadane naukowo i wykazały się skutecznością w pracy terapeutycznej. Oprócz tego są one elastyczne i można je dostosować do indywidualnych potrzeb i preferencji moich klientów.

Marcin Żekoński: W swojej pracy używam wielu różnych technik i korzystam z różnych nurtów. Nie uważam, że któraś z technik jest lepsza czy gorsza. Wg mnie należy użyć tej, która najlepiej w danym momencie odpowie na potrzeby klienta.

Magdalena Błajet: Moimi ulubionymi technikami w pracy są te, które promują głębokie zrozumienie i angażują klienta w proces terapeutyczny, pozwalając na realną zmianę i wzrost. Oto kilka z nich:

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): Cenię tę metodę za jej praktyczne podejście do rozwiązywania problemów. Pomaga pacjentom zidentyfikować i kwestionować negatywne myśli oraz zmieniać zachowania, które przyczyniają się do ich trudności. Jest szczególnie skuteczna w pracy z lękiem i depresją, ponieważ oferuje konkretne narzędzia do zarządzania emocjami i myśleniem.

Mindfulness i techniki uważności: Uważność jest potężnym narzędziem, które uczy, jak być obecnym w danej chwili bez oceniania. Praktyka ta może znacząco pomóc w radzeniu sobie ze stresem, lękiem oraz w zwiększaniu ogólnej świadomości siebie i swoich reakcji. Uważność wspiera rozwój zdolności do akceptacji i bycia łagodniejszym dla siebie. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach: To podejście podoba mi się ze względu na jego skupienie na przyszłości i poszukiwanie konkretnych sposobów na osiągnięcie pożądanych zmian. Zamiast koncentrować się na problemach i ich przyczynach, skupiamy się na tym, co już działa, i jak można to wykorzystać do tworzenia pozytywnych zmian w życiu pacjenta.

Terapia schematu: Cenię tę metodę za jej zdolność do pracy na głębszym poziomie z trwałymi wzorcami myślenia i zachowania, które są źródłem wielu problemów psychicznych. Pomaga to w zrozumieniu korzeni problemów, co jest kluczowe dla długotrwałej zmiany.

Techniki relaksacyjne i zarządzania stresem: Uważam, że nauczanie pacjentów, jak radzić sobie ze stresem i jak się relaksować, jest niezwykle ważne w dzisiejszym szybkim świecie. Techniki te, włączając oddychanie, medytację czy progresywną relaksację mięśni, są skuteczne, ponieważ pomagają redukować napięcie i poprawiają ogólne samopoczucie.

Uważam te narzędzia za skuteczne, ponieważ pozwalają na pracę na wielu poziomach: od zmiany myślenia i zachowań, poprzez poprawę świadomości emocjonalnej, aż po radzenie sobie z głęboko zakorzenionymi problemami. Ich wszechstronność i adaptowalność do indywidualnych potrzeb pacjenta sprawiają, że są one cennym zasobem w mojej praktyce.

Marta Figurska: Technika naprawdę pomaga wówczas, gdy wyłania się z jedynego w swoim rodzaju spotkania terapeuty z pacjentem- jak powiedział Yalom. Dlatego za kluczowy czynnik w psychoterapii uważam relację terapeutyczną- a dopiero w dalszej kolejności- poszczególne (szyte na miarę!) techniki. Lubię na pewno pracować metaforą i wykorzystywać techniki doświadczeniowe, czy wyobrażeniowe.

Patrycja Artowicz: Aktualnie jestem psycholożką, nie psychoterapeutką, więc nie jestem związana z jednym nurtem. Staram się czerpać z kilku nurtów i używać różnych technik, w zależności od potrzeb drugiej strony. Bliskie jest mi podejście systemowe, które wspaniale sprawdza się też w pracy indywidualnej i duże znaczenie ma dla mnie relacja. Stosuję także czasem niektóre techniki/ narzędzia terapii kognitywno-behawioralnej.

Edyta Kwiatkowska: Moje top 3 narzędzia to: karta badania myśli, relaksacja progresywna Jacobsona oraz ustalanie priorytetów w działaniu.

Pierwsze narzędzie pozwala spojrzeć na automatyczne myśli z różnych perspektyw, relaksacja uspokaja ciało na poziomie biologicznym, a ustalanie priorytetów umożliwia posegregowanie wielu aktywności w kategorii od najbardziej ważnych do tych najmniej istotnych.

Karolina Jasińska: Akceptacja bolesnych myśli i uczuć, która jest elementem terapii ACT. Uważam, że jest to mega silne narzędzie, które pomaga przyjąć daną chwilę taką jaka jest i robić swoje - czyli angażować się w działania, które mają dla nas sens, niezależnie od trudnych emocji.

Ewa Witkowska-Malinowska: Uwielbiam pracę ze zniekształceniami poznawczymi, odkrywanie z pacjentami tego, co nimi kieruje. Korzystam z eksperymentów behawioralnych, aby np. zmniejszać objawy lęku społecznego. Wtedy też widzę znacznie lepsze efekty niż gdy tych eksperymentów z pacjentem nie wykonamy. 

Agata Potapska: Ulubioną techniką jest brak techniki i postawa niewiedzy.

Katarzyna Tutko-Borcowska: EMDR, ponieważ pracujemy jednocześnie na sferze emocjonalnej, poznawczej i "cielesnej".

Tomek Lajfert: Pracuję w modalności Gestalt, która stawia na relację i kontakt. Techniki i narzędzia mają tutaj drugorzędne znaczenie. Ważna jest obecność oraz autentyczność w kontakcie.

Pola Jaroszewska: Moje ulubione techniki to praca z wizualizacją, wizją życia oraz medytacja. Jest mnóstwo badań, które potwierdzają ich skuteczność.

Lubię także wchodzenie w kontakt z Ja z przyszłości - zasięganie rady u osoby, którą chcielibyśmy się stać, lub techniki DBT, jak zadawanie pytania własnemu Mądremu Umysłowi czy poszerzanie perspektywy w interpretowaniu aktualnej sytuacji.

Bardzo cenię sobie także techniki pracy zaczerpnięte z terapii ACT, jak np. pytanie o użyteczność własnych myśli (zamiast dochodzenia, czy są prawdziwe czy fałszywe).

Zdecydowanie jestem także fanką metod pracy z oddechem. Uważam, że kierowanie uwagi w stronę tego, co chcę osiągnąć, umiejętna praca z chemią własnego organizmu oraz konkretne wdrażanie w życie swoich planów mogą zdziałać więcej, niż nadmierna analiza swoich problemów (choć i zatrzymanie się w celu refleksji niekiedy bywa bardzo pomocne).

Kamil Elkader: Lubię i dużo korzystam z technik doświadczeniowych, czyli takich, które wywołują korektywne przeżycia (doświadczenia) w trakcie sesji. Są one obecne w repertuarze nowoczesnych metod terapeutycznych niezależnie od nurtu. Techniki doświadczeniowe łączą pracę z emocjami, ciałem, wyobraźnią, częściami osobowości  i historię, pozwalając inaczej przeżyć różne wydarzenia z naszego życia. Są to szybsze i skuteczniejsze metody niż tylko rozmawianie o tym, co się wydarzyło. Dużo wnosi też praca na relacji terapeutycznej, ponieważ w niej raczej szybciej niż później wystąpią trudności, z którymi mierzy się osoba korzystająca z psychoterapii w codziennym życiu i relacjach z innymi. Dostrzeżenie i analiza tych z zjawisk umożliwia wykształcenie nowych sposobów funkcjonowania.

Iwona Łaskarzewska: Moje ulubione techniki to praca wyobrażeniowa, np. ekspozycje na lęk (choć początkowo wydają się przerażające, już po ok. 20 minutach pracy pacjent doświadcza zniwelowania lęku), odkrywam także tak zwane "mosty emocjonalne", które świetnie się sprawdzają w głębszej pracy terapeutycznej.

Katarzyna Jędrasiak Rogóż: pracuje w nurcie CBT, więc mam za wiele narzędzi, by je wymienić, ale na pewno dialog sokratejski jest podstawą.

Mateusz Jankowski: Moim ulubionym ,,narzędziem” jest… ciało. Zarówno moje (co ja odczuwam i co dzieje się ze mną) jak i oczywiście osoby z którą pracuję. Przekierowanie uwagi klienta/ki na odczucia z ciała może dać natychmiastowe sprawdzenie - co dzieje się w jej świecie wewnętrznym. Tak więc nawet w pracy nad bardziej abstrakcyjnym obszarem (np. praca ze snami lub doświadczeniami psychodelicznymi) praca z ciałem jest naszą kotwicą - pozwalającą wracać do ,,tu i teraz”. 

Marta Figiel: Bardzo lubię narzędzia, które wymagają "wypisywania się", jak prowadzenie dzienników, wdzięczników, zapisywanie swoich myśli i emocji. Takie narzędzia mobilizują cały układ nerwowy i pomagają zobaczyć więcej, wrócić do niektórych spraw "na chłodno" i unaocznić, poddać krytyce nasze zniekształcenia poznawcze i automatyzmy. No i oczywiście lepiej poznać samego siebie :)

Ania Białecka: Bardzo lubię pracę na zasobach i mocnych stronach. Jednym z moich ulubionych narzędzi jest też ćwiczenie bezpiecznego miejsca, ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe. 

Katarzyna Markiewicz: Bardzo cenię sobie pracę z myślami. Niewiele osób wie, jak bardzo nasze myśli wpływają na to jak się czujemy, a koniec końców jak funkcjonujemy w życiu. Praca z myślami nie jest łatwa, bo wiele osób uważa, że to proces na tyle automatyczny iż nie da się na niego wpływać. Ale nic bardziej mylnego. Oczywiście nie jest to prosty proces, ale zdecydowanie warty zaangażowania. Wpływając na swoje myśli, zmieniając te niekonstruktywne na bardziej konstruktywne, dyskusja z nimi, zauważanie, że nie każda myśl jest faktem - to realnie zmienia nasze postrzeganie siebie samych oraz otaczającego nas świata 

Karina Kowalska: Dialog sokratejski- najlepsza technika rozkładania na części pierwsze nieadekwatnych i generalizujących stwierdzeń, które przerażają i przerastają pacjentów :) 

Luiza Stańczyk: To zależy od problemów Pacjenta i jego cech. Nie u każdego sprawdza mi się to samo. Ale ogólnie bardzo cenię wszelkie techniki wyobrażeniowe, które pozwalają na złapanie dystansu i ocenę sytuacji z innej perspektywy. Dzięki temu Pacjent sam może wyciągnąć wnioski i spojrzeć na swoje życie z bardziej obiektywnego punktu widzenia. Wykorzystuję to często jako solidny fundament do wejścia w dialog z własnym wnętrzem.

Martyna Tomczak- Wypijewska: Nie jestem w stanie wymienić moich ulubionych technik, bo jestem absolutną fanką większości technik, które używam w pracy (techniki cbt, ACT, DBT i terapii schematów). Uważam je za skuteczne, ponieważ wypróbowałam ich działanie z wieloma różnymi pacjentami, z rozmaitymi problemami i w różnym wieku oraz doświadczyłam ich na sobie podczas terapii własnej. Stosuję je na co dzień w moim życiu, więc wiem, że mogą być pomocne. (Ale co podkreślam często na sesjach nie każda technika jest dla każdego, nie każdy musi lubić/ "czuć" każdą technikę. Na szczęście jest ich dużo i każdy (może większość? trudno określić) znajdzie coś dla siebie.

Anna Duda: Najważniejszym narzędziem (które jednocześnie nie jest narzędziem) jest relacja. 

Klaudia Hamze-Rudzińska: Jako terapeuta pracujący w nurcie dialektyczno-behawioralnym (DBT), pomagam pacjentom w nauce konkretnych umiejętności regulacji emocji, interpersonalnych, radzenia sobie w kryzysie, akceptacji zmiany oraz rzeczywistości. Uważam, że techniki DBT są skuteczne, ponieważ są konkretne, praktyczne i oparte na badaniach naukowych.

Bogumiła Krawiec: Często korzystam z dialogu motywującego, który okazuje się bardzo przydatny w budowaniu pewności siebie i odzyskiwaniu kontroli.

Małgorzata Stypińska: To zależy od trudności, nad którymi pracujemy. Bliskie mi techniki, to wszystkie te z zakresu nurtu psychoterapii poznawczo-behawioralnej, terapii schematów oraz praktyki uważności.

Marta Sak: Cenię sobie narzędzia wywodzące się z terapii poznawczo-behawioralnej - zwłaszcza analizę powiązań między myślami, emocjami i zachowaniami, pracę nad zmianą destrukcyjnych myśli automatycznych na konstruktywne. Za technikę, która znacznie zwiększa poziom rozumienia siebie i współczucia dla siebie, uważam przyglądanie się swojej mowie wewnętrznej, czyli temu, co powtarzamy sobie w myślach - i identyfikowanie, które jej elementy rzeczywiście uważamy za prawdziwe, a co mówimy do siebie dlatego, że usłyszeliśmy coś podobnego od ważnych dla nas osób (mimo, że niekoniecznie nam to służy i niekoniecznie jest spójne z rzeczywistością). Inną techniką, którą bardzo lubię, jest wyłanianie części, czyli sprzecznych pragnień lub emocji (np. ekscytuję się czymś i jednocześnie się tego boję), prowadzenie między tymi częściami dialogu i dążenie do kompromisu.

Maria Czarnecka: Dla mnie najważniejsza jest szczera otwarta relacja, w której można poczuć się bezpiecznie, wówczas techniki i narzędzia są drugorzędne, stale jednak ważne :) Lubię narzędzia, które mają podstawy naukowe i są przebadane, ale przede wszystkim dopasowane do danej osoby, np. te zaczerpnięte z terapii DBT, schematów lub neurobiologii.

Karolina Gunia: Pracuję głównie w nurcie CBT, ponieważ uważam, że skupienie się na zrozumieniu i zmianie negatywnych myśli i niepożądanych zachowań jest szczególnie skuteczne w pracy z dziećmi i młodzieżą borykającą się z trudnościami emocjonalnymi i różnymi zaburzeniami. W swojej praktyce stosuję także gry terapeutyczne, które są dla dzieci atrakcyjne, co ułatwia zaangażowanie w proces terapeutyczny. Ponadto wykorzystuję techniki mindfulness i relaksację, które są skuteczne w pomaganiu radzenia sobie z zaburzeniami lękowymi, radzeniu sobie ze stresem i poprawie koncentracji. Ćwiczenia relaksacyjne pomagają lepiej kontrolować swoje reakcje na trudne sytuacje, a regularne praktykowanie mindfulness przyczynia się do ogólnej poprawy samopoczucia i równowagi emocjonalnej.

Ten artykuł jest częścią cyklu "Zapytaj Specjalistę_kę", w którym nasi_nasze psychologowie_żki i psychoterapeuci_tki odpowiadają na nietypowe pytania. Takie, które zadaje się im niezbyt często, a mogą ciekawić wiele osób.

Jeśli czytając którąś odpowiedź, przyszło Ci na myśl "Chętnie pójdę na wizytę do tej osoby" lub "Ciekawe, gdzie ta osoba zdobywała wiedzę czy doświadczenie" - kliknij w jej imię i nazwisko. Przejdziesz bezpośrednio na jej profil. U niektórych osób możesz umówić wizytę poprzez wybranie terminu w kalendarzu, do innych warto napisać zapytanie na adres mailowy podany w zakładce "Kontakt".

Przypominamy też, że mamy Formularz Doboru Specjalisty: https://twojpsycholog.pl/dobor-specjalisty, jeśli nie jesteś pewny_a, jakiej pomocy potrzebujesz!