Myśli samobójcze – przyczyny, rozpoznanie, pomoc

Warto zwracać uwagę na subtelne sygnały i ich nie bagatelizować - zawsze lepiej jest okazać wsparcie. Rozpoznanie myśli samobójczych, tendencji czy kryzysu samobójczego, może charakteryzować się:

•

• przelotnie wypowiadanymi zwrotami, np. czasem mam ochotę zniknąć; nie czuję sensu bycia; żałuję, że się urodziłem; wszyscy tak boją się śmierci, a ja nie widzę w tym nic przerażającego itd.,

•

• chęcią pozostania samemu, izolacją społeczną,

•

• nadmiernym, przewlekłym zmęczeniem i oddaleniem się od swoich hobby, pracy czy szkoły,

•

• nagłymi zmianami w nawykach żywieniowych czy śnie,

•

• spowolnionym ruchem - powolne mówienie, poruszanie się, spowolnione mruganie,

•

• ryzykownymi zachowaniami, np. niebezpieczną i szybką jazdą samochodem, nadużywaniem substancji psychoaktywnych, częstszym sięganiem po leki (przeciwbólowe, nasenne lub inne psychiatryczne), ryzykownym seksem,

•

• zmianą w okazywaniu sympatii - inne niż zwykle żegnanie się po spotkaniu czy rozmowie, dziękowanie za przyjaźń czy miłość, rozdawanie osobistych przedmiotów,

•

• poczuciem beznadziei, niechęcią do przyszłości, ale również obojętnością, znacznym obniżeniem reakcji emocjonalnych, poczuciem pustki,

•

• odpływaniem myślami w trakcie rozmowy czy spotkania, brakiem reakcji na żarty czy opowieści.

To tylko niektóre z subtelnych, ale niezwykle ważnych sygnałów kryzysu emocjonalnego. Istotnym elementem jest zmiana względem wcześniejszych zachowań, sposobów rozmowy, wypowiadania się, żartowania etc. Warto pamiętać, że niektórzy mogą bezpośrednio powiedzieć: nie chcę mi się żyć. Każdy taki przejaw należy traktować poważnie - z empatią, życzliwością i swoją obecnością.

Myśli samobójcze to złożone zjawisko, wynikające z wielu różnych czynników. Najczęstsze przyczyny obejmują zmiany w chemii mózgu, predyspozycje genetyczne, zaburzenia hormonalne, niskie poczucie własnej wartości, izolację społeczną, problemy finansowe oraz trudności w relacjach interpersonalnych.

Warto podkreślić, że myśli samobójcze rzadko wynikają z pojedynczego czynnika - zazwyczaj jest to kombinacja różnych problemów i trudności życiowych.

Depresja jest jednym z najistotniejszych czynników przyczyniających się do powstawania myśli samobójczych. Charakteryzuje się ona długotrwałym obniżeniem nastroju, utratą zainteresowań i radości życia oraz różnorodnymi objawami fizycznymi i poznawczymi. Kryzys samobójczy występuje często również w zaburzeniu dwubiegunowym, zaburzeniu borderline, schizofrenii i manii.

Dodatkowo, traumatyczne przeżycia, takie jak przemoc fizyczna lub seksualna, utrata bliskiej osoby czy udział w działaniach wojennych, mogą głęboko wpłynąć na psychikę człowieka, zwiększając ryzyko pojawienia się myśli samobójczych.

Pomagając osobie z myślami samobójczymi, kluczowe jest okazanie wsparcia i zrozumienia.

Pierwszym krokiem jest aktywne słuchanie bez oceniania oraz zachęcenie do otwartej rozmowy o uczuciach. Ważne jest, aby traktować sytuację poważnie i nie bagatelizować problemów osoby w kryzysie. Należy również pomóc w znalezieniu profesjonalnej pomocy, takiej jak psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra.

Wsparcie bliskich odgrywa kluczową rolę w radzeniu sobie z myślami samobójczymi. Można pomóc poprzez oferowanie praktycznej pomocy w codziennych obowiązkach, spędzanie wspólnie czasu czy towarzyszenie podczas wizyt u specjalisty. W sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia, nie należy wahać się zadzwonić pod numer alarmowy 112 lub skontaktować się z najbliższym oddziałem psychiatrycznym. Pamiętaj, że szukanie pomocy jest oznaką siły, nie słabości.

W sytuacji pojawienia się myśli samobójczych możliwe jest skorzystanie z pomocy interwenta kryzysowego, np. w miejskich ośrodkach interwencji kryzysowej. Inną formą pomocy może być skorzystanie z konsultacji psychologicznej lub rozpoczęcie psychoterapii.

Gdy myślom samobójczym towarzyszy zaburzenie, może być konieczna farmakoterapia przepisana przez psychiatrę, która dodatkowo wspomaga w ustabilizowaniu kryzysu, a dzięki temu umożliwia zaangażowanie się poznawcze w psychoterapię.

Oprócz profesjonalnej pomocy, ważne są codzienne praktyki wspierające zdrowie psychiczne. Utrzymywanie bliskich, bezpiecznych więzi społecznych, a także regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i dbanie o higienę snu to proste, ale skuteczne metody poprawy samopoczucia na co dzień. Warto również skupić się na małych, codziennych celach i rutynach, które pomagają utrzymać stabilność emocjonalną. Pamiętaj, że wyjście z kryzysu to proces, który wymaga czasu i cierpliwości.

W przypadku myśli samobójczych istnieje wiele miejsc, gdzie można szukać pomocy.

Na naszej stronie poświęconej pomocy w stanie kryzysu, znajdziesz wszystkie przydatne informacje: https://twojpsycholog.pl/pokonaj-kryzys

•

• Pierwszym krokiem może być rozmowa z zaufaną osobą.

•

• Kluczowe jest skorzystanie z profesjonalnej pomocy. Można umówić się na wizytę u psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry, którzy posiadają specjalistyczną wiedzę i narzędzia do pomocy osobom w kryzysie.

•

• W sytuacjach nagłych warto skorzystać z pomocy Ośrodków Interwencji Kryzysowej (OIK), które oferują całodobową pomoc psychologiczną, często również telefoniczną lub online.

•

• Istnieją także telefony zaufania i organizacje pozarządowe, które zapewniają wsparcie i informacje.

•

• W przypadku bezpośredniego zagrożenia życia, należy niezwłocznie zadzwonić pod numer alarmowy 112 lub udać się do najbliższego oddziału psychiatrycznego.

Pamiętaj, że pomoc jest dostępna 24/7, a szukanie wsparcia jest przejawem siły i odwagi.

To, co 'mówi' głowa, nie jest prawdą, a jedynie interpretacją rzeczywistości. Pamiętaj, że w kryzysie nasz mózg zawęża uwagę i skupia się na tych najtrudniejszych aspektach codzienności, pomijając to, co dzieje się szerzej. Dodatkowo, w zaburzeniach psychicznych, myśli samobójcze to symptom danego zaburzenia, a nie odbicie rzeczywistości.