Ludzie korzystali z psychodelików od zarania dziejów (Muraresku, 2020; Borowski, 2023). Psychodeliczny oznacza ujawniający duszę. Mówimy także o odmiennych stanach świadomości. Psychodeliki określa się również mianem medycyny lub enteogenów wprowadzających w duchowe doświadczenia. Do najczęściej stosowanych psychodelików zalicza się: grzyby psylocybinowe lub amanita (muchomor czerwony), MDMA, LSD, Ayahuasca, San Pedro, DMT, marihuana.

Trzy etapy integracji psychodelicznej - przygotowanie, sesja, integracja

Integracja psychodeliczna dzieli się na trzy etapy. 

1. Pierwszym etapem jest przygotowanie się do sesji z medycyną, 

2. Drugim etapem jest doświadczenie psychodeliczne, 

3. Trzecim etapem jest integracja doświadczenia do codziennego życia.

Pierwszy etap ma na celu przyjrzenie się swojemu życiu z różnych perspektyw, uświadomienie sobie własnych traum, przekonań wobec psychodelików (wierzę, że to doświadczenie mi pomoże), życia, zdrowia, relacji, środowiska, wiary w terapeutyczne działanie psychodelików, obalenie mitu (wezmę grzyby i wszystkie moje problemy znikną; cud), rozważenie przeciwwskazań (niewydolność serca). 

Integralną częścią tego etapu jest przygotowanie intencji. Intencja jest haczykiem wędki, który wrzucamy do wody. Jego celem jest ukierunkowanie doświadczenia na poszukiwanie odpowiedzi na pytania, które pojawiły się w trakcie etapu przygotowania (np. chciałbym lepiej zrozumieć moją relację z matką; chcę się dowiedzieć, skąd pochodzi moje obrzydzenie wobec mężczyzn; jak zmienić mój nawyk myślenia i wpadania w furię, złość, pasję). Pod tym względem przygotowanie się do sesji z medycyną przypomina klasyczną psychoterapię. Rozpoczęcie pracy terapeutycznej z zaangażowaniem od pierwszego etapu sprzyja łagodnemu doświadczeniu z medycyną oraz ułatwia proces integracji.

Drugim etapem jest przygotowanie miejsca, zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego, przestrzeni, komfortu, ciszy, oraz uwzględnienie diety, która przygotuje miejsce dla działania medycyny. Rekomenduje się odstawienie używek (papierosów, alkoholu, kofeiny), aktywności seksualnych na minimum 3 dni przed sesją (a najlepiej 14 dni).

Trzecim etapem jest integracja doświadczenia. 

Pierwsza integracja odbywa się o poranku dnia następnego. Wtedy wstępnie konceptualizujemy materiał wydobyty podczas sesji z medycyną, jednak nie oczekujemy ostatecznych wniosków i konkluzji. Jest to proces łączenia elementów doświadczenia z pracą wykonaną podczas pierwszego etapu. Czasami wydobyty materiał podczas sesji przekracza obszar poruszony podczas przygotowania. Jest to czas na rozszerzenie obszaru integracji, np. moja relacja z matką (psychologia interpersonalna) jest związana z moim przodkiem (psychologia transpersonalna). 

Każdy specjalista pracujący w danym nurcie będzie identyfikował elementy charakterystyczne dla jego paradygmatu, np. doświadczenie z medycyną pokazało mi, że mogę z dystansem spojrzeć na moje życie i produkty (myśli, koncepcje) mojego umysłu:

• specjalista pracujący w nurcie terapii poznawczo-behawioralnej może wyłowić z takiego opisu pacjenta proces dyfuzji i self-as-context, które są elementami hexaflexu (elastyczności psychologicznej); 

• ten sam opis dla specjalisty pracującego w nurcie terapii narracyjnej może zidentyfikować okazję do przeformułowania i zrekonstruowania narracji.

Afterglow jako okno dla kształtowania nowych nawyków

Integracja oznacza wdrażanie nowych nawyków behawioralnych, emocjonalnych i poznawczych do codziennego życia. Stosowanie diety i unikanie negatywnie wpływających na człowieka bodźców, np. zachowań, relacji, posiłków wydłuża czas trwania tzw. afterglow. Afterglow to poświata doświadczenia (Evans i in. 2023; Murphy-Beiner, Soar, 2020), która przypomina psychologiczne „odmrożenie” (Lewin, 1947) postaw, przekonań, wzorców. 

W trakcie tego stanu człowiek obserwuje siebie z pozycji lotu ptaka. Pod nim widać linię szyn kolejowych, która symbolizuje dotychczasowy sposób funkcjonowania. Podczas doświadczenia psychodelicznego linia rozdziela się, tworząc dwa osobne tory jazdy, podobnie jak na rozdzielni tramwajowej. Odnoga tej linii stanowi wizję nowego korzystnego funkcjonowania. Obserwowanie tego wydarzenia z lotu ptaka pozwala neutralnie przyglądać się postępującym zmianom. Neutralność pomaga podążać za zmianami bez pobudzenia emocjonalnego, co sprzyja zachowaniu szerokiej perspektywy, bez fuzji i przywiązania. Czasami zdarza się tak, że nowe tory kolejowe ponownie się dzielą i powstaje nowa, udoskonalona forma, uwzględniająca informacje uzyskane z różnych kontekstów, w różnym punkcie czasowym.

Case Study - nowe umiejętności stawiania granic

Zobrazuję przykładową sytuację skorzystania z integracji psychodelicznej.

Doświadczenie psychodeliczne pokazało mi, że potrzebuję być bardziej asertywny w relacji z kobietą. Postanowiłem wyraźnie i jasno komunikować swoje potrzeby oraz stanowczo, ale z życzliwością stawiać granice.

Nowa odnoga torów pojawia się, gdy zwracam świadomą uwagę na to, w jakim momencie moje granice są przekraczane (uważność, kontakt z chwilą obecną), ponieważ wcześniej nie zdawałem sobie z tego sprawy. Zapala mi się czerwona lampka, czuję, że napływa do mnie informacja z ciała, pt. „Hej! Tutaj coś się dzieje, reagujesz?”. 

Gdy kobieta przekracza moje granice, a ja chcę zareagować, to z życzliwością komunikuję o swoich potrzebach. Tutaj pomaga mi to lekkie trzymanie emocji frustracji i rozciągania jej po moim ciele poprzez oddech (którego nauczyłem się na wcześniejszych naszych spotkaniach). 

Z czasem jednak zauważyłem, że informacja o moich potrzebach sprowadza mnie do poczucia bezsilności (które pojawia się w moim życiu jako wzorzec - czuję bezsilność, gdy nikt mnie nie słucha i muszę wszystko robić sam). Zauważyłem ten wzorzec już wcześniej na terapii. Teraz widzę go wyraźnie i wiem, że mam okazję go przełamać. Postanowiłem dodać do komunikatu swoje emocje (tory dzielą się na kolejną odnogę). Zatem ćwiczyłem ten komunikat za każdym razem, gdy pojawiła się taka okazja. 

W ten sposób wypracowałem w sobie konstrukt poznawczy, z którego korzystam w sytuacji, gdy moje granice są przekraczane (tzn.: pewność siebie, narracja werbalna, stabilność struktury). 

Od teraz pełny komunikat: potrzeba + emocja wzmacnia moje poczucie sprawstwa nad dbaniem o swoje granice (bez poczucia winy i bezsilności) nawet wtedy, gdy świadomie nie zwracam na nie uwagę. 

Czas trwania afterglow kończy się, a ja pozostaję ze zbudowaną, nową strukturą poznawczo-emocjonalną. Następuje „zamrożenie” nowych umiejętności, z których korzystam na co dzień.

Polskie Towarzystwo Integracji Psychodelicznej (PTIP) jest instytucją pozarządową non-profit, która prowadzi bezpłatne grupy wsparcia integracji doświadczeń psychodelicznych w całej Polsce. Wspiera badania naukowe i organizuje praktyki i wolontariat. PTIP jest częścią Global Psychodelic Society.

Bibliografia

• Muraresku B.C. (2020). The Immortality Key: The Secret History of the Religion with No Name. Wydawca Macmillan USA.

• Borowski W. (2023). Święty Grzybóg. Szamanizm, eucharystia i naturalne korzenie mitologii. Wydawnictwo: Indygo.

• Lewin K. (1947): Frontiers in Group Dynamics: Concept, Method and Reality in Social Science, Social Equillbrla and Change, w: Human Relations 1 (1), s. 5-41 [online]. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/001872674700100103

• Evens, R.,Schmidt, M., Majic, T., Schmidt, T. (2023). The psychedelic afterglow phenomenon: a systematic review of subacute effects of classic serotonergic psychedelics. Therapeutic Advances in Psychopharmacology. 13. 10.1177/20451253231172254. 

• Murphy-Beiner, A., Soar, K. (2020). Ayahuasca’s ‘afterglow’: improved mindfulness and cognitive flexibility in ayahuasca drinkers. Psychopharmacology. 237. 10.1007/s00213-019-05445-3.