Wróć do strony głównej blogaCzy Cierpienia Młodego Muzyka kiedyś się skończą?
Rozmowa z Jędrzejem Wołkiem
Ambasadorem branży muzycznej, nieśmiałym ekstrawertykiem, marzycielem wśród marzycieli. Muzykiem, producentem, działaczem i edukatorem – jednym słowem, człowiekiem orkiestrą.
Jędrzej Wołk jest edukatorem muzycznym, producentem oraz współorganizatorem wydarzeń muzycznych, takich jak wrOFF i Tak Brzmi Miasto. Współtworzy również podcast „Cierpienia Młodego Muzyka”, który niedawno obchodził swoje pięciolecie i z powodzeniem gromadzi wokalistów, muzyków, producentów i menedżerów z całej Polski. Na co dzień działa także w zespołach Szysz, 13 Drzew i deszcze.
Z Jędrzejem rozmawia Martyna Romanowicz – psycholożka, również aktywna twórczo w branży muzycznej.
M: Jędrzej, od kilku lat prowadzisz podkast Cierpienia Młodego Muzyka (CMM). To właśnie dzięki niemu się poznaliśmy. Już wtedy intrygowało mnie, skąd u Ciebie tyle motywacji do tworzenia takiego przedsięwzięcia.
J: Wokół mnie nie było osób, które mogłyby zrozumieć moje problemy, a literatura o branży muzycznej była zagraniczna i nie odnosiła się do polskich realiów. Dopiero w 2019 roku kiedy wziąłem udział w projekcie Tak Brzmi Miasto (TBM), poznałem ludzi z podobnymi zainteresowaniami i trudnościami. Wtedy zorientowałem się, że mam wiedzę, którą mogę się z nimi podzielić.
Tak Brzmi Miasto to inicjatywa wspierająca rozwój muzyków, menedżerów i profesjonalistów z branży muzycznej. Organizuje konferencje, warsztaty i programy edukacyjne, budując sieć kontaktów w środowisku. Jej kluczowym projektem jest Inkubator - największy w Polsce program edukacji biznesowej dla artystów i menedżerów, który od 2019 roku objął ponad 12 miast i 500 uczestników.
M: Szukałeś więc grupy odniesienia? Psycholog powiedziałby, że chciałeś zaspokoić potrzebę przynależności.
Potrzeba odnalezienia wspólnoty jest zgodna z teorią samostanowienia autorstwa Deciego i Ryana, według której ludzie mają wrodzoną potrzebę przynależności. Twórcy często działają w samotności, jednak równocześnie poszukują wsparcia i zrozumienia wśród osób o podobnych doświadczeniach. Autorzy teorii (2000, 2002) wyróżniają trzy podstawowe potrzeby psychologiczne - autonomię, kompetencje i przynależność, które pozytywnie wpływają na zdrowie psychiczne oraz motywację jednostki.
J: Tak, ale chyba też chciałem kontynuować rodzinną tradycję (śmiech). W mojej rodzinie mogę naliczyć ponad 20 nauczycieli. To pewnie dużo mówi o tym, dlaczego tak bardzo lubię uczyć.
M: Rozumiem. Ponad 20 osób z zacięciem pedagogicznym robi wrażenie. Ktoś powiedział, że żeby się czegoś naprawdę nauczyć, trzeba tego uczyć innych.
The Protégé Effect – zjawisko psychologiczne, w którym ucząc innych, sami lepiej przyswajamy wiedzę i rozwijamy umiejętności (2013, 2016).
J: Tak, znam tę zasadę i u mnie właśnie działa. Wiele dają mi rozmowy z zaproszonymi gośćmi, ponowne odsłuchiwanie nagranych rozmów, a potem dzielenie się wnioskami w postach czy rolkach. Dużo nauczyłem się też z książek branżowych. Polecam "How to make it in the new music business" oraz ebook "Komunikacja pozadźwiękowa" Władka Foltyńskiego, którego poznałem właśnie na TBM-ie.
Dlaczego uczenie innych działa tak skutecznie? Ponieważ pozwala uporządkować i utrwalić wiedzę. Aby coś wytłumaczyć, trzeba naprawdę dobrze zrozumieć temat - to właśnie istota Efektu Feynmana, który mówi, że jeśli potrafisz wyjaśnić coś prosto, to znaczy, że naprawdę to rozumiesz. Świadomość, że masz kogoś czegoś nauczyć, zwiększa Twoje zaangażowanie w naukę. Każde tłumaczenie to również forma powtórki, a te są kluczowe dla trwałego zapamiętywania. Warto więc uczyć innych tego, czego sam się uczysz - poprzez tworzenie materiałów edukacyjnych (postów, filmików, artykułów), tłumaczyć temat na głos, nawet w pojedynkę, albo nagrywać rozmowy i je odsłuchiwać.
M: Widzę u siebie podobny mechanizm. Posty czy artykuły są dla mnie rodzajem zewnętrznej pamięci. Nawet kiedy pytałeś mnie o treści z mojego ebooka "Odblokuj się twórczo!", to była teoria, której szczegółów nie pamiętałam.
J: Pamiętam. Od naszego nagrania mija już prawie rok. Podcast miał tytuł „Dlaczego tworzymy?”
M: Tak, mówiłam tam o blokadach twórczych i innych trudnościach. No właśnie. Dlaczego nazwałeś podcast „Cierpienia Młodego Muzyka”? A nie na przykład „Radości Młodego Muzyka?”
Cierpienie i trudności często pojawiają się w opowieściach o artystach, budując poczucie wspólnoty i autentyczności. Jednak romantyzowanie cierpienia może z czasem utrudniać konstruktywne radzenie sobie z problemami. Warto więc podkreślać znaczenie zdrowych strategii, takich jak zmiana perspektywy, akceptacja, rozmowa z kimś wspierającym, dobre zarządzanie czasem, poszukiwanie wiedzy, zadawanie pytań, proszenie o pomoc i budowanie sieci wsparcia.
J: Kto pracuje w branży muzycznej, ten wie, jak wymagająca jest to działalność i jak trudno osiągnąć zysk, nawet przy dużym zaangażowaniu i pozornie sprzyjających warunkach. Czasem można robić wszystko dobrze a i tak nie osiągnąć “wymiernego” sukcesu. Mam wrażenie, że rozwijanie kariery muzycznej jako muzyk DIY (Do It Yourself) jest jak praca na kilku etatach jednocześnie. Niestety nakład pracy nie zawsze przekłada się na finanse, zwłaszcza przy tak dużej liczbie wydawnictw i artystów.
M: Coś o tym wiem.
J: Nazwa CMM od razu sugeruje, że z jednej strony nie będzie zbyt serio, a z drugiej - nie będzie opowiadania bajek, że wszystko jest super. Nigdy zresztą nie przepadałem za książką Cierpienia młodego Wertera, ani ogólnie za literaturą romantyzmu, ale pamiętam nauczycielkę, która mimo wszystko potrafiła do czytania nas nie zniechęcić.
M: Czyli trochę tak jak u Ciebie? Są cierpienia, ale Ty się nie zniechęcasz i nie chcesz, aby inni się nie zniechęcali.
J: Dokładnie. Bilans zysków i strat jest zdecydowanie na plus. Branża muzyczna to miejsce dla marzycieli, dla tych, którzy poszukują magii w swoim życiu. Wspólny trud pomaga w nawiązywaniu nowych znajomości i często w rozwijaniu przyjaźni. Poznałem wiele wspaniałych ludzi, z którymi teraz utrzymuję kontakt, chodzę na ich koncerty, wiele się od nich uczę. Ta branża umożliwia przeżycie emocji i doświadczenie rzeczy, które są niedostępne dla tych, którzy w niej nie uczestniczą.
Dla Jędrzeja główną motywacją byli ludzie i edukacja, a nie kwestie finansowe. To klasyczny przykład motywacji wewnętrznej – działania z pasji i dla samego procesu, a nie dla zewnętrznych nagród.
M: To prawda, trudno powtórzyć te emocje w innych miejscach. Mówiłeś coś o konkurencji, ale celem Inkubatora było raczej łączenie ludzi z branży, niż ich dzielenie…
J: Tak, na tym mi też zależy w prowadzeniu podcastu CMM: drugi muzyk, czy zespół to nie konkurencja.
M: Zgadzam się. To że ktoś tworzy, niczego nam nie odbiera. Ale powiedz, czy coś tracisz, wspierając innych muzyków?
J: Na pewno jest kilka strat. Przede wszystkim to działalność nonprofit, czyli bez zysku. Priorytet ma praca zarobkowa, a pozostałe zasoby przeznaczam na CMM. Czasem po prostu brakuje mi już czasu, żeby odpowiedzieć na każde zaproszenie czy przesłuchane linki od słuchaczy.
M: Widać jednak, że to, co robisz, przyciąga ludzi. Wspierasz głównie muzyków DIY, czyli takich, którzy samodzielnie zajmują się swoją karierą bez wsparcia dużych wytwórni czy menedżerów. Czy odkąd prowadzisz Cierpienia Młodego Muzyka, zarabiasz więcej jako niezależny artysta?
J: Bardzo dziękuję za to pytanie. Tak, tak właśnie jest. Wiele się nauczyłem, koncerty zaczęły się zwracać. A dodatkowo, pomimo skromnej liczby subskrybentów na youtube, otrzymuję satysfakcjonujące wsparcie od słuchaczy na Patronite. Dzięki temu mogę rozwijać podcast od strony technicznej - kupuję lepsze aparaty do nagrywania wideo, czy mikrofony do audio.
M: Gratuluję! Choć czuję, że to nie zysk finansowy był Twoim głównym motywem.
J: Nie, zdecydowanie nie. Głównym motywem byli ludzie i wzajemne wsparcie.
Bibliografia
Duran, D. (2016). Learning-by-teaching. Evidence and implications as a pedagogical mechanism. Innovations in Education and Teaching International, 54(5), 476–484. https://doi.org/10.1080/14703297.2016.1156011
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “What” and “Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2002). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
Fiorella, L., & Mayer, R. E. (2013). The relative benefits of learning by teaching and teaching expectancy. Contemporary Educational Psychology, 38(4), 281-288. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2013.06.001
Romanowicz. M (2022), Odblokuj się twórczo! [E-book].
Polecane przez Jędrzeja:
Foltyński, W. (2021). Komunikacja pozadźwiękowa. [E-book].
Herstand, A. (2023). How to make it in the new music business: Practical tips on building a loyal following and making a living as a musician (2nd ed.). WW Norton & Co.
Komentarze (0)