Wybranie odpowiedniego specjalisty zdrowia psychicznego nie zawsze jest łatwe. Często wiemy już, że chcemy skorzystać z takiej pomocy, ale stajemy przed kilkoma wyzwaniami:
Czy powinienem/powinnam iść do psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry?
Jak wybrać nurt psychoterapeutyczny? Czy to ma znaczenie?
Czym różnią się konkretne specjalizacje?
Odpowiedzi na te pierwsze dwa pytania znajdziesz już na naszym blogu. Dzisiaj zajmiemy się tym trzecim - kiedy warto iść do psychologa/psychoterapeuty, który dodatkowo posiada określoną specjalizację?
Specjalizację w obszarze pomocy psychologicznej zwykle zdobywa się, kończąc studia o określonej specjalizacji w ramach danego kierunku (np. psychologia kliniczna w ramach studiów z psychologii), studia podyplomowe (np. seksuologia) lub dodatkowe kursy i szkolenia (np. z diagnostyki).
Specjalizacja oznacza, że dana osoba oprócz tego, że zna się na psychologii lub psychoterapii, posiada też kompetencje w konkretnym, węższym obszarze.
Specjalizacji może być bardzo dużo - u nas na platformie znajdziesz ich aż 15, ale dzisiaj zajmiemy się tymi najczęstszymi lub najbardziej poszukiwanymi.
Seksuolog jest specjalistą w dziedzinie seksuologii, czyli nauki zajmującej się sferą życia seksualnego człowieka. Warto pamiętać, że seksualność nie jest tu rozumiana wyłącznie jako sfera fizyczna, ale także jako wszystko, co związane z wpływem naszej psychiki czy związków na seksualność, oraz z tożsamością seksualną lub płciową.
Do seksuologa warto się zwrócić, gdy doświadczamy problemów w obszarze psychicznym lub fizycznym związanym z seksem i seksualnością (np. brak seksu w związku, problemy z orgazmem lub erekcją, brak akceptacji własnej orientacji seksualnej).
Neuropsycholog specjalizuje się w diagnozie i rehabilitacji neuropsychologicznej. Jego pracą jest rozumienie i odkrywanie związków pomiędzy strukturami anatomicznymi mózgu i ich uszkodzeniami a procesami psychologicznymi i zachowaniami. Pracuje z reguły z pacjentami, którzy doznali uszkodzeń mózgu. Pomaga przy diagnozie takiej osoby oraz zajmuje się jej terapią, mającą na celu redukcję objawów zaburzeń poznawczych i emocjonalnych.
Do neuropsychologa powinna udać się osoba, u której podejrzewa się lub stwierdzono problemy w normalnym funkcjonowaniu, jakie pojawiły się na skutek urazów głowy lub chorób neurologicznych. Przeważnie do takiego specjalisty kieruje nas lekarz, np. neurolog.
Psychoonkolog to psycholog wyspecjalizowany w pracy z pacjentami chorującymi onkologicznie. Ze względu na jego doświadczenie w tym obszarze, często łatwiej jest mu udzielić pomocy osobom z tą konkretną chorobą niż specjalistom bez takiego doświadczenia. Sposób pracy z pacjentami zależy m.in. od etapu choroby oraz specyficznych trudności i obaw, których mogą doświadczać.
Do psychoonkologa możemy się udać, gdy doświadczamy trudnych emocji związanych z naszą chorobą, ale też wtedy, gdy to nie my, a bliska nam osoba choruje i potrzebujemy wsparcia w tej sytuacji.
Psychologia sportu łączy w sobie wiedzę z wielu gałęzi psychologii – m.in. psychologii poznawczej, pozytywnej, emocji i motywacji, społecznej – aplikując ją na obszar sportu. Głównym zadaniem osób pracujących w tym obszarze specjalizacji jest wspieranie zawodników sportów indywidualnych, zespołowych oraz drużynowych w taki sposób, aby ich start był na jak najlepszym poziomie wykonania.
Do psychologa sportu warto pójść, gdy pojawia się chęć rozwoju nie tylko motorycznego czy technicznego, ale także mentalnego.
Psycholog dziecięcy, jak sama nazwa wskazuje, specjalizuje się w pracy z dziećmi, choć nie zawsze pracuje właśnie z nimi. Często spotyka się wyłącznie z rodzicem/opiekunem, szczególnie na początku, w trakcie rozpoznania sytuacji i wywiadu. Psycholog dziecięcy podczas pracy ocenia funkcjonowanie rodziny oraz rozwój dziecka, m.in w obszarze kompetencji społecznych, funkcjonowania poznawczego, czy radzenia sobie z emocjami.
Do takiej osoby warto się zwrócić, gdy obserwujemy u naszego dziecka niepokojące zachowania lub wszelkiego rodzaju trudności, np. obniżenie nastroju, wycofanie, samookaleczanie.
Interwencja kryzysowa to forma intensywnej pomocy psychologicznej lub psychiatrycznej udzielanej osobie, która znalazła się w trudnej sytuacji (kryzysie) i nie jest w stanie sobie z nią poradzić. Wśród tych traumatycznych wydarzeń mogą znaleźć się m.in. śmierć bliskiej osoby, rozwód, utrata pracy, doświadczenie przemocy czy choroba.
Zadaniem interwenta kryzysowego jest udzielenie wsparcia, złagodzenie objawów i pomoc w powrocie do normalnego funkcjonowania. Z reguły interwencja ma charakter krótkoterminowy, jednak potem można (u tej samej lub innej osoby) kontynuować długofalową terapię. Jeśli czujemy, że doświadczamy kryzysu, a zależy nam na skorzystaniu z bezpłatnej pomocy, możemy zgłosić się do Ośrodków Interwencji Kryzysowej.
Diagnosta psychologiczny to osoba wyspecjalizowana w korzystaniu z testów i narzędzi psychologicznych służących zdiagnozowaniu określonego obszaru. Mogą to być testy mierzące poziom intelektu, osobowość, funkcjonowanie poznawcze lub emocjonalne, i wiele innych.
Wynikiem procesu diagnozy psychologicznej jest przygotowanie materiału informacyjnego oraz ew. zaleceń co do terapii. Diagnoza psychologiczna jest często częścią pierwszych wizyt w przychodniach psychologicznych i psychoterapeutycznych, gdyż pozwala na lepsze dobranie specjalisty i sposobu pracy.
Psycholog biznesu to często także coach, ale nie zawsze. Taki specjalista pracuje przede wszystkim z osobami doświadczającymi problemów w obszarze zawodowym, np. wypalenie zawodowe, brak wiary we własne umiejętności, syndrom oszusta (nadmierny perfekcjonizm), poszukiwanie kierunków rozwoju. Z reguły pracuje z nami, opierając się o nasze mocne strony, a mniej analizując i skupiając się na przeszłości.
Dzięki wsparciu psychologa biznesu lub coacha możemy poradzić sobie z kryzysem zawodowym, odkryć, w jaką stronę chcemy się rozwijać, czy po prostu zbudować pewność siebie w pracy. Do psychologa biznesu może udać się osoba na każdym etapie rozwoju zawodowego, od osoby dopiero startującej na rynku pracy, aż po osoby pracujące na najwyższych stanowiskach.
Jeśli zmagasz się z ogólnymi problemami zdrowia psychicznego, nie wiesz do końca, skąd biorą się Twoje problemy lub nie masz jasnego obrazu tego, jakie cele chcesz zrealizować we współpracy z taką osobą, wystarczy, że skorzystasz wizyty u psychologa lub psychoterapeuty, bez zwracania większej uwagi na dodatkowe specjalizacje tej osoby. Jeśli jednak czytając te opisy, czujesz, że dany obszar specjalizacji idealnie odpowiada na Twoje potrzeby, możesz skupić się na znalezieniu psychologa/terapeuty w tym obszarze.
Na platformie TwójPsycholog zrobisz to, korzystając z filtru „Specjalizacja” nad listą psychologów.
Komentarze (0)